TCDN - Dù gây bất lợi cho các đối tác thương mại lớn của Mỹ, sự mạnh lên của đồng Mỹ kim có thể tạo ra nhiều lợi ích cho nỗ lực kiềm chế lạm phát Fed.

Vài tuần qua, đồng USD đã leo lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ so với các đồng tiền chính như euro và yen Nhật. Giới phân tích dự đoán USD sẽ tiếp tục tăng hơn nữa.

Adam Posen, Chủ tịch Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, bình luận: “Suốt một thời gian dài, các giao dịch đồng USD, euro, yen Nhật và nhân dân tệ chỉ biến động trong phạm vi tương đối nhỏ. Đây là lần đầu tiên trong hàng chục năm mà mọi đồng tiền đều sụt giá so với USD”.

Mặt khác, trong bối cảnh chỉ số CPI tháng 6 của Mỹ tăng 9,1% so với 12 tháng trước - tốc độ nhanh nhất kể từ năm 1981, Fed đã báo hiệu về các đợt tăng lãi suất khác. Tại cuộc họp tháng 7, ngân hàng trung ương Mỹ dự kiến sẽ tăng thêm 75 điểm cơ bản.

Washington Post nhận định, đồng bạc xanh mạnh lên chính là bằng chứng cho thấy chiến dịch kiềm chế lạm phát của Fed đang bắt đầu phát huy tác dụng, ngay cả khi giá vẫn tiếp tục tăng lên.

Tình hình ở nước ngoài lại là một câu chuyện khác. Do USD mạnh hơn, đồng euro và bảng Anh đã suy yếu trong thời gian qua, khiến cuộc chiến kiềm chế lạm phát của châu Âu hay Anh đều trở nên khó khăn hơn.

Thành tựu bước đầu của Fed

Việc đồng USD tăng mạnh trong những tháng gần đây đã góp phần giúp giảm giá hàng hoá nhập khẩu vào Mỹ. Cuối tuần trước, Bộ Lao động Mỹ thông báo giá hàng nhập khẩu - không bao gồm nhiên liệu, đã giảm 0,5% trong tháng 6.

Đây là tháng thứ hai liên tiếp chỉ số giá hàng nhập khẩu đi xuống. Để so sánh, trong một năm qua, giá hàng nhập khẩu phi nhiên liệu vào Mỹ đã tăng khoảng 4,6% - gần bằng một nửa mức tăng chung của giá tiêu dùng.

Chia sẻ với Washington Post, ông Rhea Thomas - nhà kinh tế cấp cao của quỹ đầu tư Wilmington Trust, đánh giá: “Đồng USD mạnh lên đang góp phần giảm áp lực lạm phát tại nền kinh tế lớn nhất thế giới”.

Đà tăng vượt trội của đồng USD - thể hiện qua việc chỉ số USD Index tăng 13% từ đầu năm đến nay, cho thấy nền kinh tế Mỹ đã phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, đặc biệt là khi so với châu Âu và Nhật Bản.

Thực tế ấy cũng cho thấy các quan chức Fed - sau khi nhận định sai về áp lực giá cả hồi năm ngoái - đã điều chỉnh chính sách tiền tệ nhanh nhạy hơn so với các đồng nghiệp ở Frankfurt và Tokyo.

Năm nay, Fed đã tăng lãi suất ba lần, tổng cộng 150 điểm cơ bản. Ở diễn biến khác, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) mới dự kiến tăng lãi suất lần đầu tiên sau 11 năm vào cuối tháng 7.

Cho tới tháng 9, lãi suất chủ chốt của ECB dự kiến vẫn sẽ ở mức âm, mặc dù lạm phát của khu vực đồng tiền chung euro đã chạm mức 8,6% trong tháng 6.

Ở Nhật Bản, nơi lạm phát nhiều năm vẫn nằm dưới ngưỡng mục tiêu và chỉ mới tăng vài tháng trước, ngân hàng trung ương vào tháng 6 đã quyết định giữ lãi suất ở mức âm 0,1%.

Ông Marc Chandler - Giám đốc điều hành của nền tảng Bannockburn Global Forex, cho hay: “Các ngân hàng trung ương từng không kịp nhận thức sự nóng lên của lạm phát và hiện đang phản ứng với tốc độ khác nhau”.

“Mỹ đang thắt chặt chính sách tiền tệ mạnh tay nhất kể từ năm 1980, trong khi ngân hàng trung ương ở châu Âu và Nhật Bản vẫn án binh bất động”, vị giám đốc rút ra kết luận.

Ảnh hưởng xấu khi đồng USD mạnh hơn

Đồng USD mạnh lên không hoàn toàn là tin tốt. Nó đang làm căng thẳng ngân sách của các quốc gia phụ thuộc nặng nề vào nhập khẩu dầu mỏ (sản phẩm được định giá bằng đồng USD). Các nước chịu ảnh hưởng gồm Ấn Độ, Hàn Quốc và Thái Lan.

Một số quốc gia đang phát triển cần nguồn tài chính để trang trải nợ quốc tế như Ecuador và Tunisia cũng lâm vào thế bất lợi khi đồng tiền của Mỹ tăng quá cao so với rổ tiền tệ.

Mặt khác, các sản phẩm của Mỹ cũng đang trở nên đắt hơn đối với khách hàng ở nước ngoài, gây tổn hại cho các nhà xuất khẩu lớn như Boeing - hãng sản xuất máy bay thương mại lớn nhất thế giới.

Các tập đoàn lớn của Mỹ đang chứng kiến doanh thu ở nước ngoài sụt giảm khi quy đổi thành đồng USD. Tháng trước, Microsoft đã hạ dự báo cho quý hiện tại, với lý do đồng bạc xanh mạnh lên sẽ làm giảm doanh thu dự kiến khoảng 250 triệu USD.

Hồi tháng 4, Microroft là một trong những tập đoàn lớn đầu tiên cảnh báo về sức mạnh của đồng USD. Các giám đốc nói với nhà đầu tư rằng sự leo thang của USD trong ba tháng đầu năm đã khiến lợi nhuận sụt khoảng 225 triệu USD.

Morgan Stanley nhận định 30% tổng doanh thu của các công ty Mỹ đến từ các mảng kinh doanh ở nước ngoài. Thu nhập bị ảnh hưởng có thể khiến các doanh nghiệp này cắt giảm chi tiêu ở những khu vực khác, qua đó làm tăng trưởng kinh tế chững lại - điều mà Fed cũng đang cố gắng thực hiện.

Một số ngân hàng trung ương đang cố gắng bắt kịp Fed. Tuần trước, ngân hàng trung ương Canada đã khiến thị trường ngạc nhiên khi tăng lãi suất 100 điểm cơ bản lên mức 2,5% và báo hiệu sẽ tiếp tục động thái tương tự.

Ngân hàng trung ương New Zealand cũng đưa lãi suất chuẩn lên mức tương đương Canada, mức cao nhất trong hơn 6 tháng. Điều chỉnh của Canada và New Zealand diễn ra sau khi ngân hàng trung ương Hàn Quốc nâng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản - động thái mạnh tay nhất kể từ năm 1999.

Áp lực cho các nhà hoạch định chính sách tiền tệ châu Âu là đặc biệt lớn. Đồng euro yếu hơn khiến lạm phát xấu đi, bởi chi phí nhập khẩu hàng hoá từ nơi khác sẽ tăng lên. Lợi ích mà hàng hoá xuất khẩu của Đức nhận được từ đồng tiền tệ yếu hơn đang bị lấn át bởi chi phí năng lượng leo thang do mất nguồn cung giá rẻ từ Nga.

Gần đây, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết họ đã đạt được một thoả thuận sơ bộ với Pakistan về gói cứu trợ trị giá 1,2 tỷ USD để giúp chính phủ nước này đối phó với tình hình kinh tế tồi tệ. Tuy nhiên, Pakistan sẽ phải cắt giảm trợ cấp năng lượng, dù lạm phát trong nước đang ở mức 20%.

IMF cũng đang đàm phán với các quốc gia nặng nợ khác như Tunisia, vì lo ngại rằng rắc rối kinh tế ở những nước này có thể dẫn đến bất ổn xã hội, theo Washington Post.