TCDN - Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, để phát triển điện mặt trời thì biểu giá bán lẻ điện phải nghiên cứu để có tính linh hoạt hơn. Thủy điện và các loại nhiệt điện phải có một biểu giá cao để có thể bù đắp cho những điện năng lượng tái tạo khi thực hiện cơ chế tự sản tự tiêu.

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, đại biểu Lê Tất Hiếu (Vĩnh Phúc) cho biết, trong Quy hoạch điện VIII được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt có nội dung ưu tiên và có chính sách đột phá để thúc đẩy phát triển điện mặt trời mái nhà của người dân và máy công trình xây dựng, nhất là các khu vực có nguy cơ thiếu điện như miền Bắc và điện mặt trời tự sản tự tiêu.

Từ nay đến năm 2030, công suất các nguồn điện loại hình này ước tính tăng thêm 2.600MW; loại hình nguồn điện này được ưu tiên phát triển không giới hạn công suất với điều kiện giá thành hợp lý và tận dụng lưới điện sẵn có không phải nâng cấp.

Theo các dự báo của Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, mùa hè năm 2024 tiếp tục xảy ra nắng nóng, khô hạn kéo dài. Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nguy cơ thiếu điện miền Bắc rất cao. Việc xây dựng, bổ sung nguồn điện mặt trời mà một trong những giải pháp có thể thực hiện nhanh để cấp bổ sung nguồn điện cho miền Bắc. Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp có nhu cầu đầu tư điện mặt trời, mái nhà tự sản tự tiêu trong khu công nghiệp nhưng chưa thể thực hiện được do thiếu cơ chế chính sách hành lang pháp lý.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết kế hoạch ban hành các cơ chế, chính sách để có hành lang pháp lý phát triển điện mặt trời, mái nhà bao gồm cả điện mặt trời trên mái nhà dân, công sở và điện mặt trời mái nhà trong các khu công nghiệp.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, Quy hoạch điện VIII được Chính phủ phê duyệt có tổng nguồn là 150.489MW, so với Quy hoạch điện VII điều chỉnh cùng kỳ của năm 2030 chỉ có 130.000MW, tăng 21.000MW so với Quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Trong đó năng lượng tái tạo nói chung, đặc biệt là điện mặt trời có cơ cấu là 12.236MW, chiếm 8,5% tổng nguồn, có 10.236MW là mặt trời tập trung và 2.600MW là điện mặt trời tự sản tự tiêu nhưng cho nối lưới; điện gió trên bờ và gần bờ là 21.880MW, bằng 14,5% tổng nguồn; điện gió ngoài khơi là 6.000MW, bằng 4% tổng nguồn và điện sinh khối cùng điện rác là 2.270MW, bằng 1,5% tổng nguồn.

“Như vậy, tổng nguồn năng lượng tái tạo không kể thủy điện đã chiếm cơ cấu là 28,5% so với tổng nguồn. Đây là một cơ cấu rất lớn. Ngay cả những nước phát triển, có trình độ công nghệ phát triển, đặc biệt là trong lĩnh vực lưới điện thông minh và các thiết bị lưu trữ điện cũng như giá điện ở mức độ cao mới chỉ ở ngưỡng trên dưới 20%. Chúng ta phấn đấu như thế này là một phấn đấu rất cao.Ngoài nỗ lực của Việt Nam rất cần sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, nhất cam kết JETP”, Bộ trưởng nêu rõ.

Cũng theo lãnh đạo Bộ Công Thương, trong điều kiện hạ tầng công nghệ hiện tại của Việt Nam, để thực hiện được phương án trên phải tập trung nghiên cứu để đầu tư lưới điện thông minh và đầu tư phát triển hệ thống lưu trữ điện.

Đồng thời thúc đẩy thị trường điện trên cả 3 cấp độ: phát điện cạnh tranh, bán buôn điện cạnh tranh và bán lẻ điện cạnh tranh. Theo đó, ông Diên cho rằng, biểu giá bán lẻ điệnphải nghiên cứu để có tính linh hoạt hơn. Điện nền bao gồm thủy điện và các loại nhiệt điện sẽ phải có một biểu giá cao để có thể bù đắp được cho những điện năng lượng tái tạo khi thực hiện cơ chế tự sản tự tiêu hoặc để huy động được nguồn năng lượng tái tạo như đã nói với cơ cấu trên.

Để khai thác tiềm năng năng lượng tái tạo, nhất là điện gió, điện mặt trời, Bộ trưởng cho rằng cần đẩy mạnh khuyến khích các hoạt động đầu tư theo mặt trời tự sản, tự tiêu, không nối lưới; phải xây dựng, ban hành cơ chế mua bán điện trực tiếp để đẩy mạnh phát triển các loại thiết bị lưu trữ điện, thúc đẩy phát triển các loại thị trường điện.

Bộ trưởng cho biết, hiện nay Bộ Công Thương đã và đang trình Chính phủ ban hành một nghị định để phát triển điện mặt trời áp mái. Khi Chính phủ chính thức có chủ trương cho phép xây dựng nghị định theo khuyến nghị của Bộ Tư pháp, Bộ Công Thương sẽ xây dựng theo quy trình.

Cũng theo Bộ trưởng, Bộ đang trình Chính phủ cho ban hành cơ chế mua bán điện trực tiếp trên cơ sở nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đối với việc phát triển mặt trời áp mái không giới hạn về công suất, Bộ trưởng cho rằng điều này phải thực hiện trong bối cảnh công nghệ chúng ta sau này phát triển và các nhà đầu tư về năng lượng áp mái không được gây áp lực lên hệ thống điện truyền tải.

“Nếu như chúng ta không có điện nền ổn định, chiếm tỷ trọng 80 - 85% thì không có một quốc gia nào có thể phát triển một cách vô hạn định đối với mặt trời, đặc biệt là năng lượng tái tạo và mặt trời”, Bộ trưởng chia sẻ.