Thương hiệu Việt nhưng không phải Việt
TCDN -
Việc hàng loạt doanh nghiệp Việt như Sabeco, Vinataba, Nước mắm Phú Quốc... khi có ý tưởng mở rộng thị trường ra nước ngoài đã phải ngỡ ngàng trước việc thương hiệu của mình đã bị đăng kí bản quyền cho thấy, bảo vệ thương hiệu đang là vấn đề đáng báo động hiện nay.
Sabeco đã từng bị đối tác "mượn" tên
Theo ông Lê Ngọc Lâm - Phó cục trưởng Cục Sơ hữu trí tuệ (SHTT) - Bộ Khoa học và Công nghệ, trong thời đại hội nhập kinh tế toàn cầu, việc xây dựng, bảo vệ và bảo hộ bản quyền thương hiệu có ý nghĩa quyết định đối với sự sống còn của doanh nghiệp. Tuy nhiên, với tính chất là tài sản vô hình, không thể cân đo đong đếm nên doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn khi đầu tư giàn trải mà không xác định được yếu tố quan trọng nhất, gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc trong quá trình phát triển.
Thực tế, không ít doanh nghiệp ngỡ ngàng khi có ý tưởng mở rộng thị trường đã nhận ra rằng, mọi con đường ra khỏi Việt Nam đã bị chặn đứng, bởi thương hiệu của họ đã bị đăng kí bản quyền. Điển hình như: Cuối năm 2010, thương hiệu Sabeco của Tổng Công ty CP Bia rượu – Nước – Giải khát Sài Gòn bị một đối tác ở Singapore "mượn" tên chứa chữ Sabeco và sử dụng con dấu có hình rồng quen thuộc của công ty này. Trước đó, năm 2007 Sabeco đã đăng ký 3 đơn bảo hộ nhãn hiệu đối với phần chữ SABECO và chữ SABECO kết hợp hình rồng. Cả 3 đơn đều đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu. Do cả hai công ty đều có mặt hàng kinh doanh bia giống nhau nên việc gây nhầm tưởng hai nhãn hàng của hai công ty là điều không thể tránh khỏi. Song vì những kẽ hở trong công tác đăng ký bảo hộ thương hiệu, đến bây giờ cuộc tranh chấp thương hiệu giữa hai công ty vẫn đang bị bỏ ngỏ.
Vinataba cũng có bài học tương tự vào năm 2002, khi muốn xuất khẩu ra thị trường thế giới đơn vị này nhận ra mọi con đường đã bị chặn khi một Công ty có tên là Putra Salbat Industry đã đăng ký sở hữu thương hiệu Vinataba tại tất cả các nước trong khu vực Đông Nam Á.
Nước mắm Phú Quốc là một ví dụ đặc biệt của hành động vi phạm bản quyền thương hiệu bằng hình ảnh quốc gia. Cụ thể là dòng sản phẩm này đã bị một công ty Mỹ sử dụng làm nhãn hiệu hàng hóa từ năm 1982. Trên các sản phẩm nước mắm của công ty này sử dụng nhãn hiệu “Nước mắm Phú Quốc” có hình bản đồ Việt Nam và đảo Phú Quốc. Sau đó công ty này đã lần lượt đăng ký nhãn hiệu “Nước mắm Phú Quốc” ở cộng đồng chung Châu Âu và Úc.
Như vậy, nhiều doanh nghiệp đang lơ là, bất cẩn trong việc bảo vệ thương hiệu và tiềm ẩn khả năng trở thành nạn nhân bị xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, từ đó bị “cướp” mất thương hiệu tại một số thị trường.
Chủ động tự bảo vệ
Đại diện Cục SHTT khẳng định, bài học rút ra là xây dựng thương hiệu thôi chưa đủ mà phải biết bảo vệ và đừng bao giờ để “mất bò mới lo làm chuồng”, các doanh nghiệp cần nâng cao mức độ chuyên nghiệp. Ngoài việc đăng ký bảo hộ quyền SHTT, doanh nghiệp phải thường xuyên kiểm soát nhãn hiệu trên thị trường, cải tiến mẫu mã và chất lượng sản phẩm. Việc phát triển các quyền SHTT sẽ góp phần quan trọng đối với sự phát triển của doanh nghiệp, giúp các doanh nghiệp phát triển bền vững hơn.
Cùng với việc nắm được định hướng và xu thế phát triển sáng tạo của các đối thủ cạnh tranh, doanh nghiệp cần nắm vững ý nghĩa của cơ chế bảo hộ SHTT. Bởi hiện vẫn có nhiều doanh nghiệp “lơ mơ” về ý nghĩa của nội dung này. Điều đó tạo nên một gánh nặng, rào cản với những nỗ lực thâm nhập vào thị trường quốc tế của các doanh nghiệp Việt Nam.
Nhà nước có khung pháp lí và cơ quan thực hiện thực thi theo pháp luật để bảo vệ quyền SHTT của tổ chức, cá nhân. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần chủ động gìn giữ, bảo vệ thương hiệu và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thực thi. Trường hợp xảy ra tình trạng vi phạm về SHTT, doanh nghiệp cần thu thập thông tin, báo cáo đầy đủ, chi tiết, chính xác để cơ quan thực thi xử lí.
Đồng quan điểm, ông Đặng Quyết Tiến, Cục phó Cục Tài chính doanh nghiệp - Bộ Tài chính đề nghị, các doanh nghiệp không nên trông chờ vào Nhà nước trong việc bảo hộ thương hiệu. Trong thời gian tới, Nhà nước sẽ có nhiều hỗ trợ doanh nghiệp trong khuân khổ pháp lý, song bản thân doanh nghiệp phải nỗ lực nhiều hơn trong việc chủ động xây dựng, phát triển và bảo vệ thương hiệu của chính mình. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp trong nước cần ý thức hơn, nâng cao kiến thức về SHTT, cập nhật các quy định pháp luật, đăng ký bảo hộ quyền SHTT cho sản phẩm và dịch vụ của mình, không xung đột với quyền SHTT của người khác.
Có thể thấy, nếu được dành một sự quan tâm xứng đáng, hành trình phát triển và bảo vệ thương hiệu Việt không gian nan đến thế. Bởi, việc loại bỏ những rắc rối trước khi chúng kịp xảy ra là điều hoàn toàn nằm trong tầm tay. Trước khi quyết định đầu tư kinh doanh ở các quốc gia khác, bên cạnh công tác thăm dò thị trường, doanh nghiệp cũng cần quan tâm tìm hiểu các vấn đề pháp lý liên quan đến vấn đề bảo hộ thương hiệu độc quyền và tiến hành đăng ký bảo hộ, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho những sản phẩm của mình hẳn đã không phải khổ sở để giành lại “những đứa con” của mình như vậy.
Huyền Trang
Bạn đang đọc bài viết
Thương hiệu Việt nhưng không phải Việt tại chuyên mục
Thị trường
của Tạp chí Tài chính doanh nghiệp. Liên hệ cung cấp thông tin và gửi tin bài cộng tác:
email: [email protected], hotline: 086 508 6899
