TCDN - Chuyên gia của VinaCapital nhận định việc giảm lãi suất điều hành sẽ thúc đẩy thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng trong thời gian tới.

Ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital, chỉ ra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đã cắt giảm lãi suất điều hành 4 lần trong năm nay, giảm 150 điểm cơ bản xuống còn 4,5% (đối với lãi suất tái cấp vốn), trái ngược với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất 4 lần trong năm 2023, tăng 100 điểm cơ bản lên 5,5%. 

NHNN đã giảm lãi suất và thực hiện các biện pháp khác nhằm thúc đẩy tăng trưởng GDP của Việt Nam sau khi tăng trưởng GDP giảm từ 6,4% so với cùng kỳ năm trước trong nửa đầu năm 2022 xuống còn 3,7% trong nửa đầu năm 2023. Việc giảm lãi suất điều hành thúc đẩy các ngân hàng thương mại (NHTM) giảm lãi suất huy động và lãi suất cho vay (lãi suất huy động đã giảm khoảng 150 điểm cơ bản kể từ đầu năm đến nay), góp phần cho VN-Index tăng hơn 20% kể từ đầu năm tính đến ngày 8/8.

“Chúng tôi kỳ vọng sự phục hồi mạnh mẽ về tăng trưởng GDP và tăng trưởng lợi nhuận vào năm sau sẽ đẩy giá cổ phiếu tăng cao hơn, mặc dù chúng tôi không kỳ vọng việc nới lỏng chính sách tiền tệ của NHNN sẽ hỗ trợ nhiều cho tăng trưởng GDP năm 2023, vì các ngân hàng hiện đang thận trọng trong việc cho vay và vì lãi suất cao không phải là nguyên nhân chính gây ra sự trì trệ cho nền kinh tế Việt Nam trong năm nay.”, ông Michael Kokalari nhận định.

Thặng dư thương mại thúc đẩy giảm lãi suất

Năm 2022, FED tăng lãi suất thêm 425 điểm cơ bản, thúc đẩy NHNN tăng lãi suất điều hành tại Việt Nam lên 200 điểm cơ bản để bảo vệ tỷ giá USD-VND. Vào thời điểm đó, NHNN nhắm đến việc duy trì lãi suất VND liên ngân hàng ngắn hạn cao hơn khoảng 200 điểm cơ bản so với lãi suất USD liên ngân hàng ngắn hạn và chiến lược này đã thành công - được chứng minh bởi việc VND chỉ mất giá hơn 3% trong năm trước, so với mức mất giá từ 4 - 9% của các đồng tiền thuộc những nền kinh tế mới nổi trong khu vực.

Năm nay, Chính phủ Việt Nam đã chuyển hướng tập trung sang ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế do GDP nửa đầu năm chỉ đạt mức tăng trưởng khiêm tốn. Do đó, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới cắt giảm lãi suất điều hành trong năm nay. Hơn nữa, NHNN cắt giảm lãi suất mặc dù FED vẫn đang tăng lãi suất - và có thể tiếp tục tăng một lần nữa vào tháng 9 – do đó lãi suất VND liên ngân hàng ngắn hạn đang thấp hơn khoảng 400 điểm cơ bản so với lãi suất USD liên ngân hàng ngắn hạn - một khoảng chênh lệch cao kỷ lục. 

Bất chấp sự chênh lệch lớn giữa lãi suất VND và lãi suất USD liên ngân hàng ngắn hạn tại Việt Nam, giá trị của VND đã giảm chưa đến 1% tính từ đầu năm đến thời điểm hiện tại bởi vì giá trị của VND đang được hỗ trợ bởi thặng dư thương mại đang tăng mạnh của Việt Nam, từ 0% GDP trong 7 tháng đầu năm 2022, lên tới 6% GDP trong 7 tháng đầu năm 2023. Thặng dư thương mại cao, kết hợp với dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vượt trên 4% GDP trong 7 tháng đầu năm 2023 đã giúp duy trì giá trị của VND - cho phép NHNN cắt giảm lãi suất VND trong khi duy trì ổn định tỷ giá USD-VND.

Tác động của lãi suất thấp

VN-Index đã tăng hơn 20% tính từ đầu năm đến nay, một phần là do nhà đầu tư đã rút tiền từ ngân hàng để đầu tư vào thị trường chứng khoán khi các khoản tiền gửi kỳ hạn 6 tháng đến thời điểm đáo hạn và vì thị trường đã bị bán tháo vào năm 2022. Sự phục hồi của VN-Index do giá cổ phiếu ngân hàng và bất động sản tăng gần 30% tính từ đầu năm đến thời điểm hiện tại bởi tỷ trọng lớn của hai ngành này trong chỉ số VN-Index (ngân hàng chiếm 35% và bất động sản chiếm 18%). Tăng trưởng giá cổ phiếu ở hai ngành này đã đóng góp hơn 2/3 tăng trưởng của VN-Index tính từ đầu năm đến nay.

Sự cải thiện tâm lý thị trường chứng khoán đối với giá cổ phiếu ngân hàng đến từ việc nhà đầu tư bớt lo ngại về chất lượng tài sản và kỳ vọng vào tăng trưởng tín dụng cao hơn trong nửa cuối năm nay do lãi suất thấp hơn. Tuy nhiên, lãi suất cho vay giảm không đồng đều giữa các ngân hàng, phần lớn do tình trạng thắt chặt thanh khoản đã được đề cập ở trên - vấn đề đặc biệt nghiêm trọng ở một số ngân hàng với quy mô nhỏ hơn.

Lãi suất thấp đã cải thiện tâm lý của nhà đầu tư đối với thị trường bất động sản khi các hoạt động giao dịch đang có dấu hiệu bắt đầu phục hồi trở lại, một phần là do lãi suất vay mua nhà đã giảm hơn 50 điểm cơ bản tại nhiều ngân hàng trong tháng qua.

VinaCapital kỳ vọng lãi suất vay mua nhà sẽ giảm thêm 50 - 100 điểm cơ bản trong 6 - 12 tháng tới và đáng chú ý là tâm lý cải thiện đối với thị trường bất động sản đã tác động tích cực đến tâm lý đối với cổ phiếu bất động sản lớn và tâm lý của nhà đầu tư đối với các công ty hưởng lợi từ hoạt động phát triển bất động sản (chẳng hạn như cổ phiếu các công ty xây dựng, các công ty thép,...).

“Chúng tôi kỳ vọng sự tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ trong năm 2024, điều này có nghĩa là đà phục hồi của VN-Index - hiện được thúc đẩy bởi lãi suất thấp trong năm 2023 - sẽ tiếp tục được duy trì bởi lợi nhuận cao hơn trong năm 2024 và bởi mức định giá hấp dẫn hiện tại của thị trường. Tỷ lệ P/E của VN-Index năm 2023 hiện đang thấp hơn 30% so với trung bình 5 năm qua và thấp hơn 10% so với định giá P/E của các thị trường trong khu vực”, ông Michael Kokalari nhận định.