TCDN - Đảng công sản Việt Nam xác định cơ cấu lại nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới, hướng tới mô hình nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh. Đây được xem là định hướng chiến lược nhằm nâng cao đời sống nông dân và tạo đột phá trong phát triển bền vững.

Phát triển nông thôn gắn với nông thôn mới

Ngay từ rất sớm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt nền tảng cho tư duy phát triển nông thôn mới ở Việt Nam, coi nông nghiệp - nông dân - nông thôn là lực lượng chiến lược trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Theo Người, xây dựng nông thôn mới không chỉ là nâng cấp hạ tầng hay cải thiện sản xuất, mà là quá trình tạo dựng một lớp nông dân mới có tri thức, có nếp sống văn minh và tinh thần làm chủ.

Kế thừa tư tưởng đó, Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục khẳng định xây dựng nông thôn hiện đại là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn phát triển mới, đặc biệt trong bối cảnh triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 -2025. Đây là giai đoạn bản lề để chuẩn bị cho các mục tiêu lớn hơn đến năm 2030, khi nông nghiệp phải chuyển mạnh sang mô hình sinh thái, nông thôn ngày càng hiện đại, và nông dân thực sự trở thành chủ thể của phát triển.

Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ 13 nhấn mạnh nhiệm kỳ đại hội 13 và những năm tiếp theo sẽ đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới, hướng tới mô hình nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh. Phát triển nông nghiệp hàng hoá tập trung, quy mô lớn theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ mới, giá trị gia tăng cao. Mục tiêu tỷ lệ xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới tối thiểu 80%, trong đó ít nhất 10% đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Theo đó, Đảng đề ra chiến lược 10 năm xây dựng nông thôn mới theo hướng tiếp tục thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới theo hướng gắn với đô thị hóa, bảo đảm thực chất, đi vào chiều sâu, hiệu quả, bền vững, lấy cư dân nông thôn làm chủ thể, đem lại sự chuyển biến tích cực rõ nét hơn về nếp sống tới từng thôn, bản, ấp, hộ gia đình và cuộc sống trực tiếp của mỗi người dân sinh sống ở nông thôn. Thực hiện xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu và xây dựng nông thôn mới cấp thôn, bản.

Tập trung xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng, kết nối chặt chẽ xây dựng nông thôn mới với quá trình đô thị hóa. Thu hút mạnh mẽ các doanh nghiệp đầu tư vào khu vực nông thôn để xây dựng liên kết theo chuỗi giá trị; đẩy mạnh thực hiện Chương trình "mỗi xã một sản phẩm" gắn với xây dựng thương hiệu, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiêu thụ sản phẩm. Tập trung xử lý ô nhiễm môi trường, nhất là rác thải, nước thải. Tích hợp một số chương trình đầu tư đang triển khai trên địa bàn nông thôn vào Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Phấn đấu đến năm 2030, có ít nhất 90% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; có trên 70% số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn xây dựng nông thôn mới, trong đó 35% số đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Hoàn thiện chiến lược phát triển “tam nông”

Nếu như định hướng trong Đại hội 13 vạch ra mục tiêu chiến lược, thì Nghị quyết 19 Hội nghị Trung ương 5 khóa 13 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã cụ thể hóa thành quan điểm, mục tiêu và giải pháp toàn diện đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Nghị quyết khẳng định ông nghiệp, nông dân, nông thôn là ba thành tố gắn bó mật thiết, không thể tách rời; là lực lượng to lớn trong phát triển kinh tế – xã hội, bảo vệ môi trường và giữ vững ổn định chính trị. Trong đó, nông dân là chủ thể, nông nghiệp là lợi thế quốc gia, còn nông thôn là nền tảng quan trọng của văn hóa và xã hội Việt Nam.

Nghị quyết đặt ra mục tiêu cụ thể đến năm 2030 là tốc độ tăng trưởng GDP ngành Nông nghiệp phấn đấu đạt bình quân khoảng 3%/năm; tăng năng suất lao động nông nghiệp bình quân từ 5,5 - 6%/năm. Tốc độ tăng trưởng công nghiệp, dịch vụ nông thôn phấn đấu đạt bình quân trên 10%/năm.

Số xã đạt chuẩn nông thôn mới trên 90%, trong đó, phấn đấu 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới trên 70%, trong đó phấn đấu 35% số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Thu nhập bình quân của người dân nông thôn năm 2030 phấn đấu tăng gấp 2,5 - 3 lần so với năm 2020. Tỉ lệ hộ gia đình nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn đạt 80%. Tỉ trọng lao động nông nghiệp trong tổng lao động xã hội dưới 20%; bình quân hằng năm đào tạo nghề cho khoảng 1,5 triệu lao động nông thôn. Tỉ lệ che phủ rừng ổn định ở mức 42%, nâng cao năng suất, chất lượng rừng; tỉ lệ chất thải rắn sinh hoạt nông thôn được thu gom, xử lý theo quy định đạt 90%.

Để thực hiện được mục tiêu trên, Ban Chấp hành Trung ương đề ra loạt các giải pháp mạnh mẽ như nâng cao vai trò, vị thế, năng lực làm chủ, cải thiện toàn diện đời sống vật chất, tinh thần của nông dân và cư dân nông thôn. Phát triển nền nông nghiệp hiệu quả, bền vững theo hướng sinh thái, ứng dụng khoa học - công nghệ tiên tiến, nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng.

Phát triển mạnh công nghiệp, dịch vụ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm tại chỗ cho lao động nông thôn. Xây dựng nông thôn theo hướng hiện đại gắn với đô thị hóa. Hoàn thiện thể chế, chính sách về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Tạo đột phá trong nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; đào tạo nhân lực trong nông nghiệp, nông thôn.

Quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường nông thôn, nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai. Chủ động hội nhập, hợp tác quốc tế, mở rộng thị trường, thu hút nguồn lực và đẩy mạnh chuyển giao khoa học - công nghệ. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của nhà nước, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Nông dân và các tổ chức chính trị - xã hội, xã hội - nghề nghiệp ở nông thôn.

Giai đoạn 2021 - 2025 được xem là giai đoạn tăng tốc để hiện thực hóa chiến lược đến 2030. Việc triển khai quyết liệt Chương trình xây dựng nông thôn mới cùng với tinh thần của Nghị quyết Trung ương 5 khóa 15 đang tạo ra nền tảng quan trọng cho phát triển bền vững. Từ đầu tư hạ tầng, chuyển đổi mô hình sản xuất, cải thiện môi trường đến nâng cao chất lượng sống của nông dân - tất cả đều hướng tới mục tiêu chung: xây dựng một nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.