Đó là một trong những số liệu được nêu ra tại hội thảo Công bố báo cáo “Đánh giá cải cách thủ tục hành chính Hải quan: Mức độ hài lòng của doanh nghiệp năm 2016” diễn ra chiều 27/4, tại Hà Nội, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Tổng cục Hải quan tổ chức.

Ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế, VCCI cho biết, Báo cáo “Đánh giá cải cách thủ tục hành chính Hải quan: Mức độ hài lòng của doanh nghiệp năm 2016” là nỗ lực của VCCI tiếp nối sau 3 cuộc khảo sát doanh nghiệp cũng trên quy mô toàn quốc năm 2012, 2013 và 2015. Trả lời khảo sát Hải quan năm 2016 có 1.035 doanh nghiệp, với tỷ lệ phản hồi đạt 30%.

Nội dung khảo sát năm 2016 ngoài các nội dung thường niên như: Tiếp cận thông tin, quy định về Hải quan và thủ tục hành chính Hải quan; thực hiện thủ tục hành chính hải quan; thủ tục thông quan; thủ tục quản lý thuế; thanh, kiểm tra và giải quyết khiếu nại; sự phục vụ của cán bộ, công chức Hải quan thì có thêm 2 nội dung khảo sát mới là kiểm tra chuyên ngành và thủ tục trên Một cửa quốc gia.

Đầu tiên về tiếp cận thông tin, quy định về Hải quan và thủ tục hành chính Hải quan, các doanh nghiệp tham gia điều tra đánh giá khá tích cực về các phương thức tiếp cận thông tin về thủ tục hành chính hải quan. Cụ thể, có trên 90% doanh nghiệp hài lòng, hoàn toàn hài lòng về việc tiếp cận thông tin thủ tục hành chính hải quan qua trang web của ngành Hải quan, cũng như qua các lớp tập huấn hoặc đối thoại hải quan. Những phương thức tiếp cận thông tin khác như trực tiếp tới gặp, gọi điện, gửi công văn hoặc qua tờ rơi, ấn phẩm cũng có trên 80% doanh nghiệp hài lòng, hoàn toàn hài lòng.

Đánh giá thông tin thủ tục hành chính hải quan mà doanh nghiệp đã tiếp cận, có 86% doanh nghiệp cho biết cơ quan Hải quan cung cấp thông tin thống nhất, 84% đánh giá thông tin là sẵn có, dễ tìm và 87% doanh nghiệp cho biết các biểu mẫu thủ tục hành chính hải quan dễ điền. 77% doanh nghiệp cho biết cơ quan Hải quan cung cấp thông tin cho doanh nghiệp nhanh chóng, kịp thời và 74% doanh nghiệp cho biết thông tin đơn giản, dễ hiểu.

Mặc dù các doanh nghiệp tiếp cận thông tin thủ tục hành chính hải quan tương đối dễ dàng nhưng với những quy định pháp luật còn nhiều phức tạp, nên vẫn còn tới 47% doanh nghiệp cho biết họ từng gặp vướng mắc trong quá trình tìm hiểu pháp luật hải quan. Tỷ lệ này đã giảm đáng kể so với con số 54% của năm 2015.

Tiếp đó đánh giá chung về việc thực hiện thủ tục hành chính hải quan, phần đông doanh nghiệp cho rằng thực hiện những thủ tục hành chính không quá khó, chỉ ở mức bình thường. Thủ tục nộp thuế có tỷ lệ doanh nghiệp cho biết là dễ thực hiện cao nhất 29%, kế đến là kiểm tra hồ sơ (12%). Tuy nhiên, một số thủ tục có tỷ lệ doanh nghiệp đánh giá là khó thực hiện còn tương đối cao; thủ tục hoàn thuế (29%), thủ tục xét miễn thuế (26%), giải quyết khiếu nại (21%).

Đáng chú ý, trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính hải quan, đại đa số doanh nghiệp khi gặp khó khăn đều đã từng đề nghị cơ quan Hải quan hỗ trợ và đa số doanh nghiệp đều ghi nhận hiệu quả của công tác này. Cụ thể, 20% doanh nghiệp đánh giá là hoàn toàn hiệu quả, 64% đánh giá phần lớn hiệu quả. Chỉ 15% doanh nghiệp đánh giá là ít khi hiệu quả và 1% cho biết là không hiệu quả.

Báo cáo cũng cho hay, khi đánh giá về sự phục vụ của công chức Hải quan, kết quả cho thấy, có 37% doanh nghiệp đánh giá mức độ thực hiện kỷ cương của cán bộ hải quan (ứng xử văn minh lịch sự và thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ) là cao, rất cao. Những tiêu chí còn lại (coi doanh nghiệp là đối tác; công tâm, tận tụy; nhanh chóng, chính xác) tỷ lệ này xung quanh mức 28 – 30%.

Tuy nhiên, chi phí không chính thức tiếp tục là nội dung được đưa ra trong khảo sát 2016. Kết quả cho thấy, vẫn có 31% doanh nghiệp có chi trả chi phí không chính thức trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính hải quan. Khoảng 31% doanh nghiệp trả lời không biết và 38% doanh nghiệp cho biết không chi trả.


Bên cạnh đó, nhiều bất cập trong kiểm tra chuyên ngành đã được các doanh nghiệp chỉ ra trong khảo sát. Cụ thể, 93% doanh nghiệp cho biết các quy định về kiểm tra chuyên ngành quá nhiều, lại nằm ở nhiều văn bản khác nhau, nên rất khó cho doanh nghiệp nắm bắt thông tin và tuân thủ. Kế đến 89% doanh nghiệp cho rằng nhiều quy định không phù hợp thực tế và 82% doanh nghiệp nhận thấy việc phối hợp giữa các cơ quan chưa nhịp nhàng.

Cuối cùng đánh giá về quá trình thực hiện thủ tục trên Cổng thông tin cơ chế một cửa quốc gia, trong số các doanh nghiệp từng thực hiện thủ tục qua cổng này, có 49% doanh nghiệp cho biết hoàn toàn thuận lợi. Tuy nhiên vẫn có 49% doanh nghiệp cho biết có thuận lợi song cũng có những vướng mắc nhất định. Chỉ 2% doanh nghiệp cho biết hoàn toàn gặp vướng mắc khi thực hiện thủ tục qua Cổng thông tin cơ chế một cửa quốc gia.

Khảo sát 2016 tiếp tục đề nghị các doanh nghiệp cho biết sự chuyển biến của pháp luật về hải quan trong 5 năm trở lại đây. Theo đó, có 93% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết pháp luật về hải quan đã có những chuyển biến tích cực, khá tích cực đối với doanh nghiệp.

Khuyến nghị về những lĩnh vực cần tiếp tục cải cách, các doanh nghiệp tham gia khảo sát cho rằng, trong thời gian tới ngành Hải quan cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính (83%), nâng cao chất lượng cung cấp thông tin (59%), tăng cường quan hệ đối tác doanh nghiệp – hải quan (56%).

Có 50% doanh nghiệp đề xuất ngành Hải quan cần tiếp tục tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và 46% mong muốn cần tiếp tục đẩy mạnh công khai, minh bạch trong thực hiện thủ tục hải quan cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, cũng có 37% doanh nghiệp đề nghị nâng cao kỷ cương kỷ luật và năng lực giải quyết công việc của cán bộ, công chức hải quan và cuối cùng có 35% doanh nghiệp đề nghị cơ quan Hải quan cần tiếp tục cải thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ doanh nghiệp đến tìm hiểu và làm thủ tục hải quan và một vài kiến nghị khác.

PV