TCDN - Đương kim Tổng thống Joe Biden lẫn ông Donald Trump đều không thể vung tiền vận động tranh cử như trước đây khi nguồn quyên góp giảm.

Dường như nền "kinh tế bầu cử" Mỹ đang tiến vào chu kỳ suy thoái trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm nay. Giới quan sát từ năm 2023 đã cảnh báo hiện tượng các nhà tài trợ lẫn cử tri Mỹ dần chán nản với guồng quay chính trị trong những năm qua nên sẽ giảm mức đóng góp tài chính cho các ứng viên.

Chiến dịch tái tranh cử của Tổng thống Joe Biden bước vào tháng thứ với khoảng 56 triệu USD tiền mặt trong quỹ, còn cựu tổng thống Donald Trump có 30,5 triệu USD. Tài khoản tranh cử của cả hai người cộng lại vẫn chưa bằng số tiền mặt mà chiến dịch của ông Trump sở hữu trong cùng giai đoạn ở mùa bầu cử năm 2020 là 92,6 triệu USD.

Các ứng viên vẫn tiếp tục kêu gọi tài trợ từ người ủng hộ, trong đó ông Biden đã vận động được thêm 15,7 triệu USD trong tháng một. Tuy nhiên, cả hai ứng viên đã không thể huy động những khoản đóng góp khổng lồ như trong các mùa bầu cử tổng thống trước đây, thời điểm quyên góp trực tuyến nở rộ.

Sự mệt mỏi của các nhà tài trợ

Đến giai đoạn này của mùa bầu cử năm 2020, ông Trump khi đó là tổng thống Mỹ đã quyên góp thành công 229 triệu USD cho chiến dịch, trong khi Tổng thống Biden tới nay mới nhận khoảng 70 triệu USD. Ông Trump đã chi gần 154 triệu USD vào tháng 2/2020, còn ông Biden hiện mới chi khoảng 62,8 triệu USD.

Ở cuộc bầu cử năm 2012, tổng thống Barack Obama bước vào giai đoạn bầu cử sơ bộ với thành tích vận động tài trợ khoảng 151,3 triệu USD và chi ra khoảng 144,1 triệu USD. Số tiền mặt trong ngân quỹ tái tranh cử của ông Obama khi đó được ước tính vào khoảng 76 triệu USD, chưa điều chỉnh theo mức lạm phát.

Xu hướng hiện cho thấy các ứng viên tổng thống Mỹ đang nhận được ít tiền quyên góp hơn, khi các mạnh thường quân đang trở nên mệt mỏi, đặc biệt là những nhà tài trợ nhỏ từng được coi là động lực tài chính cho cả Trump và Biden năm 2020.

Đúng lúc túi tiền trở nên eo hẹp, cả hai ứng viên dẫn đầu cuộc bầu cử năm nay đều đang phải tiêu tốn khá nhiều cho những vấn đề nằm ngoài mục tiêu vận động cử tri.

Chiến dịch tái tranh cử của Tổng thống Biden phải dành tiền cho các quảng cáo để cải thiện mức tín nhiệm, giữa cuộc khủng hoảng di cư ở biên giới phía nam và tình hình nền kinh tế, thay vì những nội dung thách thức đối thủ.

Trong khi đó, ông Trump phải dùng tiền vận động tranh cử để trang trải chi phí pháp lý trong hàng loạt vụ kiện dân sự và truy tố. Giải cứu Nước Mỹ, Ủy ban Hành động Chính trị (PAC) của ông Trump, trong tháng một đã chi 4,8 triệu USD cho chi phí pháp lý cho cựu tổng thống 77 tuổi. Năm 2023, ông đã sử dụng khoảng 50 triệu USD tiền tài trợ tranh cử để trả cho luật sư và các chi phí pháp lý khác.

Với bất kỳ ứng viên tổng thống nào khác, số tiền khổng lồ này sẽ tạo tác động đáng kể nếu được rót vào quảng cáo truyền hình. Điều khác biệt ở Trump là ông giữ ưu thế vượt trội ở bầu cử sơ bộ đảng Cộng hòa, nên chưa cần chi quá nhiều cho quảng bá hình ảnh, dù ban đầu phải cạnh tranh với nhiều đối thủ trong đảng.

Vậy nhưng vòng bầu cử toàn quốc sẽ là câu chuyện khác. Ứng viên hai đảng Dân chủ và Cộng hòa sẽ cạnh tranh quyết liệt để giành phiếu từ cử tri thuộc đảng của họ lẫn những người trung lập. Đây là thời điểm quảng cáo chính trị trên truyền hình phát huy hiệu quả, có thể tạo nên khác biệt đáng kể khi nhanh chóng truyền tải thông điệp tranh cử của mỗi ứng viên đến nhóm cử tri chiến lược.

Giới quan sát cho rằng với nguồn tiền vận động eo hẹp hiện nay, ông Trump và ông Biden sẽ phải tính toán kỹ càng từng khoản chi, thắt chặt hầu bao cho đến khi bước vào cuộc đua song mã.

Bài toán khó về chi tiền 

Thậm chí, các chiến dịch có thể rơi vào cảnh thiếu tiền mặt để chi cho quảng bá và vận hành trong nửa cuối năm nay, buộc các ứng viên phải tìm cách lôi kéo thêm hỗ trợ, tính toán địa điểm và thời điểm phù hợp để bung sức, thay vì "vung tiền" quảng bá như trước đây.

"Câu chuyện tiền nong sẽ trở thành rắc rối cho mọi ứng viên. Mỗi người phải tự tìm cách vượt qua", Byron Donalds, hạ nghị sĩ Cộng hòa đại diện bang Florida, nhận định.

Tổng thống Joe Biden và Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ (DNC) đã thử nghiệm rót hơn 20 triệu USD cho quảng cáo trong vòng 6 tháng qua, chủ yếu tại những bang chiến trường. Tuy nhiên, mức tín nhiệm của tổng thống Mỹ vẫn không cải thiện nhiều, thậm chí một số khảo sát còn cho thấy tỷ lệ ủng hộ ở một số bang chiến trường dành cho ông Biden sụt giảm so với giai đoạn chưa chạy quảng cáo.

Hai ứng viên có thể sẽ phải thu hẹp danh sách bang chiến trường cần tập trung nguồn lực trong giai đoạn tiếp theo của cuộc bầu cử, thay vì tìm cách "đổi màu" những bang vốn là thành trì của đối phương hay lôi kéo những nhóm cử tri mới, theo nhà phân tích bầu cử Steven Shepard của Politico.

Sự mệt mỏi của cử tri Mỹ về nền kinh tế lẫn tình trạng chia rẽ chính trị của đất nước có thể là hai nguyên nhân chủ đạo khiến dòng tiền vận động bầu cử năm nay bị bóp nghẹt đáng kể.

Trong vài cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, nhờ nền tảng công nghệ quyên góp trực tuyến, nhiều chiến dịch tranh cử đã "góp gió thành bão" nhờ các khoản đóng góp vừa và nhỏ từ cử tri đơn lẻ.

Nhưng hoạt động vận động gây quỹ những năm qua trở nên quyết liệt và tự động hóa cao hơn, khiến cử tri ngán ngẩm vì liên tục phải nhận những cuộc gọi, email hay thư kêu gọi quyên góp và dần trở nên thờ ơ với thông điệp vận động.

"Có nhiều người trong quận của tôi than phiền rằng họ nhận quá nhiều email và tin nhắn vận động quyên góp", Veronica Escobar, hạ nghị sĩ Dân chủ đại diện bang Texas, tiết lộ vào tháng 7/2023.

Escobar cho rằng những chiến thuật vận động tài chính quyết liệt trên mức cần thiết đối với cử tri nhỏ lẻ nhằm tận thu quyên góp đang phản tác dụng. Dù vậy, bà kỳ vọng rằng các cử tri sẽ thay đổi thái độ khi cuộc đua Nhà Trắng bước vào giai đoạn quyết định, đồng thời các ứng viên "bắt trúng mạch" quan tâm của cử tri.

Trong khi đó, giới chính trị gia Cộng hòa cho rằng lạm phát là nguyên nhân lớn khiến cử tri quyên góp ít hơn trong mùa bầu cử lần này.

Nhóm cử tri hưu trí đang chịu ảnh hưởng lớn bởi nền kinh tế biến động, khi vật giá leo thang nhưng phúc lợi không thay đổi và họ khó kiếm được thu nhập bổ sung.

Kenneth Pennington, người đồng sáng lập tổ chức tư vấn chính trị Middle Seat, đã phát hiện xu hướng cử tri đơn lẻ quyên góp ít hơn từ cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm 2022.

"Cử tri nhìn thấy rõ viễn cảnh trận tái đấu Trump - Biden và dường như họ không mấy hào hứng với viễn cảnh ấy. Sự nhiệt thành của người Mỹ với cuộc bầu cử đã giảm", Eric Wilson, một cố vấn chiến lược kỹ thuật số của đảng Cộng hòa, cảnh báo.