TCDN - Trước thông tin Tổng thống Mỹ Donald Trump dự tính sẽ áp dụng mức thuế nghiêm ngặt đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Canada, phía Canada sẽ họp lên phương án đáp trả những lời đe dọa áp thuế từ Tổng thống đắc cử Mỹ.

Phát biểu trong cuộc họp báo tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, ông Trump nhấn mạnh việc thực hiện các biện pháp thương mại cứng rắn chỉ chưa đầy hai tuần trước khi chính thức nhậm chức Tổng thống nhiệm kỳ thứ hai. Ông khẳng định quyết tâm sử dụng thuế quan như một công cụ gây áp lực kinh tế để bảo vệ lợi ích quốc gia và đảm bảo an ninh biên giới, theo Vnexpress.

Ngoài vấn đề kiểm soát biên giới, ông Trump cũng bày tỏ quan ngại về tình trạng thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Canada. Ông chỉ trích việc Canada sản xuất khoảng 20% tổng số ôtô tiêu thụ tại Mỹ, cho rằng điều này ảnh hưởng tiêu cực đến ngành công nghiệp ôtô trong nước và bày tỏ mong muốn đưa hoạt động sản xuất trở lại Detroit nhằm tạo thêm việc làm cho người Mỹ.

Bên cạnh đó, ông Trump còn đề cập đến các mặt hàng xuất khẩu chủ chốt của Canada sang Mỹ như gỗ và sữa, cho rằng đây là những mặt hàng không thiết yếu và Mỹ hoàn toàn có thể tự cung cấp mà không cần nhập khẩu từ nước láng giềng. Ông nhấn mạnh việc xem xét lại mối quan hệ thương mại với Canada nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn cung từ bên ngoài và thúc đẩy sản xuất nội địa.

Nếu được thực thi, các mức thuế mà ông Trump đề xuất có thể ảnh hưởng đến hơn 900 tỷ USD hàng hóa từ Canada và Mexico, như: ôtô, phụ tùng ôtô và sản phẩm năng lượng. Hai quốc gia này chiếm gần một phần ba lượng hàng hóa nhập khẩu của Mỹ, với tổng giá trị khoảng 3,1 nghìn tỷ USD vào năm 2024.

Các biện pháp thuế quan mà ông Trump đề xuất có thể ảnh hưởng đến cam kết trong Thỏa thuận Mỹ - Mexico - Canada, vốn được đàm phán trong nhiệm kỳ đầu của ông. Tuy nhiên, ông có thể viện dẫn điều khoản ngoại lệ về an ninh quốc gia để biện minh cho quyết định này. Hiện tại, ông Trump chưa công bố cụ thể kế hoạch triển khai thuế mới, song nhiều chuyên gia nhận định ông có thể sử dụng Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA), một công cụ cho phép Tổng thống thực hiện các biện pháp điều chỉnh thương mại trong trường hợp tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia.

Trong khi đó, theo TTXVN, Thủ hiến tỉnh Ontario Doug Ford hôm 8/1 cho biết Thủ tướng Canada Justin Trudeau và lãnh đạo các tỉnh sẽ họp tại thủ đô Ottawa vào tuần sau để thống nhất phương án đáp trả những lời đe dọa áp thuế từ Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.

Các lãnh đạo Canada dự kiến thảo luận danh sách mục tiêu trả đũa tối ưu nếu ông Trump thực sự áp đặt mức thuế mới nhằm vào quốc gia láng giềng. Văn phòng Thủ tướng Canada cho biết ông Trudeau và các thủ hiến đã hai lần họp về vấn đề này hồi tháng 11-12/2024.

Ông Ford cho biết 13 thủ hiến đã họp trực tuyến trong ngày 8/1, thêm rằng chính phủ Canada đã gửi cho họ danh sách ngắn gồm các mục tiêu tiềm năng để áp thuế "ăn miếng trả miếng" với Mỹ.

"Tôi đã nói với những thủ hiến khác rằng cần đảm bảo mọi người đang cố gắng hết sức trong quyền hạn của mình để tránh các lệnh áp thuế", thủ hiến Ford nói.

Radio-Canada cùng ngày dẫn nguồn tin cấp cao trong chính quyền Thủ tướng Trudeau tiết lộ các bộ trưởng nước này đang cân nhắc áp thuế hàng trăm mặt hàng của Mỹ nếu ông Trump kiên quyết đánh thuế 25% đối với hàng hóa từ Canada. Danh sách sơ bộ gồm nhiều sản phẩm thuộc ngành thép, gốm sứ, đồ thủy tinh, hoa và nhựa.

Ông Trump từng áp thuế nhập khẩu đối với ngành thép và nhôm Canada hồi năm 2018. Nước này đáp trả bằng lệnh áp thuế hàng chục mặt hàng Mỹ thuộc những nhóm ngành và địa phương có liên hệ mật thiết với giới lãnh đạo đảng Cộng hòa. Chiến thuật nhằm gây sức ép chính trị tối đa lên đảng Cộng hòa và ông Trump.

Quan chức cấp cao Canada tiết lộ họ có thể sử dụng lại chiến thuật đó trong lần này. Nhiều mặt hàng thuộc ngành thép được nêu trong danh sách có nguồn gốc từ Pennsylvania và Michigan, những bang chiến trường mang về cho ông Trump thắng lợi áp đảo trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2024.

Giới chức Canada cũng cân nhắc đánh thuế nhập khẩu nước cam từ Florida, nơi được xem là "bang nhà" của ông Trump và có nhiều chính trị gia, doanh nhân thân cận với Tổng thống đắc cử Mỹ.

Nguồn tin của Radio-Canada nhấn mạnh chính phủ Canada chưa ra quyết định cuối cùng về mục tiêu áp thuế trả đũa và chưa muốn công bố danh sách này trước lễ nhậm chức của ông Trump ngày 20/1. Một số thành viên nội các lo ngại công bố danh sách trước khi ông Trump áp thuế sẽ khiến Tổng thống đắc cử Mỹ "cảm thấy bị khiêu khích và phản ứng dữ dội hơn".