TCDN - Minh bạch tài chính là yếu tố then chốt trong huy động nguồn lực xây dựng NTM. Thực tiễn cho thấy, khi cơ chế quản lý, phân bổ và sử dụng nguồn lực được công khai, rõ ràng, sẽ tạo niềm tin, sự đồng thuận của người dân, doanh nghiệp, qua đó khơi thông các nguồn lực xã hội hóa cho phát triển nông thôn.

Minh bạch tài chính tạo niềm tin, khơi thông nguồn lực xã hội hóa

Xây dựng nông thôn mới là chương trình có phạm vi rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều chủ thể tham gia. Khi cơ chế huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực được công khai, rõ ràng, người dân yên tâm đóng góp, doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, các tổ chức xã hội sẵn sàng đồng hành lâu dài. Việc công khai kế hoạch vốn, danh mục công trình, mức hỗ trợ và kết quả giải ngân giúp người dân hiểu rõ nguồn lực được huy động và sử dụng ra sao, qua đó phát huy vai trò giám sát cộng đồng.

Thực tế triển khai cho thấy, minh bạch tài chính không chỉ là yêu cầu quản lý nhà nước mà còn là điều kiện tiên quyết để huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội hóa cho xây dựng nông thôn mới. Khi thông tin tài chính được công bố đầy đủ, kịp thời, các chủ thể tham gia sẽ yên tâm đóng góp, đồng hành lâu dài với chương trình.

Đối với doanh nghiệp, minh bạch tài chính là điều kiện tiên quyết để họ yên tâm đầu tư và gắn bó lâu dài với xây dựng nông thôn mới (NTM). Việc công khai các chính sách hỗ trợ, ưu đãi về thuế, tín dụng, đất đai; minh bạch cơ chế lồng ghép, đối ứng nguồn vốn giữa ngân sách nhà nước và vốn doanh nghiệp giúp doanh nghiệp chủ động tính toán hiệu quả đầu tư, giảm rủi ro và tăng khả năng tham gia vào các dự án nông nghiệp, nông thôn. Khi môi trường tài chính rõ ràng, minh bạch, doanh nghiệp không chỉ tham gia với vai trò “nhà tài trợ” mà còn trở thành đối tác phát triển bền vững của địa phương.

Bên cạnh đó, minh bạch tài chính còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và trách nhiệm giải trình của các cấp, các ngành. Việc công khai thông tin tài chính gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát và sự tham gia của cộng đồng giúp hạn chế thất thoát, lãng phí, đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực đầu tư cho xây dựng nông thôn mới. Đây cũng là cơ sở quan trọng để tạo dựng niềm tin của các tổ chức xã hội, các nhà tài trợ và đối tác quốc tế khi tham gia hỗ trợ, đầu tư vào khu vực nông thôn.

Minh bạch tài chính không chỉ là yêu cầu về kỹ thuật quản lý ngân sách mà còn là giải pháp mang tính chiến lược trong huy động nguồn lực xã hội hóa cho xây dựng nông thôn mới. Khi niềm tin được củng cố, nguồn lực sẽ được khơi thông, tạo động lực để chương trình nông thôn mới tiếp tục phát triển theo hướng thực chất, bền vững và hiệu quả.

Doanh nghiệp đồng hành, tạo động lực phát triển bền vững nông thôn

Vai trò của doanh nghiệp trong xây dựng nông thôn mới ngày càng được khẳng định, không chỉ ở hỗ trợ tài chính mà còn ở việc hình thành các chuỗi liên kết sản xuất – chế biến – tiêu thụ, góp phần giải quyết căn cơ bài toán đầu ra cho nông sản và nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Nhiều mô hình đã phát huy hiệu quả rõ nét: tại Đồng Tháp, doanh nghiệp tham gia bao tiêu sản phẩm lúa chất lượng cao, giúp nông dân ổn định đầu ra; tại Quảng Trị, các doanh nghiệp đầu tư xây dựng chuỗi sản xuất, chế biến chuối xuất khẩu, tạo việc làm cho hàng trăm hộ dân, trong đó có nhiều hộ nghèo; tại Sa Pa, Mai Châu, Quảng Nam, các công ty du lịch phối hợp với người dân phát triển du lịch cộng đồng, vừa bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, vừa mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho khu vực nông thôn, miền núi.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường thì hơn 2.500 doanh nghiệp đã trực tiếp tham gia Chương trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, với tổng giá trị đóng góp bằng tiền mặt, hiện vật và hỗ trợ sản xuất ước đạt hàng nghìn tỷ đồng trong giai đoạn 2021–2025. Nhiều doanh nghiệp lớn như EVN, Viettel, Petrolimex, Vingroup, BIDV đã triển khai các hoạt động thiết thực như xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, tài trợ học bổng, lắp đặt điện, nước sạch cho vùng sâu, vùng xa. Đây là nguồn lực quan trọng bổ sung cho ngân sách nhà nước, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các mục tiêu an sinh xã hội và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới.

Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp đã chủ động triển khai các chương trình an sinh xã hội gắn với thương hiệu như “Ngôi nhà nhân ái”, “Cầu nông thôn”, “Nước sạch cho em”. Những hoạt động này không chỉ giúp người dân nghèo cải thiện điều kiện sống mà còn góp phần nâng cao uy tín, hình ảnh doanh nghiệp, tạo dựng thương hiệu gắn với phát triển bền vững.

Trong bức tranh chung đó, ngành Tài chính giữ vai trò nòng cốt trong tham mưu cơ chế, chính sách và tổ chức quản lý, sử dụng các nguồn lực tài chính cho xây dựng nông thôn mới. Từ khâu lập dự toán, phân bổ ngân sách, lồng ghép các nguồn vốn đến kiểm tra, giám sát và quyết toán, yêu cầu minh bạch tài chính luôn được đặt lên hàng đầu. Việc chủ động công khai thông tin ngân sách, truyền thông kịp thời các chính sách tài chính, thuế, tín dụng và cơ chế khuyến khích xã hội hóa đã góp phần tạo môi trường minh bạch, lành mạnh, củng cố niềm tin của doanh nghiệp và các tổ chức khi tham gia đầu tư, hỗ trợ xây dựng nông thôn mới.

Trong giai đoạn xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, yêu cầu đặt ra không chỉ là huy động đủ nguồn lực mà còn phải sử dụng hiệu quả, đúng mục đích và tạo tác động lan tỏa lâu dài. Có thể khẳng định, minh bạch tài chính chính là nền tảng quan trọng để huy động, dẫn dắt và sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội cho xây dựng nông thôn mới, góp phần nâng cao đời sống người dân nông thôn và thúc đẩy phát triển bền vững trong giai đoạn mới.