TCDN - Đối với những dấu hiệu hoạt động khai thác đất trái phép tại khu Rừng Đá, thôn Chính Hạ, xã Lan Mẫu, huyện Lục Nam của Công ty Mạnh Hà, Phó chủ tịch tỉnh Bắc Giang yêu cầu kiểm tra, xử lý và kiểm điểm, xem xét trách nhiệm đơn vị có liên quan.

Ngày 26/9/2023, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành văn bản số 5527/UBND – KTN về việc kiểm tra, xử lý việc khai thác đất san lấp tại khu Rừng Đá, thôn Chính Hạ, xã Lan Mẫu, huyện Lục Nam.

Theo đó, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lê Ô Pích yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Lục Nam chỉ đạo cơ quan chuyên môn, UBND xã Lan Mẫu tổ chức kiểm tra thực tế, xác minh, làm rõ các thông tin theo nội dung Tạp chí Tài chính Doanh nghiệp phản ánh; ngăn chặn và xử lý các vi phạm của Công ty TNHH MTV Mạnh Hà theo quy định của pháp luật; đồng thời nghiêm túc kiểm điểm, xem xét trách nhiệm của cơ quan, đơn vị có liên quan để xảy ra vi phạm.

Mặc dù vậy, đến nay đã gần 1 tháng trôi qua nhưng Tạp chí Tài chính Doanh nghiệp vẫn chưa nhận được bất kì phản hồi nào từ phía UBND huyện Lục Nam về nội dung trên. Phải chăng UBND huyện Lục Nam đang “phớt lờ” chỉ đạo của Phó chủ tịch tỉnh Bắc Giang?

Trước đó, Tài chính doanh nghiệp đã có bài viết “Lục Nam, Bắc Giang: Nguy cơ thất thoát thuế từ việc khai thác khoáng sản của Công ty Mạnh Hà” phản ánh việc Công ty TNHH MTV Mạnh Hà (Công ty Mạnh Hà) có dấu hiệu lợi dụng giấy phép vận chuyển đất, đá đã khai thác và đang tập kết trong ranh giới dự án thi công cắt tầng, chống sạt lở để khai thác đất trái phép. Cụ thể, theo văn bản số 4551/UBND-KTN ngày 11/8/2023 của UBND tỉnh Bắc Giang, đơn vị này cho phép Công ty Mạnh Hà vận chuyển 9.606 m3 đất, đá đã khai thác và đang tập kết trong ranh giới dự án “Thi công cắt tầng, chống sạt lở đất, đá tại khu rừng Đá, thôn Chính Hạ, xã Lan Mẫu, huyện Lục Nam” đi làm vật liệu san lấp, đắp nền các dự án, công trình xây dựng trên địa bàn huyện Lục Nam. Thời gian vận chuyển đất là 45 ngày, kể từ ngày ký văn bản chấp thuận (tức ngày 11/8/2023).

Đồng thời, UBND tỉnh Bắc Giang yêu cầu Công ty Mạnh Hà không được thực hiện hoạt động khai thác đất, đá khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép.

Tuy nhiên, trên thực tế, Công ty Mạnh Hà lại có nhiều dấu hiệu "khai thác" tài nguyên khoáng sản tại dự án chứ không đơn thuần là "vận chuyển đất, đá đã khai thác và đang tập kết trong ranh giới dự án" như giấy phép. Khối lượng đất được chở đi tiêu thụ tại nhiều Thành phố Bắc Giang, các huyện khác, thậm chí vận chuyển ra cảng đổ lên tàu chở ra ngoài tỉnh Bắc Giang.

Đặc biệt hơn, trái với mục tiêu ban đầu của việc cấp phép là vận chuyển đất, đá đã khai thác trong dự án thi công cắt tầng, chống sạt lở trước đó để trả mặt bằng cho người dân. Doanh nghiệp lại chỉ “chăm chăm” lấy đất mang đi bán, để lại cho người dân hiện trạng toàn đá nham nhở.

Thông tin đến PV Tài chính Doanh nghiệp, một người dân tại khu vực dự án bức xúc: Người bên Công ty Mạnh Hà hứa là sẽ hoàn trả mặt bằng đẹp cho người dân trồng cây nhưng đến nay tuy hết phép 45 ngày rồi nhưng phần đá vẫn nguyên k được chở đi, chỗ nào nhiều đất dễ cuốc thì họ đào sâu hoắm như cái ao.

Một số hộ dân trong dự án chia sẻ thêm “Giờ doanh nghiệp rút quân đi, người dân chúng tôi đứng ở giữa chịu hậu quả. Lúc làm thiết kế mặt bằng người dân không được nắm rõ là làm như thế nào, chỉ biết bàn giao đất cho người ta để họ làm mặt bằng theo thiết kế của chủ đầu tư. Nhưng bây giờ ý kiến thì thôn và xã lại bảo nhà có đất mà không biết giữ. Nhưng chúng tôi có được biết đường nào đâu mà giữ”.

Các hộ dân cũng cho biết thêm, sau khi người dân ý kiến quá nhiều, UBND xã Lan Mẫu mới vào thực địa kiểm tra và xác nhận việc doanh nghiệp có khai thác đất, thậm chí còn có tình trạng doanh nghiệp khai thác đất quá mốc giới dự án, khai thác vào diện tích đất của người dân.

Liên quan đến công tác chấp hành pháp luật về khoáng sản trong hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản trên địa bàn, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lê Ánh Dương đã ban hành Công văn số 1890/UBND-KTN yêu cầu Sở, cơ quan, đơn vị của tỉnh và UBND huyện, thành phố chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong lĩnh vực này.

Trong đó, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang yêu cầu UBND các huyện, thành phố thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về khoáng sản, bảo vệ môi trường. Triển khai công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về khoáng sản, bảo vệ môi trường theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật.

Phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả với các địa phương, cơ quan liên quan trong việc thực hiện quy chế phối hợp trong quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khoáng sản, nhằm ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực giáp ranh. Nghiêm cấm lợi dụng việc nạo vét, khơi thông luồng để khai thác cát, khai thác khoáng sản trái phép.

Chủ tịch UBND các huyện, thành phố hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật khi để xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn quản lý gây hậu quả nghiêm trọng mà không chỉ đạo kiểm tra, kịp thời ngăn chặn, xử lý theo thẩm quyền hoặc thiết lập hồ sơ vi phạm và báo cáo, đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định.

Như vậy, với việc không kiểm tra, giám sát hoạt động của Công ty Mạnh Hà trong khi thực hiện việc vận chuyển đất, đá đã khai thác và đang tập kết trong ranh giới dự án “Thi công cắt tầng, chống sạt lở đất, đá tại khu rừng Đá, thôn Chính Hạ, xã Lan Mẫu, huyện Lục Nam” để doanh nghiệp “lợi dụng” khai thác đất trái phép, gây thất thu thuế thì UBND huyện Lục Nam sẽ chịu trách nhiệm như thế nào?

Theo thông tin từ Tổng cục Thuế, 8 tháng năm 2023, chỉ tiêu thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên khoáng sản, tài nguyên nước toàn ngành thuế thực hiện ước đạt 92,1% dự toán. Tuy nhiên, theo đánh giá của cơ quan thuế, công tác quản lý tài nguyên nói chung, quản lý thu ngân sách nói riêng đối với hoạt động khai thác khoáng sản còn bất cập. Hiện tượng lãng phí, thất thoát tài nguyên, khai thác khoáng sản trái phép, trốn thuế còn phổ biến, gây thất thu ngân sách nhà nước.

Để tăng cường quản lý thuế hoạt động khai thác khoáng sản, Tổng cục Thuế đã ban hành văn bản chỉ đạo cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phối hợp với cơ quan tài nguyên và môi trường rà soát, quản lý tài nguyên khai thác thực tế của người nộp thuế  trên địa bàn.

Theo ghi nhận, hoạt động khai thác khoáng sản luôn là lĩnh vực nhạy cảm, nhiều rủi ro. Công tác quản lý tài nguyên nói chung, quản lý thu ngân sách nói riêng đối với hoạt động khoáng sản còn rất nhiều bất cập, hiện tượng lãng phí, thất thoát tài nguyên, khai thác khoáng sản trái phép, trốn thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. 

Cách thức trốn thuế của các đối tượng rất phức tạp và tinh vi, với nhiều hình thức khác nhau như: khai báo sản lượng thấp hơn thực tế; khai báo chất lượng thấp hơn thực tế; không khai báo đầy đủ các kim loại quý hiếm thu hồi được; thiết lập giá bán thấp; kê khai khống các chi phí…