TCDN - Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) cho hay, có những nạn nhân ban đầu vay tiền qua App điện thoại chỉ 8 triệu đồng. Sau 3 tháng từ chỗ vay 8 triệu phải vay hơn 200 triệu đồng ở 64 App với số tiền lãi và tiền phạt tăng theo cấp số nhân hàng ngày.

Đòi nợ tàn khốc

Trong phiên thảo luận về các vấn đề kinh tế xã hội sáng nay (3/11), đại biểu Nguyễn Thị Thủy dành phần lớn thời gian trong phần phát biểu của mình để nói về những nhức nhối, lo ngại trong việc cho vay qua các App trên điện thoại trong thời gian qua.

Theo đại biểu Thủy, sau khi bị truy quét khá quyết liệt thì kiểu tín dụng đen truyền thống với chiêu thức đòi nợ là tạt sơn, tạt chất bẩn vào nhà người vay đã giảm. “Tuy nhiên, thời gian gần đây nổi lên tình trạng cho vay qua mạng, cho vay qua app trên điện thoại. Trong đó, nhiều App trên điện thoại cho vay với lãi suất cắt cổ và thủ đoạn đòi nợ còn tàn khốc hơn rất nhiều”, bà Thủy cho hay.

Bà Thủy dẫn chứng, loại hình cho vay này là đơn giản, nhanh chóng, không cần gặp mặt và không cần thế chấp tài sản. Người vay chỉ cần gửi hình ảnh khuôn mặt, chứng minh thư nhân dân, cung cấp số tài khoản ngân hàng và đặc biệt là chấp thuận điều kiện cho các App này truy cập danh bạ điện thoại.

“Và nếu chấp thuận các điều kiện này, chỉ sau 10 phút tiền sẽ được chuyển vào tài khoản của người vay. Tuy nhiên, bắt đầu từ đây những người ẩn sau các ứng dụng này sẽ có được toàn bộ số điện thoại zalo, facebook người thân, đồng nghiệp và của bạn bè người vay để sử dụng cho các mục đích sau này”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nói.

Đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ cho biết, đặc điểm của loại hình cho vay này là số tiền cho vay nhỏ và thời gian cho vay ngắn, thường chỉ khoảng 1 tuần. Tuy nhiên, trên thực tế, người vay chỉ nhận được 2/3 số tiền trên hợp đồng vay, 1/3 còn lại người cho vay sẽ giữ để trừ vào tiền lãi và tiền phí các loại dịch vụ.

Nếu hết thời gian cho vay, người vay không trả được nợ thì nhân viên cho vay của các App sẽ tiếp tục giới thiệu các App mới để người vay tiếp tục vay của App sau để trả cho App trước.

“Thực tế, đã có hàng chục nghìn người dính vào bẫy tín dụng đen kiểu này, với số nợ lên tới hàng trăm triệu đồng mặc dù ban đầu chỉ vay tiêu dùng vài triệu đồng.

Có những nạn nhân đã tâm sự, ban đầu chỉ vay 8 triệu của 2 App. Và khi đến hạn không có tiền trả, thì nhân viên của App giới thiệu vay qua App khác để trả nợ. Đến nay sau 3 tháng, từ chỗ chỉ vay 8 triệu đồng đã phải vay hơn 200 triệu đồng để trả nợ. Và từ chỗ chỉ vay của 2 App thì đến nay đã phải vay của 64 App với số tiền lãi và tiền phạt tăng theo cấp số nhân hàng ngày”, bà Thủy nhận định.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy đánh giá, loại hình tín dụng đen kiểu mới đã biến những con nợ nhỏ thành những con nợ lớn, chất chồng những khoản nợ không thể trả nổi.

Bên cạnh đó, theo bà Thủy, những vụ việc vừa qua cho thấy, cách đòi nợ của các App còn tàn khốc hơn cả tín dụng đen ngoài đời. Chúng đòi nợ bằng cách khủng bố tinh thần của người vay.

Ban đầu, các App cho nhân viên sử dụng những lời lẽ thô tục, độc ác, liên tục gọi điện cho người vay và gia đình của họ, không những thế còn gọi điện cho tất cả những người có trong danh bạ điện thoại để bêu riếu người vay, ép người vay trả nợ.

Khi khủng bố điện thoại không hiệu quả, các đối tượng sẽ sử dụng triệt để mạng xã hội. Chúng cắt, ghép hình ảnh của toàn thể gia đình người vay đưa lên mạng, ghép với những hình ảnh gái mại dâm hoặc các đối tượng phạm tội khác để làm nhục họ.

“Thậm chí có những cháu nhỏ là con cái của người vay chúng cũng không tha, khiến cho các cháu xấu hổ không dám tới trường. Có những người không chịu được những áp lực này đã tìm đến cái chết để giải thoát như các trường hợp ở Kiên Giang, Tiền Giang, Tây Ninh… thời gian qua”, bà Thủy dẫn chứng.

Lách luật để hoạt động

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho rằng, các đối tượng cho vay tiền qua App đã lách luật bằng cách: lãi suất luôn để dưới mức trần pháp luật quy định, còn lại để vào tiền phí và tiền phạt. Theo quy định của pháp luật hiện nay, mức tiền phạt vi phạm do các bên tự thỏa thuận.

Vừa qua công an địa phương đã truy quét nhiều nhóm cho vay qua App. Trong đó có những vụ số tiền phạt và số tiền lãi lên tới hơn 1.000%/năm. Nhưng công an các địa phương cũng gặp rất nhiều khó khăn trong áp dụng pháp luật để xử lý trong việc lách luật của các đối tượng này với kiểu cho vay và kiểu đòi nợ bất lương để dồn người vay tới chân tường.

“Trên thị trường còn thiếu những khoản tín dụng nhỏ với thủ tục cho vay nhanh chóng, tiện lợi từ các tổ chức tín dụng. Cùng với đó có nhiều đối tượng lách các quy định của pháp luật để lách luật nêu trên”, đại biểu nói.

Để giải quyết vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị Bộ Công an thông tin đầy đủ các phương thức thủ đoạn của loại tội phạm này để người dân chủ động phòng tránh.

Các cơ quan tố tụng trung ương khẩn trương tổng kết những vướng mắc trong việc áp dụng pháp luật để xử lý những hành vi này.

Ngân hàng nhà nước xem xét có những khoản vay nhỏ với thủ tục nhanh chóng, thuận lợi để người dân có nhu cầu có thể tiếp cận được.

Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (đoàn Bình Thuận) cho rằng, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an đã có tổ chức buổi đối thoại với người dân về tín dụng đen, ngành công an đã quyết liệt đấu tranh với loại tội phạm này nên tình hình giảm đáng kể. Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề nếu không có giải pháp, tín dụng đen còn hiện hữu.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương so sánh: “Khi đi vay ngân hàng tạo điều kiện nhưng không phải cho vay để làm gì cũng cho vay, với tín dụng đen thì cho vay để đánh bạc cũng cho vay. Về thời hạn giải quyết cho vay thì với ngân hàng cần thời gian làm thủ tục một bộ hồ sơ cho vay nhưng tín dụng đen thì không cần thủ tục gì trong vòng mấy phút là có tiền ngay”.

Vì vậy, theo ông Cương, đây là những vấn đề cần đưa ra tìm các biện pháp để giải quyết.