TCDN - Trong quá trình thi công dự án Tháp đôi Luxora tại TP Bắc Giang (tỉnh Bắc Giang), một lượng lớn khoáng sản đất đã bị khai thác trái phép, gây chảy máu tài nguyên, thất thoát thuế nhà nước.

Theo tìm hiểu, dự án Đầu tư xây dựng nhà ở, nhà ở kết hợp thương mại hỗn hợp tại Phân khu số 2, khu đô thị phía Nam, TP Bắc Giang tại phường Dĩnh Kế, TP Bắc Giang (tỉnh Bắc Giang) do Công ty Cổ phần New Goldsun làm chủ đầu tư. 

Dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1539/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bắc Giang ngày 27/12/2021. 

Đến ngày 02/1/2025, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Giang cấp giấy phép xây dựng số 02/GPXD cho Công ty Cổ phần New Goldsun, người đại diện là bà Nguyễn Thị Mai Khanh - chức vụ Chủ tịch HĐQT để thực hiện thi công 02 công trình nhà ở hỗn hợp, thương mại cao tầng...tại lô đất C-HH-01 và C-HH-02 (còn gọi là dự án Tháp đôi Luxora) thuộc dự án Đầu tư xây dựng nhà ở, nhà ở kết hợp thương mại hỗn hợp tại Phân khu số 2, khu đô thị phía Nam, TP Bắc Giang.  Hiện chủ đầu tư đang thực hiện thi công tại dự án. 

Tuy nhiên, phớt lờ các quy định của pháp luật về khai thác khoáng sản và lợi dựng quá trình thi công dự án Tháp đôi Luxora, một lượng lớn khoáng sản đất đã bị khai thác, vận chuyển, tiêu thụ trái phép. Tình trạng này diễn ra "ngang nhiên", rầm rộ và kéo dài trong nhiều ngày nhưng không hề bị xử lý.

Theo ghi nhận của phóng viên trong nhiều ngày, tại khu vực đang thi công dự án Tháp đôi Luxora có nhiều máy xúc, xe tải đang hoạt động để vận chuyển khoáng sản đi tiêu thụ. Qua quan sát, loại đất có màu vàng, đỏ, trắng (có thể có đất sét trắng) được các máy xúc cào xới liên tục, đất được múc lên các xe tải dạng đầu kéo, sau khi đầy thùng, nhằm che mắt cơ quan chức năng, các xe tải được bịt bạt che kín, rồi ung dung di chuyển qua nhiều cung đường và tập kết tại nhiều địa điểm. Đặc biệt trong đó có nhiều hàng chục xe chở xuống cảng thuỷ nội địa trên địa bàn xã Tân Tiến, TP Bắc Giang sau đó cho lên tàu chuyển đi các địa phương khác ngoài tỉnh Bắc Giang. 

Hoạt động khai thác khoáng sản trái phép của chủ đầu tư tại dự án Tháp đôi Luxora diễn ra giữa ban ngày, công khai, rầm rộ mà không gặp bất kỳ sự ngăn chặn từ chính quyền địa phương.

Để làm rõ vấn đề này, PV đã có buổi làm việc với ông Hoàng Hữu Lân, Phó phòng Nông nghiệp và Môi trường TP Bắc Giang. Ông Lân thừa nhận có tình trạng khai thác và vận chuyển khoáng sản đất khi chưa được cấp phép tại dự án Tháp đôi Luxora và đó là hành vi vi phạm. Tuy nhiên, địa phương chưa tiếp cận được với người đại diện của chủ đầu tư dự án là Công ty Cổ phần New Goldsun nên chưa thiết lập được hồ sơ để xử lý. 

Ông Lân cũng khẳng định việc khai thác vận chuyển đất ra khỏi địa bàn tỉnh Bắc Giang của các đơn vị tại dự án nói trên là sai. 

Đáng nói, trưa ngày 05/3/2025, đoàn kiểm tra của UBND phường Dĩnh Kế, TP Bắc Giang đã kiểm tra tại dự án và yêu cầu chủ đầu tư dừng hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản đất trái phép. Tuy nhiên, ngay khi đoàn kiểm tra của UBND phường Dĩnh Kế rời đi mọi hoạt động khai thác trái phép vẫn diễn ra công khai, thậm chí còn thực hiện với quy mô và mức độ rầm rộ hơn khi có nhiều xe tải xuất hiện, chờ trực để vận chuyển khoáng sản đi tiêu thụ.

Được biết, thời gian qua, UBND tỉnh Bắc Giang đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt trong việc chấn chỉnh hoạt động khai thác khoáng sản, đặc biệt nêu rõ trách nhiệm của người đứng đầu địa phương nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép.

Với việc Công ty Cổ phần New Goldsun lợi dụng việc thi công dự án Tháp đôi Luxora để khai thác đất trái phép trong thời gian qua, đề nghị UBND tỉnh Bấc Giang, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Giang sớm kiểm tra, xử lý nghiêm, chỉ rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể đã để xảy ra tình trạng trên, nhằm tránh thất thoát nguồn tài nguyên khoáng sản quốc gia.

Thời gian qua, cơ quan quản lý đã liên tục xử lý các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép. Dù phía nhà nước xử phạt, có tính chất răn đe, nhưng thực trạng này vẫn xảy ra nhiều nơi.

Chia sẻ với báo chí, Trung tướng Trần Minh Lệ, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường cho biết, thời gian qua, tình trạng khai thác, vận chuyển, kinh doanh trái phép khoáng sản diễn ra phức tạp ở nhiều địa phương như Cao Bằng, Hà Nội, Bắc Giang, Hưng Yên, Thái Bình, Quảng Ninh, Thanh Hoá, Nghệ An, Gia Lai, Lâm Đồng, Tp.HCM, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang, Long An, Sóc Trăng, Kiên Giang, Đồng Tháp, An Giang, Tiền Giang....

Các đối tượng lợi dụng tình hình khan hiếm, thiếu hụt nguồn cung vật liệu phục vụ xây dựng các công trình trọng điểm quốc gia để khai thác trái phép khoáng sản (cát, sỏi, đất, đá...) làm vật liệu xây dựng, vật liệu san lấp.

Theo quy định pháp luật hiện hành thì bất kỳ cá nhân, doanh nghiệp nào sử dụng, khai thác tài nguyên theo quy định của Luật Thuế tài nguyên thì phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Vì vậy, trong quá trình xây dựng mà đất san lấp được đưa vào sử dụng thì cá nhân, tổ chức đó có trách nhiệm nộp tiền thuế tương ứng. 

Cụm từ "đất san lấp" được sử dụng phổ biến tại một số địa phương, nhưng thực chất đây là khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường được sử dụng cho mục đích san lấp.

Khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đã được quy định cụ thể tại Khoản 1, Điều 64 Luật Khoáng sản năm 2010.

Căn cứ theo quy định tại khoản 2, Điều 2, Luật Thuế tài nguyên năm 2009 quy định đối tượng chịu thuế là: “Khoáng sản không kim loại”. Vì vậy, đất khai thác để san lấp, xây dựng công trình vẫn phải nộp thuế.

Theo Khoản 1, Điều 7 Luật Thuế tài nguyên năm 2009 quy định khung thuế suất tài nguyên đối với đất khai thác để san lấp, xây dựng công trình là 3-10%; đối với đất, trừ đá nung vôi và sản xuất xi măng; sỏi; cát, trừ cát làm thuỷ tinh là 5-15% và giao Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định mức thuế suất cụ thể đối với từng loại tài nguyên trong từng thời kỳ. Như vậy, tùy vào khối lượng, tính chất của việc sử dụng đất san lấp mà thuế suất cá nhân, tổ chức phải trả là từ 3 -10%.

Nếu trong trường hợp người nộp thuế tài nguyên gặp thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn bất ngờ gây tổn thất đến tài nguyên đã kê khai, nộp thuế thì được xét miễn, giảm thuế phải nộp cho số tài nguyên bị tổn thất; trường hợp đã nộp thuế thì được hoàn trả số thuế đã nộp hoặc trừ vào số thuế tài nguyên phải nộp của kỳ sau.

Bên cạnh đó, khai thác đất được coi là khoáng sản làm vật liệu xây dựng phải nộp tiền phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản theo Nghị định số 27/2023/NĐ-CP ngày 31/5/2023 của Chính phủ quy định phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản. 

Theo Nghị định số 27/2023/NĐ-CP ngày 31/5/2023 của Chính phủ, đất khai thác để san lấp, xây dựng công trình sẽ có mức thu là 1.000-2.000 đồng/m3 khoáng sản nguyên khai. 

Như vậy, với việc khai thác khoáng sản trái phép của các đơn vị tại dự án xây dựng Tháp đôi Luxora Bắc Giang, nhà nước sẽ bị thất thu một khoản thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường.