TCDN - GS. Jonathan Pincus, Chuyên gia kinh tế quốc tế cao cấp của UNDP nhận định, Việt Nam sẽ phải đối mặt với ba thách thức lớn về phát triển trong những thập kỷ tới, đó là biến đổi khí hậu, căng thẳng địa chính trị và chiến lược cải cách ngân hàng.

Tại Hội thảo quốc tế lần thứ 5 về các vấn đề đương đại trong kinh tế, quản lý và kinh doanh (CIEMB 2022) do Trường Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức ngày 25/11, GS. Jonathan Pincus đánh giá, Việt Nam đã đạt được thành công kinh tế đáng kể trong ba thập kỷ qua. Chuyển đổi đất nước từ một trong những nước nghèo nhất châu Á thành một quốc gia có thu nhập trung bình hướng ngoại với khát vọng đạt được vị thế thu nhập cao trong vòng một thế hệ.

Theo GS. Jonathan Pincus, Việt Nam sẽ phải đối mặt với ba thách thức lớn về phát triển trong những thập kỷ tới. Một là, biến đổi khí hậu có thể khiến khoảng ba triệu người ở Đồng bằng sông Cửu Long phải di dời và phá hủy hàng triệu ha đất canh tác. Để đáp ứng các cam kết ròng bằng không carbon của đất nước sẽ cần hàng tỷ đô la đầu tư vào năng lượng, công nghiệp, giao thông vận tải, xây dựng và nông nghiệp.

Hai là, căng thẳng địa chính trị có thể dẫn đến tăng trưởng thương mại quốc tế chậm hơn, điều này sẽ có tác động nghiêm trọng đến cán cân thanh toán và triển vọng tăng trưởng của Việt Nam. Khi thu nhập tăng lên, các công ty nước ngoài sẽ chuyển các cơ sở lắp ráp sang các nước rẻ hơn.

Ba là, chiến lược cải cách ngân hàng của Chính phủ chủ yếu dựa vào cổ phần hóa các ngân hàng thương mại nhà nước, nhưng các vấn đề quản trị trong các công ty cổ phần cho thấy rằng những thay đổi trong cơ cấu cổ phần sẽ cần thiết mang lại những cải thiện như mong đợi.

GS. Jonathan Pincus nhấn mạnh, đầu tư công manh mún đã làm giảm hiệu quả và tác động của nó, chuyển các nguồn lực công khan hiếm vào các dự án nhỏ và triển khai kém, đồng thời làm chậm trễ các dự án quan trọng quốc gia. Giải quyết vấn đề có thể liên quan đến việc thiết lập một hệ thống phân cấp thẩm quyền rõ ràng hơn, bao gồm các mục tiêu cụ thể và không thể thương lượng cho chính quyền ngành và địa phương gắn với các chiến lược và kế hoạch quốc gia. Phá vỡ mối liên kết giữa đất đai, tài chính và thương mại hóa nhà nước cũng sẽ là chìa khóa. Hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp tư nhân quy mô lớn thực sự, đặc biệt là trong các ngành xuất khẩu, sẽ làm tăng áp lực thay đổi.

“Những chính sách như vậy chắc chắn sẽ gặp phải sự phản đối đáng kể từ các cơ quan nhà nước được hưởng lợi từ thương mại hóa và phân mảnh. Tuy nhiên, áp lực thực hiện cải cách gần như chắc chắn sẽ tăng lên do tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đối với cuộc sống của hàng triệu người Việt Nam và chi phí liên quan đến thích ứng và giảm nhẹ bắt đầu tăng lên. Mặc dù còn quá sớm để biết những áp lực này diễn ra dưới hình thức nào và Chính phủ cũng như các lực lượng xã hội khác sẽ phản ứng như thế nào, nhưng chúng ta có thể kỳ vọng những năm tới sẽ cung cấp nhiều ví dụ về đổi mới thể chế khi các địa phương, khu vực, ngành và lĩnh vực đối mặt với những thay đổi sâu sắc trong bối cảnh thế giới” - GS. Jonathan Pincus nói.

GS.TS Phạm Hồng Chương – Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân cho biết, nền kinh tế toàn cầu đã trải qua những thách thức và khó khăn to lớn chưa từng có do đại dịch COVID-19 trong 2 năm qua. Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều hệ lụy đau lòng trong thời kỳ hậu đại dịch, có thể đe dọa đến sự tăng trưởng và phát triển bền vững.

“Hiện cộng đồng doanh nghiệp Việt đang gặp nhiều khó khăn. Đó là, khó tiếp cận vốn, nhất là vốn tín dụng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn thiếu niềm tin, niềm tin của bản thân doanh nghiệp vào tương lai của chính mình, niềm tin của cộng đồng đối với sự phát triển của doanh nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp còn chịu tác động khách quan như xung đột Nga – Ukraina. Nhiều khó khăn dồn vào một lúc, trong khi nguồn lực của doanh nghiệp đã bị bào mòn lớn trong đại dịch Covid – 19. Mặt khác, những chính sách hỗ trợ của Chính phủ chưa thực sự có hiệu quả, không nuôi dưỡng được nguồn lực của doanh nghiệp. Điều này khiến khả năng chống chọi, tăng trưởng của doanh nghiệp bị ảnh hưởng nghiêm trọng” - GS.TS Phạm Hồng Chương nhận định.

GS.TS Phạm Hồng Chương cho biết thêm, tại các quốc gia khác, gánh nặng do dịch covid – 19 được san sẻ hiệu quả, Chính phủ sẵn sàng tăng nợ công, bù lại các doanh nghiệp được hỗ trợ tốt hơn. Chính vì vậy, doanh nghiệp có nhiều nguồn lực hơn để hồi phục khi đại dịch qua đi.

CIEMB là một trong những sự kiện quốc tế quan trọng của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Hội thảo là diễn đàn để các học giả, chuyên gia kinh tế, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu chia sẻ, trao đổi và trình bày về các công trình nghiên cứu, các chiến lược kích thích tăng trưởng và phát triển bền vững liên quan tới các vấn đề đương đại của Kinh tế, Quản trị và Kinh doanh, hỗ trợ các chiến lược kích thích tăng trưởng và phát triển bền vững trên toàn thế giới.