TCDN - Bộ Tài chính đề xuất cắt, giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh liên quan đến cấp phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm; điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm; cấp phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm và điều kiện cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm.

Cắt, giảm, đơn giản hóa thủ tục

Tại Tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, Bộ Tài chính cho biết, so với Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành, dự thảo sửa đổi 27 Điều.

Theo đó, cắt, giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh tại 9 điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm liên quan đến cấp phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm; điều kiện trước khi chính thức hoạt động; điều kiện, tiêu chuẩn đối với người quản lý, người kiểm soát; đầu tư ra nước ngoài; điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm; cấp phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm và điều kiện cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm.

Cắt, giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính tại 1 Điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm liên quan đến đăng ký nguyên tắc tách nguồn vồn chủ sở hữu bảo hiểm và nguồn phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, tái bảo hiểm.

Cụ thể, bổ sung khoản 3 và 4 Điều 3 về áp dụng pháp luật theo hướng tổ chức, cá nhân không thuộc đối tượng bị cấm thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam theo quy định của Luật Doanh nghiệp có thể tham gia góp vốn, thành lập, quản lý, kiểm soát doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô, chi nhánh nước ngoài tại Việt Nam; tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được phép hoạt động đại lý bảo hiểm, cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm tại Việt Nam.

Sửa đổi các điều 63, 64, 65, 70, 71, 73, 74, 81, 82, 87, 100, 101, 117 về nội dung hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, điều kiện cấp phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp, chấp thuận bổ nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT, Chủ tịch HĐTV, Giám đốc, Tổng giám đốc, chuyên gia tính toán tại thời điểm cấp phép, hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, điều kiện trước khi chính thức hoạt động, những thay đổi phải được chấp thuận hoặc thông báo, điều kiện, tiêu chuẩn đối với người quản lý, người kiểm soát, nguyên tắc đảm nhiệm chức vụ, xây dựng, thiết kế, phát triển và cung cấp sản phẩm, đầu tư ra nước ngoài, tách nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn phí bảo hiểm, trách nhiệm công khai thông tin theo hướng cắt, giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, đồng thời tăng cường phân cấp, phân quyền cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh quản lý chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài tại Việt Nam.

Sửa Điều 78 về tổ chức hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài theo hướng bổ sung công ty thành viên, hội sở hoặc các hình thức tương đương chi nhánh của doanh nghiệp; sửa Điều 82 theo hướng cho phép Chuyên gia tính toán được kiêm nhiệm trưởng bộ phận định phí bảo hiểm và Kế toán trưởng kiêm trưởng bộ phận tài chính kế toán nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.

Về đại lý bảo hiểm, dự thảo sửa Điều 125 về đại lý bảo hiểm theo hướng cắt, giảm đơn giản hóa điều kiện kinh doanh cho đại lý bảo hiểm đã có tại quy định chung, Điều 127 về nguyên tắc hoạt động đại lý bảo hiểm.

Về doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, sửa các điều 133, 136, 138 về điều kiện cấp giấy phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, hoạt động đầu tư của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm và những thay đổi phải được chấp thuận hoặc phải thông báo theo hướng hướng cắt, giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, đồng thời tăng cường phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương các cấp quản lý chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Thử nghiệm mô hình vốn trên cơ sở rủi ro trong 3 năm

Về áp dụng mô hình vốn trên cơ sở rủi ro, theo Bộ Tài chính sửa đổi Điều 156 Luật Kinh doanh bảo hiểm theo hướng kéo dài thời gian áp dụng mô hình vốn tối thiểu và biên khả năng thanh toán 1, đồng thời cho phép doanh nghiệp bảo hiểm có thời gian áp dụng thử nghiệm mô hình RBC trong thời gian 3 năm từ năm 2028-2030. Cụ thể là trong thời gian này doanh nghiệp bảo hiểm tính toán vốn và khả năng thanh toán theo cả 2 mô hình và được lựa chọn mô hình có kết quả tính toán cao hơn để có thời gian cho doanh nghiệp bảo hiểm chuẩn bị tăng vốn. Từ năm 2031 trở đi, doanh nghiệp bảo hiểm phải chính thức áp dụng mô hình vốn trên cơ sở rủi ro.

Bộ Tài chính cho hay, việc hướng tới áp dụng mô hình vốn trên cơ sở rủi ro tại Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 đã dần tiếp cận với thông lệ quốc tế. Hiện tại, Bộ Tài chính chưa có nguồn lực tài chính và nguồn nhân sự có đủ kinh nghiệm, năng lực để tiếp tục hoàn thiện mô hình RBC cho thị trường bảo hiểm Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đang triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin phục vụ cho quá trình quản lý, giám sát thị trường bảo hiểm và xây dựng mô hình vốn trên cơ sở rủi ro dự kiến thực hiện vào giai đoạn 2026-2030. Ngoài ra, chế độ kế toán của các doanh nghiệp bảo hiểm hiện nay chủ yếu ghi nhận theo giá trị ghi sổ chưa đồng bộ với việc ghi nhận theo giá trị thị trường trong mô hình vốn trên cơ sở rủi ro.

Do đó, việc triển khai ngay mô hình vốn trên cơ sở rủi ro vào năm 2028 sẽ gặp khó khăn về nguồn lực và cơ sở hạ tầng thông tin. Theo kinh nghiệm của Hong Kong, bên cạnh thời gian hơn 10 năm nghiên cứu xây dựng thì cơ quan quản lý cho phép doanh nghiệp bảo hiểm có 3 năm áp dụng thử nghiệm để doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị nguồn lực và nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin.