TCDN - Ông Nguyễn Tiến Trường, Trưởng Thuế TP Hải Phòng cho biết, năm 2025 đơn vị đã thực hiện thanh tra, kiểm tra chống chuyển giá tại 91 doanh nghiệp, điều chỉnh tăng giá của các giao dịch liên kết là 5.180 tỷ đồng, tăng thu vào ngân sách nhà nước là 351 tỷ đồng.

Nhiều doanh nghiệp FDI từ khi thành lập chưa lãi

Trưởng Thuế TP Hải Phòng chia sẻ, trong những năm gần đây, TP Hải Phòng là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Tính đến ngày 20/11/2025, TP có 1.768 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký là 50,79 tỷ USD. Qua các năm, hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp FDI ghi nhận sự chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, ông Trường thừa nhận vẫn còn một bộ phận đáng kể doanh nghiệp FDI nhiều năm kê khai lỗ, thậm chí có những doanh nghiệp từ khi thành lập đến nay chưa từng kê khai lãi, nhưng vẫn duy trì và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh. Đây là một trong những rủi ro lớn về thuế, không loại trừ việc doanh nghiệp sử dụng công cụ “chuyển giá” tạo nên tình trạng lỗ giả, lãi thật, gây thất thu ngân sách.

Trước tình hình đó, Thuế TP Hải Phòng có nhiệm vụ chủ động tạo lập môi trường hỗ trợ và đồng hành cùng doanh nghiệp, góp phần thu hút và duy trì dòng vốn FDI ổn định cho TP, đồng thời kiểm soát chặt chẽ hoạt động “chuyển giá”, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật thuế.

Theo đó, đơn vị chủ động tập nhiều nhiều giải pháp chống chuyển giá như xây dựng chuyên đề chuyên sâu về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết và chống chuyển giá. Tháng 8/2024, Cục Thuế TP Hải Phòng (nay là Thuế TP Hải Phòng đã ban hành Kế hoạch số 722/KH-CTHPH ngày 06/8/2024 về triển khai chuyên đề “Tăng cường quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết và chống chuyển giá trên địa bàn TP Hải Phòng”.

“Cho đến nay, kế hoạch trên tiếp tục được kiện toàn, triển khai tại Thuế TP Hải Phòng với mục đích đưa công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, chống chuyển giá đi vào trọng tâm, trọng điểm, đảm bảo tính chuyên sâu, chuyên nghiệp và hiệu quả”, ông Trường cho hay.

Song song với đó, Thuế TP Hải Phòng tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác kiểm tra, quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết. Thực hiện chủ động hỗ trợ, hướng dẫn người nộp thuế thực hiện đúng các quy định về quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.

Với những giải pháp trên, trong giai đoạn 5 năm, từ năm 2021 đến năm 2025, Thuế TP Hải Phòng đã thanh tra, kiểm tra 157 doanh nghiệp có giao dịch liên kết; điều chỉnh tăng giá giao dịch liên kết 8.039 tỷ đồng, dẫn đến tăng thu vào ngân sách nhà nước 641 tỷ đồng.

Đáng chú ý, năm 2025, đã thực hiện thanh tra, kiểm tra chống chuyển giá tại 91 doanh nghiệp (bằng 58% kết quả toàn giai đoạn 2021 - 2025), điều chỉnh tăng giá của các giao dịch liên kết là 5.180 tỷ đồng (chiếm 64,4% kết quả toàn giai đoạn 2021 - 2025), tăng thu vào ngân sách nhà nước là 351 tỷ đồng (chiếm 54% kết quả của toàn giai đoạn 2021 - 2025).

Xác định rủi ro, lập danh sách trọng điểm

Chia sẻ kinh nghiệm chống chuyển giá, lãnh đạo TP Hải Phòng cho biết đã đúc rút 3 kinh nghiệm cốt lõi, có giá trị định hướng lâu dài đối với công tác quản lý giao dịch liên kết và chống chuyển giá.

Thứ nhất, cần tổ chức xây dựng các chuyên đề chuyên sâu, xác định rõ mục tiêu, phạm vi và phương pháp thực hiện, có sự phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận, từng công chức.

Ông Nguyễn Tiến Trường khẳng định, việc triển khai chuyên đề nên được thực hiện theo quy trình thống nhất gồm: xác định rủi ro - lập danh sách trọng điểm - theo dõi, giám sát - kiểm đếm và đánh giá kết quả. Cách làm này giúp nhận diện đúng đối tượng rủi ro, nâng cao chất lượng quản lý và tăng cường hiệu quả đấu tranh chống chuyển giá.

Thứ hai, chú trọng xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ công chức có chuyên môn về công tác chống chuyển giá. Theo đó, Thuế TP Hải Phòng đã triển khai mô hình ‘nhân sự hạt nhân’, theo đó đã lựa chọn một nhóm cán bộ có kiến thức chuyên sâu để làm lực lượng hạt nhân; từ đó hình thành các nhóm làm việc kết hợp giữa cán bộ có kinh nghiệm và cán bộ mới tiếp cận lĩnh vực này. Việc kèm cặp trực tiếp thông qua từng hồ sơ, từng tình huống thực tế giúp nâng cao năng lực đội ngũ một cách bền vững. Bên cạnh đó, cần duy trì cơ chế trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm định kỳ giữa các bộ phận, các nhóm.

Thứ ba, thực hiện hỗ trợ đi đôi với kỷ cương, quản lý thuế khách quan, minh bạch, công bằng - tạo niềm tin và sự đồng thuận của doanh nghiệp. Trong công tác chống chuyển giá, mọi xử lý phải dựa trên dữ liệu đầy đủ (dữ liệu ngành, dữ liệu Orbis) và cơ sở pháp lý rõ ràng để bảo đảm khách quan, minh bạch và công bằng trong hoạt động quản lý thuế, tạo tính lan tỏa trong cộng đồng doanh nghiệp - nhất là trong bối cảnh các doanh nghiệp FDI thường có sự trao đổi thông tin qua các hiệp hội. Đồng thời thực hiện nguyên tắc “hỗ trợ đi đôi với kỷ cương”: hướng dẫn để doanh nghiệp hiểu và tuân thủ đúng nghĩa vụ thuế, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý giao dịch liên kết và chống chuyển giá trong giai đoạn tiếp theo, Trưởng Thuế TP Hải Phòng kiến nghị Cục Thuế tiếp tục mở các lớp đào tạo, trang bị kiến thức về chống chuyển giá.

Cục Thuế tiếp tục đầu tư vào cơ sở dữ liệu: tăng thời gian sử dụng dữ liệu Orbis cho từng đơn vị, đồng thời trang bị thêm một số dữ liệu thương mại khác như cơ sở dữ liệu về chi phí bản quyền, về lãi vay…