Hiện nay còn 5.719 thủ tục, giấy phép của các bộ ngành nên DN vẫn tốn nhiều thời gian, chi phí thông quan tại cửa khẩu. Như vậy còn số lượng rất lớn các thủ tục các bộ chuyên ngành kiểm tra tại cửa khẩu. Có những bộ có tới 220 giấy phép, nhất là Bộ Công Thương. Bộ ít nhất cũng còn 106 giấy phép là Bộ Xây dựng.

Chính vì vậy, Thủ tướng giao các bộ ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tập trung tháo gỡ khó khăn, tạo mọi thuận lợi cho phát triển sản xuất kinh doanh, đặc biệt là đẩy mạnh tiến độ thực hiện Nghị quyết 19/NQ-CP, Nghị quyết 35/NQ-CP và các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, như tăng cường kê khai nộp thuế điện tử; từng bước giảm tỉ lệ kiểm tra chuyên ngành giai đoạn thông quan từ 30-35% xuống còn 15%.

Kiểm tra nhiều phát hiện ít

Những bất cập trong công tác quản lý, kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK cũng là một vấn đề được Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn nêu tại tại cuộc làm việc của Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải với Cục Hải quan Hà Nội giữa tuần rồi. Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn cho biết, những bất cập trong công tác kiểm tra chuyên ngành ảnh hưởng lớn đến việc thông quan hàng hóa của DN. Thực tế hiện nay vẫn còn tình trạng danh mục kiểm tra chuyên ngành không có mã số HS, dẫn đến số lượng hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành quá lớn. Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn nêu, hiện có hơn 100.000 nhóm mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành nhưng các bộ, ngành mới đưa ra khoảng 50% tiêu chuẩn, quy chuẩn.

Bên cạnh đó, bất cập trong công tác kiểm tra chuyên ngành còn ở khâu lấy mẫu. Tính riêng tại Cục Hải quan TP. HCM, một năm có khoảng 40.000 mẫu hàng phải kiểm tra an toàn thực phẩm, nhưng tỉ lệ không đạt tiêu chuẩn chỉ 18 mẫu (đạt 0,04%). Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn cho biết, những bất cập này đã được báo cáo tại Phiên họp của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và Tạo thuận lợi thương mại; đồng thời cơ quan Hải quan cũng kiến nghị các bộ, ngành ban hành danh mục hàng hóa kiểm tra chuyên ngành phải kèm theo mã số HS, có tiêu chuẩn, quy chuẩn; áp dụng quản lý rủi ro trong kiểm tra chuyên ngành.

Tại cuộc họp này, Bí thư Thành ủy Hoàng Trung Hải cho rằng cách giải quyết như thế là đúng. "Nếu những danh mục hàng hóa nào đã có tiêu chuẩn, quy chuẩn thì đưa vào danh mục kiểm tra, nếu không thì tự động cho ra, chứ không phải cứ giữ lấy rồi gây khó dễ cho DN" -Bí thư Thành ủy Hoàng Trung Hải nhấn mạnh.

Rà soát, loại bỏ những quy định chồng chéo, không cần thiết

Mới đây, tại thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tại Phiên họp lần thứ hai của Ủy bản chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và Tạo thuận lợi thương mại (tháng 7/2017) đã chỉ đạo các bộ, ngành (nhất là các Bộ Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải) khẩn trương rà soát các văn bản quy phạm pháp luật về kiểm tra chuyên ngành để sửa đổi, bổ sung theo đúng tiến độ và thời hạn đã đề ra. Những văn bản nào không sửa đổi, bổ sung hoặc sửa đổi, bổ sung không kịp phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ nêu rõ lý do.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XK, NK tại khâu thông quan phải ít nhất và phải công khai về quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy trình, phương pháp kiểm tra. Trường hợp hàng hóa thuộc danh mục kiểm tra chuyên ngành nhưng chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy trình, phương pháp kiểm tra thì không được yêu cầu kiểm tra tại khâu thông quan.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành rà soát, loại bỏ những quy định chồng chéo, không cần thiết trong kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK; ban hành danh mục hàng hoá XK, NK thuộc đối tượng phải kiểm tra chuyên ngành và kiểm tra tại khâu thông quan, trong đó quy định rõ: mã số HS phù hợp với Danh mục hàng hóa XNK Việt Nam; quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy trình, phương pháp kiểm tra;

Cải tiến hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK theo hướng áp dụng phương pháp quản lý rủi ro, đơn giản hóa thủ tục hành chính; chuyển mạnh sang hậu kiểm, kiểm tra tại nguồn và công nhận lẫn nhau về kết quả kiểm tra theo thông lệ quốc tế; điện tử hoá thủ tục (nộp hồ sơ, trả kết quả…) kiểm tra chuyên ngành; kết nối chia sẻ, trao đổi thông tin giữa các cơ quan, tổ chức quản lý, kiểm tra chuyên ngành thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia;

Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và nguồn lực nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XK, NK theo hướng đẩy mạnh xã hội hóa (trừ lĩnh vực, mặt hàng nhà nước bắt buộc phải kiểm tra): Các bộ, cơ quan nhà nước ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn, phương pháp kiểm tra để cơ sở xã hội hóa thực hiện, cơ quan quản lý nhà nước giám sát, hậu kiểm và tập trung nguồn lực vào kiểm tra đối với lĩnh vực, mặt hàng có nguy cơ cao về dịch bệnh, an toàn thực phẩm, an ninh quốc gia.

Theo Hải quan