TCDN - Theo ông Ngô Việt Trung, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, với những quy định mới đặc biệt việc bán bảo hiểm qua ngân hàng sẽ giúp thị trường bảo hiểm minh bạch hóa và chất lượng tư vấn bảo hiểm sẽ được nâng cao, nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.

Ông Ngô Việt Trung, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính vừa có chia sẻ với báo chí về Thông tư số 67/2023/TT-BTC (Thông tư 67) hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Nghị định số 46/2023/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Ghi âm quá trình tư vấn bảo hiểm liên kết qua ngân hàng

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động kinh doanh bảo hiểm trong 2 năm vừa qua đã được hoàn thiện đồng bộ, tạo hành lang pháp lý do kinh doanh bảo hiểm. Ông có thể nói rõ hơn về nội dung này?

Ngày 2/11/2023, Bộ trưởng Bộ Tài chính ký ban hành Thông tư số 67/2023/TT-BTC hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Nghị định số 46/2023/NĐ-CP. Cùng với Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15 ngày 16/6/2022; Nghị định số 46/2023/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm; Nghị định 67/2023/NĐ-CP quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc, bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng; Nghị định số 21/2023/NĐ-CP về bảo hiểm vi mô, Thông tư số 67 đã góp phần tạo hành lang pháp lý đồng bộ, đầy đủ hơn cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

Từ nay đến cuối năm, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm, đảm bảo hệ thống pháp luật về kinh doanh bảo hiểm được đồng bộ, phù hợp với hệ thống pháp luật khác liên quan, thực tiễn thị trường và quản lý chặt chẽ lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.

Ngày 2/11/2023, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 67/2023/TT-BTC hướng dẫn một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Nghị định số 46/2023/NĐ-CP. Xin ông cho biết sơ lược về những điểm mới của Thông tư này?

Thông tư 67/2023/TT-BTC bao gồm 7 chương, 62 điều và 13 phụ lục, góp phần tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý về hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật có liên quan và phù hợp với định hướng phát triển và nhu cầu thực tiễn thị trường. Thông tư số 67/2023/TT-BTC đã bổ sung một số quy định mới so với các quy định hiện hành theo các nhóm vấn đề như sau:

Quy định về cung cấp dịch vụ, sản phẩm bảo hiểm trên môi trường mạng; hình thức cung cấp dịch vụ, sản phẩm bảo hiểm trên môi trường mạng; thông báo về việc cung cấp dịch vụ, sản phẩm bảo hiểm trên môi trường mạng; quy định về dịch vụ, kỹ thuật, bảo mật và lưu trữ dữ liệu; trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Quy định về phương pháp, cơ sở tính phí sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm vi mô, bảo hiểm xe cơ giới; thanh toán phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài; cung cấp sản phẩm bảo hiểm; tài liệu tóm tắt quy tắc, điều kiện, điều khoản bảo hiểm của sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe; tài liệu minh họa bán hàng của sản phẩm bảo hiểm nhân thọ; tài liệu giới thiệu sản phẩm, bản yêu cầu bảo hiểm, bảng câu hỏi liên quan đến rủi ro bảo hiểm, đối tượng bảo hiểm, thông tin quảng cáo của sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe;

Quy định về công khai thông tin, Thông tư bổ sung hoàn toàn mới so với quy định hiện hành về đăng tải thông tin; nội dung thông tin công khai bất thường.

Quy định về cung cấp sản phẩm bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Như ông vừa nói, một trong những điểm mới của Thông tư 67 là quy định về cung cấp sản phẩm bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Đây là vấn đề đang gây bức xúc thời gian vừa qua. Xin ông cho biết rõ hơn về nội dung trên?

Như tôi vừa nói, tại Thông tư số 67 có nhiều nội dung quan trọng nhằm thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính trong việc nâng cao chất lượng hoạt động đại lý bảo hiểm, chú trọng phát triển về chiều sâu hơn là phát triển về chiều rộng, như: quy định về tăng cường tính minh bạch trong hoạt động đại lý, đặc biệt là hoạt động đại lý thông qua các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Chẳng hạn như quy định tại mỗi chi nhánh, phòng giao dịch của tổ chức tín dụng phải thiết lập một quầy giao dịch riêng để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, tách biệt với khu vực hoạt động nghiệp vụ khác của tổ chức tín dụng;

Quy định yêu cầu đại lý bảo hiểm phải thực hiện ghi âm quá trình tư vấn bảo hiểm đối với các sản phẩm bảo hiểm như sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư. Bởi đây là sản phẩm khá phức tạp, có yêu cầu cao về nhận thức và tài chính của người tham gia. Chúng tôi mong muốn chất lượng tư vấn được nâng cao, tránh việc tư vấn viên “ép” khách hàng tham gia sản phẩm bảo hiểm không đúng nhu cầu và khả năng tài chính của mình.

Đồng thời, trong quá trình tư vấn sản phẩm bảo hiểm, đại lý bảo hiểm, hoặc nhân viên trong tổ chức hoạt động đại lý trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm phải cung cấp đầy đủ, chính xác cho bên mua bảo hiểm các thông tin về sản phẩm bảo hiểm thông qua các tài liệu do doanh nghiệp bảo hiểm xây dựng và cung cấp;

Thông tư 67 cũng quy định các ngân hàng hoạt động đại lý phải tư vấn rõ cho khách hàng các sản phẩm bảo hiểm được phân phối qua tổ chức tín dụng không phải là sản phẩm của tổ chức tín dụng và việc tham gia sản phẩm bảo hiểm không phải là điều kiện bắt buộc để sử dụng các dịch vụ, sản phẩm khác của tổ chức tín dụng.

Tổ chức tín dụng không được tư vấn, giới thiệu, chào bán, thu xếp việc giao kết hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư cho khách hàng trong thời hạn trước 60 ngày và sau 60 ngày kể từ ngày giải ngân toàn bộ khoản vay.

Để tăng cường trách nhiệm giám sát và đảm bảo chất lượng của hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng, Thông tư số 67 quy định các tổ chức tín dụng hoạt động đại lý bảo hiểm phải thiết lập bộ phận chuyên trách để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, phải có quy trình giám sát và kiểm soát chất lượng việc thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm của các nhân viên trong tổ chức đại lý. Quy trình này phải đảm bảo các nhân viên trong tổ chức đại lý trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý tuân thủ đúng các nguyên tắc hoạt động đại lý, các nội dung được ủy quyền tại hợp đồng đại lý và quy định của pháp luật có liên quan…

Khách hàng sẽ có nhiều thông tin và chủ động lựa chọn

Thời gian vừa qua, nhiều khách hàng phản ánh về việc tư vấn của nhân viên cũng như đại lý bảo hiểm chưa minh bạch, dẫn tới hiểu lầm hoặc mất quyền lợi của khách hàng. Thưa ông, Thông tư 67 có quy định gì về các công cụ nhằm bảo vệ quyền lợi khách hàng, cũng như để doanh nghiệp kiểm tra, giám sát hoạt động của đại lý trong việc tư vấn và giao kết hợp đồng với khách hàng không?

Thông tư 67 yêu cầu đối với các tài liệu trong hợp đồng bảo hiểm: Đối với các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ dài hạn, có giá trị hoàn lại, doanh nghiệp bảo hiểm phải có trách nhiệm cung cấp bản giấy tài liệu tóm tắt cho bên mua bảo hiểm và phải có xác nhận của bên mua bảo hiểm để giúp người mua bảo hiểm dễ dàng tiếp cận hơn với các thông tin, hiểu rõ hơn về sản phẩm, quyền và nghĩa vụ khi tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trước khi quyết định giao kết hợp đồng…

Ngoài ra, để đảm bảo quyền chủ động lựa chọn tham gia của khách hàng, Thông tư quy định doanh nghiệp bảo hiểm phải thiết lập công cụ tính toán trên website của doanh nghiệp và hướng dẫn để khách hàng có thể chủ động, tự xây dựng kế hoạch bảo hiểm phù hợp với bản thân trước khi lựa chọn giao kết hợp đồng bảo hiểm.

Về phía doanh nghiệp, Thông tư số 67 cho phép doanh nghiệp bảo hiểm tham gia vào quá trình kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm đối với chất lượng hoạt động đại lý của nhân viên trong tổ chức đại lý. Doanh nghiệp bảo hiểm phải thực hiện việc giám sát và kiểm tra định kỳ nhằm đảm bảo chất lượng hoạt động giới thiệu, tư vấn sản phẩm bảo hiểm của các nhân viên của tổ chức hoạt động đại lý, kịp thời phối hợp với tổ chức hoạt động đại lý để kiểm tra, rà soát, xử lý các khiếu nại của bên mua bảo hiểm liên quan đến việc tư vấn của nhân viên của tổ chức hoạt động đại lý và xử lý vi phạm (nếu có).

Thông tư số 67 cũng sửa đổi các giới hạn đối với các khoản hoa hồng theo hướng yêu cầu phân bổ thời gian chi trả hoa hồng dài hơn, nhằm khuyến khích đại lý chú trọng vào chất lượng khai thác và duy trì hợp đồng bảo hiểm. Đồng thời, cũng bổ sung giới hạn đối với chi phí thưởng, hỗ trợ đại lý nhằm đảm bảo hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bảo hiểm, hướng tới phát triển chất lượng hơn là tập trung vào số lượng.

Nhiều ý kiến cho rằng, hình thức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm chưa thực sự tạo tính răn đe. Tại Thông tư mới này, các hình thức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm có gì khác không, thưa ông?

Hiện tại, chúng tôi đang thực hiện những khâu cuối cùng trong việc hoàn thiện Dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm. Chúng tôi dự thảo Nghị định này theo hướng cụ thể hóa các hành vi vi phạm và tăng cường biện pháp xử phạt vi phạm hành chính, kể cả phạt bằng tiền, hình thức phạt bổ sung và các biện pháp khắc phục hậu quả nhằm tạo tính răn đe hơn với các hành vi vi phạm. 

Tôi hy vọng rằng, với những quy định tổng thể như vậy, cùng với việc tăng cường quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra với các doanh nghiệp bảo hiểm và các tổ chức tín dụng, trong thời gian tới, thị trường bảo hiểm sẽ được minh bạch hóa và chất lượng tư vấn bảo hiểm nói chung, của các tổ chức tín dụng nói riêng sẽ được nâng cao, nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.