TCDN - UBND tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành kết luận thanh tra "Dự án kè chống sạt lở kết hợp đường cứu hộ, cứu nạn di dân tái định cư, neo đậu tàu thuyền - đập Cà Ninh hạ lưu sông Trà Bồng phục vụ Khu kinh tế Dung Quất, huyện Bình Sơn giai đoạn 1" (dự án kè Cà Ninh) chỉ rõ nhiều sai phạm.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Minh Minh đã ký kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật về đầu tư xây dựng đối với dự án “Kè chống sạt lở kết hợp đường cứu hộ, cứu nạn di dân tái định cư, neo đậu tàu thuyền – đập Cà Ninh, (giai đoạn 1)”.

Được biết, ngày 30/10/2014 Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi đã ký quyết định phê duyêt dự án với tổng mức đầu tư hơn 695 tỷ đồng. Dự án được đầu tư từ nguồn ngân sách tỉnh, sử dụng diện tích đất là 85ha, gồm nhiều hạng mục.

Quy mô của dự án là xây dựng mới hoàn toàn các hạng mục gồm: Tuyến kè chống sạt lở với chiều dài 1.750 m; tuyến đường ven kè dài 780 m; san lấp mặt bằng 60,7 ha; đường giao thông với 5 tuyến chính dài hơn 4.789 m và 45 tuyến nhánh dài 14.144 m; hạ tầng kỹ thuật cấp, thoát nước, điện chiếu sáng và cây xanh và 1.077 lô tái định cư.  

Mục tiêu chính lúc đầu của dự án là phục vụ tái định cư các hộ dân thuộc diện di dời để thực hiện dự án nhiệt điện Sembcorp, sau đó được điều chỉnh qua phục vụ tái định cư cho các dự án trên địa bàn Khu kinh tế (KKT) Dung Quất.

Dự án do Ban quản lý KKT Dung Quất (nay là Ban quản lý KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi) làm chủ đầu tư. Đến nay, dự án bố trí vốn lũy kế 583 tỷ đồng/695 tỷ đồng; vốn đã thanh toán lũy kế là 583 tỷ đồng, đạt 100%. Các gói thầu xây lắp lũy kế khối lượng thực hiện 352 tỷ/525 tỷ đồng, đạt 67%.

Trên cơ sở báo cáo kết quả thanh tra ngày 11/8/2021 của trưởng đoàn thanh tra việc chấp hành pháp luật về đầu tư xây dựng đối với dự án, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi đưa ra kết luận thanh tra và chỉ ra hàng loạt sai phạm.

Cụ thể, khi lập dự án, thiết kế cơ sở, Công ty cổ phần đầu tư và tư vấn xây dựng Phú Thành (hiện công ty đã giải thể) đưa ra các giải pháp với các hạng mục xử lý nền đất yếu, kết cấu áo đường, hệ thống thoát nước, hướng tuyến đường số 1 chưa phù hợp; khái toán chi phí giải phóng mặt bằng tái định cư còn thiếu cơ sở, không thực hiện khảo sát nhu cầu tái định cư của các hộ dân trong các vùng ảnh hưởng dự án, dẫn đến phải điều chỉnh tim tuyến, thiết kế, dự toán, điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư.

Đối với công tác công tác khảo sát địa chất, địa hình, lập thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán còn nhiều sai sót nên quá trình thi công phải điều chỉnh phương án thiết kế hệ thống thoát nước cửa xả và thu nước ven dự án, thay đổi biện pháp thi công hạng mục cống thoát nước; phát sinh tăng khối lượng san nền, phá đá nổ mìn…Qua thanh tra, phát hiện việc lập dự toán tính toán sai khối lượng dẫn đến làm tăng giá trị dự toán với số tiền 5 tỷ đồng.

Còn nhà thầu tư vấn (Liên danh Công ty CP phát triển đô thị Angkora và Công ty CP đầu tư và tư vấn xây dựng Phú Thành) chưa làm việc với địa phương, đơn vị quản lý mở bằng biên bản về việc cho phép khai thác các mỏ vật liệu đất để phục vụ thi công theo đúng nhiệm vụ khảo sát.

Về công tác thu hồi đất, lập dự án bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB), qua thanh tra cho thấy, số tiền 151 tỷ đồng để bồi thường GPMB đã vượt so với dự toán được UBND tỉnh phê duyệt là 50 tỷ nhưng chưa làm thủ tục điều chỉnh cơ cấu dự toán. Đây là trách nhiệm thuộc về Chủ đầu tư, Ban quản lý dự án và Trung tâm phát triển quỹ đất Dung Quất.

Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bình Sơn đã thiếu trách nhiệm, có sai sót trong việc đề nghị chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa. Sở Tài Nguyên và Môi trường khi thẩm định cũng thiếu chặt chẽ, không rà soát đầy đủ các thông tin liên quan.

Chủ đầu tư có nhiều sai phạm như: Không lập dự toán khoản tiền bảo vệ phát triển đất lúa đối với phần diện tích đất lúa bị ảnh hưởng khi thu hồi để trình duyệt chung trong tổng mức đầu tư dự án; trình Chủ tịch UBND tỉnh cho chủ trương bổ sung chi phí khai thác đất đồi tại mỏ phục vụ thi công trình là thực hiện không đúng quy định, không đúng theo chỉ đạo của UBND tỉnh.

Trước những vi phạm, sai sót, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đập Cà Ninh (giai đoạn 1); hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục, chịu trách nhiệm về tính chính xác của khối lượng gửi sở quản lý chuyên ngành thẩm định, trình Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh, bổ sung thiết kế, dự toán và cơ cấu tổng mức đầu tư theo quy định của pháp luật; hủy bỏ việc chủ trương bổ sung đơn giá khai thác đất đồi tại mỏ phục vụ thi công dự án đập Cà Ninh vì chưa đảm bảo pháp lý và hiện nay cũng không có cơ sở thực tiễn để thực hiện.

Trước đó, lần lượt vào tháng 11/2017 và tháng 10/2018, dự án này đã được Kiểm toán nhà nước khu vực III và Thanh tra Bộ Xây dựng kiểm toán, thanh tra.

Cụ thể, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tài chính 14.363 triệu đồng. Đến nay đã thực hiện 62 triệu đồng đạt 0,4%, số còn lại chưa thực hiện là 14.301 triệu đồng do chưa làm thủ tục.

Thanh tra Bộ Xây dựng đề nghị xử lý tài chính 2.073 triệu đồng gồm: Thu nộp ngân sách Nhà nước 282,91 triệu đồng; lập, phê duyệt lại dự toán giá trị công trình 1.790,85 triệu đồng. Đến nay, đã thực hiện 298 triệu đồng; đạt 14%, số còn lại chưa thực hiện là 1.776 triệu đồng do chưa làm thủ tục.

Đối với việc lập và phê duyệt dự toán đơn giá khai thác đất, Thanh tra Bộ Xây dựng chỉ ra sai sót làm tăng đơn giá đất, yêu cầu Chủ đầu tư kiểm tra việc lập và phê duyệt lại dự toán khai thác đất theo quy định làm cơ sở nghiệm thu, thanh toán và điều chỉnh giá trị hợp đồng, đến nay chưa thực hiện được.