TCDN - Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh An Giang, trong thời hạn 30 ngày nếu chưa hoàn thành việc thu hồi, điều chỉnh đối với các giấy phép khai thác cát đã cấp và gia hạn sai quy định thì sẽ chuyển thông tin để cơ quan Cảnh sát điều tra xem xét, xử lý theo quy định.

Thanh tra Chính phủ vừa ban hành thông báo kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; công tác quản lý, sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng cơ bản; công tác cấp phép khai thác cát trên địa bàn tỉnh An Giang giai đoạn 2015 - 2020.

Qua thanh tra, cơ quan Thanh tra đã chỉ ra nhiều hạn chế, sai phạm liên quan đến hoạt động khai thác cát và cấp phép khai thác cát trên địa bàn tỉnh An Giang. Cụ thể:

Giai đoạn 1/7/2011 - 31/12/2020, UBND tỉnh An Giang cấp 4 giấy phép thăm dò khoáng sản cát sông tại khu vực không đấu giá nhưng không thực hiện thủ tục lựa chọn tổ chức, cá nhân thăm dò khoáng sản là không đúng quy định.

Sau ngày 1/7/2011, UBND tỉnh An Giang thực hiện gia hạn với 15 giấy phép khai thác cát cấp trước ngày 1/7/2011 là không đúng quy định Luật Khoáng sản 2010. Cấp 7 giấy phép khai thác cát thuộc khu vực khoanh định không đấu giá nhưng không xác định phục vụ riêng cho các công trình xây dựng sử dụng ngân sách nhà nước, công trình khắc phục thiên tai, địch hoạ, công trình hạ tầng giao thông và công trình phúc lợi thuộc chương trình xây dựng nông thôn mới là không đúng.

UBND tỉnh không thu tiền cấp quyền khai thác cát với 2 trường hợp gia hạn khai thác cát; là không đúng quy định về phương pháp tính, mức thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; với tổng số tiền cần thu nộp ngân sách nhà nước hơn 2,6 tỷ đồng. Việc xác định tiền cấp quyền khai thác cát với 2 tổ chức theo giá cát san lấp, trong khi quyết định phê duyệt trữ lượng cát trước đó là cát xây dựng; là không đúng thực tế.

Cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương không thực hiện việc kiểm kê trữ lượng cát tại các mỏ cát lòng sông đã cấp phép, không có biện pháp bảo đảm giám sát chặt chẽ khối lượng cát khai thác thực tế hàng năm tại các mỏ được cấp phép.

Cục Thuế và Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh An Giang không phối hợp thực hiện đối chiếu khối lượng cát khai thác của tổ chức được cấp phép khai thác cát giai đoạn 2015 -2020; là không đúng quy định của Bộ Tài chính. Có trường hợp doanh nghiệp khai thác cát kê khai nộp thuế với cơ quan thuế không đúng khối lượng cát thực tế đã báo cáo với Sở TN&MT.

Qua thanh tra còn phát hiện các đơn vị được cấp phép khai thác cát thuộc dự án “chỉnh trị dòng chảy nhằm hạn chế sạt lở bờ sông Hậu, bảo vệ đô thị TP Long Xuyên thích ứng với biến đổi khí hậu” đã khai thác chậm tiến độ, công suất đạt thấp so với giấy phép xác định. Trong đó có một tổ chức được cấp phép khai thác với diện tích nhỏ hơn nhiều so với diện tích được Bộ TN&MT phê duyệt tại dự án, không bảo đảm thực hiện tốt mục tiêu của dự án; thế nhưng cơ quan quản lý không có biện pháp kiểm tra, đôn đốc hoặc xử lý.

Đến thời điểm thanh tra (tháng 6/2022), HTX khai thác cát Chợ Mới còn nợ thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường trên 981 triệu đồng nhưng Cục Thuế chưa có biện pháp xử lý cương quyết để thu nộp nộp ngân sách nhà nước.

Thanh tra Chính phủ cho biết trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, Phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực tài nguyên khoáng sản, Giám đốc Sở TN&MT giai đoạn 2011-2020 và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Từ những tồn tại, vi phạm nêu trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh An Giang thu hồi các giấy phép khai thác cát đã cấp mới sau ngày 1/7/2011 và các giấy phép được gia hạn còn hiệu lực hoạt động (ngoại trừ các giấy phép được cấp thông qua đấu giá) mà không chỉ định cung cấp phục vụ cho các công trình theo quy định.

"Trong thời hạn 30 ngày kể từ khi công bố kết luận thanh tra, nếu chưa hoàn thành việc thu hồi, điều chỉnh đối với các giấy phép khai thác cát đã cấp và gia hạn còn hiệu lực hoạt động như nêu trên thì Thanh tra Chính phủ sẽ chuyển thông tin để cơ quan cảnh sát điều tra của Bộ Công an xem xét, xử lý theo thẩm quyền và quy định của pháp luật", văn bản nêu.

Đặc biệt, khẩn trương xác định và thu nộp bổ sung vào ngân sách số tiền 3,6 tỷ đồng là quyền khai thác khoáng sản chưa được xác định hoặc xác định chưa đúng và tiền nợ thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường của các tổ chức khai thác khoáng sản.

Thanh tra Chính phủ đề nghị tỉnh An Giang thực hiện kiểm kê và giám sát chặt chẽ trữ lượng cát và khối lượng cát khai thác thực tế của các tổ chức cá nhân được cấp phép, làm cơ sở để đối chiếu xách định khối lượng cát khai thác thực tế phải kê khai nộp thuế, phí theo đúng quy định pháp luật.

Kiểm tra, rà soát tình hình khai thác cát và nạo vét bùn sét với Công ty TNHH MTV MT Vạn Hưng Tùng, Công ty Cổ phần ĐTXDTM Tấn Thắng tại các khu vực thuộc Dự án “chỉnh trị dòng chảy nhằm hạn chế sạt lở bờ sông Hậu, bảo vệ đô thị TP Long Xuyên thích ứng với biến đổi khí hậu”, trên cơ sở đó có biện pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, giúp doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ khai thác nhằm đạt mục tiêu chỉnh trị dòng chảy, hạn chế sạt lở bờ sông Hậu. Trường hợp doanh nghiệp không có năng lực để triển khai theo đúng công suất và tiến độ dự án được duyệt thì xem xét việc thu hồi giấy phép khai thác theo quy định.