TCDN - Phó trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Nguyễn Hồng Long cho hay, thời gian qua nhiều nhà đầu tư quan tâm đến doanh nghiệp cổ phần hóa chỉ vì các khu đất “vàng”, “kim cương” do các đơn vị này nắm giữ.

Tại Hội thảo “Kiểm toán đối với doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ” ngày 6/7, Phó trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Nguyễn Hồng Long cho rằng, trong hoạt động xác định giá trị doanh nghiệp, Kiểm toán Nhà nước tiến hành kiểm tra tính chính xác của kết quả xác định giá trị doanh nghiệp do các đơn vị tư vấn định giá đưa ra, giúp ngăn chặn nguy cơ thất thoát vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp do bị định giá thấp, đồng thời góp phần tối đa hóa lợi ích chính đáng của nhà nước thu về thông qua cổ phần hóa.

Đáng chú ý, theo ông Nguyễn Hồng Long, giai đoạn hậu cổ phần hóa cũng còn nhiều sai sót, tồn tại cả về xử lý tài chính cũng như công tác quản lý, sử dụng tài sản công, đặc biệt là đất đai. Đối với đất đai, đây là lĩnh vực nhạy cảm, tiềm ẩn nhiều rủi ro, sử dụng sai mục đích, đặc biệt khi liên quan đến cổ phần hóa.

Ông Nguyễn Hồng Long dẫn chứng, thời gian qua nhiều nhà đầu tư quan tâm đến doanh nghiệp cổ phần hóa chỉ vì các khu đất “vàng”, “kim cương” do các đơn vị này nắm giữ. Vì vậy, vai trò của Kiểm toán Nhà nước đặc biệt quan trọng, qua các cuộc kiểm toán đã chỉ ra được một số vấn đề sai phạm từ cả phía doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước.

Phó trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp cũng chỉ ra một số tồn tại khi tổng kết đánh giá sau cổ phần hóa, cụ thể hiện chưa có bức tranh tổng thể tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp sau cổ phần hóa, vì vậy chưa có đánh giá tổng thể về việc các mục tiêu sau cổ phần hóa có được thực hiện hay không, đặc biệt các vấn đề như: sử dụng tài sản, đất đai sau cổ phần hóa; việc sử dụng lao động sau cổ phần hóa…

Bên cạnh đó, rất khó khăn để tiếp cận các doanh nghiệp nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ để đánh giá tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh. “Và để làm được nội dung này thì chỉ có Kiểm toán Nhà nước có cơ sở pháp lý để thực hiện theo khoản 10 điều 55 Luật Kiểm toán nhà nước”, ông Nguyễn Hồng Long nói.

Kiến nghị nâng cao hiệu quả công tác quản lý phần vốn nhà nước và giải pháp nhằm nâng cao vai trò của Kiểm toán Nhà nước, ông Nguyễn Hồng Long cho biết cần hoàn thiện các quy định pháp luật về đất đai, đặc biệt quy định chặt chẽ, siết chặt việc quản lý các loại đất, phát huy hiệu quả sử dụng đất; Kiểm toán Nhà nước kiểm tra các doanh nghiệp trước khi cổ phần hóa về việc kiểm toán giá trị doanh nghiệp; xây dựng và phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia đồng bộ về doanh nghiệp nhà nước, tài sản nhà nước để kiểm soát, giám sát, thanh tra, kiểm tra; nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp sau cổ phần hóa….

Đối với Kiểm toán Nhà nước, cần nâng cao và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kiểm toán, xây dựng các phần mềm hỗ trợ hoạt động kiểm toán theo lĩnh vực kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin; nâng cao năng lực đội ngũ công chức, Kiểm toán viên nhà nước; tiến hành kiểm toán tất cả các bước trong quá trình cổ phần hóa, hậu cổ phần hóa. Theo đó, thực hiện kiểm toán theo loại hình kiểm toán chuyên đề, kiểm toán hoạt động để đánh giá toàn diện quá trình cổ phần hóa và có những ý kiến đóng góp cho việc hoàn thiện chính sách về việc cổ phần hóa, hậu cổ phần hóa.

Phó vụ trưởng Vụ Tổng hợp của Kiểm toán Nhà nước Lê Thị Thu Hương cho hay, thống kê từ khi Luật Kiểm toán nhà nước năm 2015 có hiệu lực đến 30/6/2022, đối với doanh nghiệp có vốn Nhà nước dưới 50%, Kiểm toán Nhà nước đã thực hiện kiểm toán và phát hành 6 cuộc kiểm toán độc lập và 23 cuộc kiểm toán các công ty liên kết lồng ghép với kiểm toán báo cáo tài chính Công ty mẹ - các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước với tổng kiến nghị tăng thu ngân sách nhà nước 89 tỷ đồng, cụ thể 6 cuộc kiểm toán độc lập 16 tỷ 192 triệu đồng, 23 cuộc kiểm toán các công ty liên kết lồng ghép 72 tỷ 808 triệu đồng, chủ yếu là các khoản thu do sai sót trong kê khai, xác định thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN, tiền thuê đất… các đơn vị chưa thực hiện đúng theo các quy định của Luật thuế và các quy định của nhà nước có liên quan.