TCDN - Việc các nước giàu mua quá nhiều vaccine COVID-19, trong khi gần 70 nước nghèo chỉ có đủ tiền mua vaccine cho 10% dân số khiến nhiều người lo ngại.

Khi bà Margaret Keenan, công dân 90 tuổi ở Anh, nhận liều vaccine COVID-19 mà chính phủ Anh cấp phép sử dụng và thử nghiệm lâm sàng đầu tiên trên thế giới vào đầu tuần này, có vẻ như thời điểm kết thúc đại dịch COVID-19 đã đến.

Những tháng khó khăn vẫn đợi ở phía trước, nhưng việc sử dụng loại vaccine COVID-19 đầu tiên trong thời gian kỷ lục và khả năng các chính phủ phê chuẩn vài loại vaccine tiếp theo đang là một bước ngoặt đối với những nước giàu có khả năng mua vaccine.

Song đối với giới chức y tế ở các nước đang phát triển, đây là lời nhắc nhở nghiêm khắc rằng cuộc đua để chấm dứt đại dịch sẽ chia rẽ những nước giàu và nước nghèo. Tình trạng tích trữ vaccine COVID-19 và những trải nghiệm về bất bình đẳng trong quá khứ khiến nhiều người hoài nghi về sự đoàn kết toàn cầu đối với việc phân phối vaccine.

Nhiều nước giàu đã tích cực mua vaccine COVID-19 từ nhiều tháng qua. Dữ liệu mà Trung Tâm Đổi mới Sức khỏe Toàn cầu Duke cập nhật liên tục cho thấy một số nước giàu đã ký thỏa thuận song phương hàng tỷ USD để mua những chủng vaccine COVID-19 tiềm năng. Một số quốc gia và tổ chức khu vực đã đặt hàng những vaccine với số lượng nhiều hơn nhu cầu của dân số. 

Liên minh Vaccine Nhân dân, một tổ chức giám sát vaccine quốc tế bao gồm Amnesty International và Oxfam, từng khẳng định hồi tuần trước rằng các nước giàu đã mua đủ liều vaccine COVID-19 để tiêm phòng cho số người gấp 3 lần dân số của họ. Chỉ riêng chính phủ Canada đã mua đủ liều vaccine để tiêm phòng cho số người gấp 5-6 lần dân số, mặc dù không phải mọi vaccine đang thử nghiệm mà Canada đặt mua sẽ được phê chuẩn sử dụng.

Số liệu của Liên minh Vaccine Nhân dân cho thấy, trong khi nhóm nước giàu nhất đang ký hàng loạt thỏa thuận mua vaccine COVID-19, gần 70 quốc gia nghèo sẽ chỉ có thể mua đủ vaccine để tiêm phòng cho 10% dân số trong năm 2021, theo kịch bản khả quan nhất.

"Điều đáng buồn là, bất chấp ý định về phân phối bình đẳng vaccine COVID-19 trên toàn cầu, chủ nghĩa dân tộc đối với vaccine vẫn lên ngôi", giáo sư Gregory Hussey, một giảng viên của Đại học Cape Town (Nam Phi) và là cố vấn của chính phủ Nam Phi về vaccine COVID-19, bình luận.

Phát biểu với CNN hôm 10/12, người đứng đầu Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh châu Phi, ông John Nkengasong, nhận định việc những quốc gia nghèo không thể tiếp cận vaccine COVID-19 là tình trạng đáng lo ngại.

"Đây là lúc chúng ta nói về sự đoàn kết và hợp tác toàn cầu. Chúng ta cảm thấy phi lý trước thực trạng một số nước có thừa liều vaccine ngừa COVID-19, trong khi nhiều nước khác chưa thể mua bất kỳ liều nào", John Nkengasong nhấn mạnh.