TCDN - Phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp chính là một trong những cách thức tốt nhất để kiểm tra “sức khỏe” của doanh nghiệp đó, điều này có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác điều hành kinh doanh nói chung và công tác quản lý tài chính nói riêng của doanh nghiệp.

TÓM TẮT:

Phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp chính là một trong những cách thức tốt nhất để kiểm tra “sức khỏe” của doanh nghiệp đó, điều này có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác điều hành kinh doanh nói chung và công tác quản lý tài chính nói riêng của doanh nghiệp.

Hiện Tổng công ty CP Bưu chính Viettel (Viettel Post) đã và đang tập trung đầu tư vào lĩnh vực Chuyển phát. Bằng những nỗ lực không ngừng Viettel Post đã trở thành một trong những thương hiệu hàng đầu tại Việt Nam về chuyển phát với hàng loạt các bưu cục, trung tâm khai thác và mạng lưới mở rộng đến khắp 100% các tỉnh thành trên toàn quốc.

Bài viết tập trung phân tích thực trạng tình hình tài chính của Công ty mẹ - Tổng công ty CP Bưu chính Viettel, từ đó từ đó tìm ra những hạn chế còn tồn tại trong công tác quản lý và sử dụng vốn của Công ty. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất một số ý kiến nhằm cải thiện, nâng cao năng lực tài chính tại Công ty.

1. Thực trạng

Viettel Post là Tổng công ty thành viên của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội, hoạt động trong lĩnh vực Bưu chính viễn thông, ngành nghề chính chuyển phát; Logistics; Thương mại dịch vụ; Kết nối thông tin trợ lực cho phát triển kinh tế; là Công ty cổ phần hàng đầu tại Việt Nam cung cấp về dịch vụ chuyển phát, đã khẳng định được vị thế, uy tín và kiên định đi theo chiến lược phát triển của mình.…

Với tầm nhìn dài hạn và quan điểm phát triển bền vững, Viettel Post đã tập trung đầu tư vào lĩnh vực Chuyển phát. Bằng những nỗ lực không ngừng Viettel Post đã trở thành một trong những thương hiệu hàng đầu tại Việt Nam về chuyển phát với hàng loạt các bưu cục, trung tâm khai thác và mạng lưới mở rộng đến khắp 100% các tỉnh thành trên toàn quốc.

Tình hình tài chính tại thời điểm đầu năm 2021 so với cuối năm 2021 của Viettel Post đã đạt được một số kết quả như sau:

- Về quy mô, cấu trúc tài chính cuối năm 2021 công ty đã tập trung mua sắm tài sản và tăng vốn góp chủ sở hữu dẫn đến tổng tài sản tăng, tổng luân chuyển thuần cũng tăng cho thấy công ty hoạt động tốt và là tín hiệu của việc mở rộng thị trường. Hệ số tài trợ > 1, Hệ số chi phí <1, hiệu quả hoạt động kinh doanh gần đây của Công ty tốt, là cơ sở để Công ty phát triển bền vững.

- Về tình hình tài sản: TSNH chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản của công ty và có sự tăng trưởng khá nhanh tăng 21% tỷ trọng đạt từ 42-44% điều này cho thấy công ty hiện nay đẩy mạnh đầu tư tài chính ngắn hạn để có thể thu được lợi nhuận trong một thời gian ngắn, có thể thấy Công ty đã thu hồi các khoản nợ ngắn hạn tốt với tốc độ thu hồi tăng 19,76% so với năm trước. Điều này chứng tỏ doanh thu tài chính và mức đầu tư tài chính tăng hơn so với các doanh nghiệp cùng ngành nghề; TSDH tăng lên phần lớn từ đầu tư tài chính dài hạn. Điều này cho thấy công ty đang có xu hướng đẩy mạnh đầu tư tài chính dài hạn. Năm 2021, Công ty tập trung vào đầu tư TSCĐ (như: máy móc, thiết bị) tăng giúp Công ty tăng thêm năng lực cho hoạt động của mình.

- Về tình hình huy động: Trong năm 2021, tổng nguồn vốn của công ty lớn hơn so với năm trước. Cho thấy quy mô nguồn vốn của DN lớn, khả năng huy động vốn của Công ty tăng khá cao với tỷ lệ 23,36% chủ yếu từ nguồn nợ ngắn hạn và nguồn vốn huy động từ bên ngoài. Như vậy, nguồn vốn của Công ty tăng, đồng thời nợ phải trả ngắn hạn cũng tăng, chính sách huy động vốn chủ yếu từ bên ngoài. Trong cơ cấu nguồn vốn doanh nghiệp đang thực thi chính sách tài chính với nguồn tài trợ chủ yếu cho hoạt động sản xuất kinh doanh là nguồn vốn huy động nợ. Chính sách này có thể mang lại lợi ích cho doanh nghiệp khi doanh nghiệp biết cách sử dụng nguồn vốn có hiệu quả. Cũng nhờ nguồn này giúp Công ty vượt qua khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch covid bùng phát.

- Về tình hình tài trợ: Với hệ số tài trợ thường xuyên lớn hơn 1 Công ty có đủ nguồn vốn dài hạn tài trợ cho TSDH, sự an toàn về nguồn vốn giúp Công ty tránh được rủi ro về thanh toán. Bên cạnh đó hệ số tài trợ TSCĐ năm 2021 tăng so với 2020 cho thấy Công ty đang tập trung đầu tư vào TSCĐ.Qua hệ số tự tài trợ mức độ độc lập tài chính của Viettel Post là lành mạnh đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ khi đến hạn. Hệ số tài trợ thường xuyên các năm lớn hơn 1 cho thấy Viettel Post luôn có đủ hoặc dư thừa nguồn vốn dài hạn tài trợ cho tài sản dài hạn, sự an toàn về nguồn tài trợ giúp Viettel Post tránh được rủi ro thanh toán.

- Về kết quả kinh doanh: thời gian qua dịch bệnh covid vẫn tái diễn nhưng nhà nước đã có chủ trương phòng dịch, giúp hoạt động kinh doanh được hoạt động trở lại. Mặc dù lợi nhuận không đạt mức cao hơn so với những năm trước, nhưng hoạt động kinh doanh của Công ty dần dần đi vào ổn định.

- Về công nợ và khả năng thanh toán: khả năng thanh toán nợ ngắn hạn cuối năm 2021 giảm so với đầu năm. Tuy nhiên, hệ số khả năng thanh toán của công ty lớn hơn 1 đảm bảo thanh toán các khoản nợ ngắn hạn; Khả năng thanh toán nhanh của công ty tăng 6.98%, phản ánh việc công ty có thể thanh toán được các khoản nợ bằng tài sản ngắn hạn một cách nhanh nhất.

- Về hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh năm 2021 của Công ty giảm so với năm 2020 do ảnh hưởng của hệ số đầu tư ngắn hạn và hệ số vòng quay vốn lưu động. Cũng có thể nói hệ số đầu tư ngắn hạn giảm, về khách quan có thể do giá nguyên vật liệu đầu vào giảm, làm giảm hàng tồn kho; về chủ quan do chính sách đầu tư của DN trong từng thời kỳ và do trình độ, quản lý, sử dụng vốn lưu động. Tuy nhiên, tổng doanh thu và tổng thu nhập các năm tăng, tỷ lệ tăng của TSNH bình quân tăng nhanh hơn tỷ lệ tăng của vốn lưu động bình quân. Như vậy, việc quản lý, sử dụng vốn lưu động của Công ty năm 2021 tăng hơn so với năm 2020, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả khả quan, trong 3 năm gần đây, tình hình tài chính của Viettel Post vẫn còn những tồn tại, hạn chế như sau:

Thứ nhất, Công ty đang tập trung huy động vốn từ bên ngoài là chủ yếu. Điều này cho thấy công ty bị phụ thuộc về tài chính vào bên ngoài, đồng thời nợ phải trả của Công ty tăng. Lợi nhuận trước thuế và lãi vay giảm ảnh hưởng đến khả năng chi trả nợ của Công ty. Cho thấy, công tác quản lý các loại chi phí của công ty chưa tốt; Hệ số tự tài trợ giảm (<0,5), khả năng tự đảm bảo và mức độ độc lập về mặt tài chính của DN đã giảm tiềm ẩn nguy cơ rủi ro khá cao. Nguyên nhân khách quan là do môi trường kinh doanh, chính sách của nhà nước...

Thứ hai, về khả năng sinh lời của Công ty, theo tính toán ở trên cho thấy hệ số sinh lời ròng của vốn kinh doanh (ROA) giảm dẫn đến lợi nhuận giảm. Nguyên nhân chủ yếu do hệ số khả năng hoạt động (ROS) giảm. Công ty gặp phải những khó khăn từ các yếu tố khách quan như dịch bệnh covid, môi trường kinh doanh, chính sách nhà nước khiến các chỉ tiêu giảm; Do trình độ quản lý chi phí, quản lý của Công ty chưa được tốt. Để tiếp tục làm gia tăng ROA Công ty cần có chính sách quản trị tốt doanh thu và chi phí và chính sách sử dụng nguồn vốn hiệu quả hơn.

Thứ ba, công tác quản lý tài chính chưa được tốt dẫn đến chi phí 3 năm gần đây cao hơn lưu chuyển thuần. Nguyên nhân là năm 2021 chi phí tăng lên 22,7% nhưng lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh giảm, trong khi chi phí bán hàng lại tăng mạnh. Nguyên nhân của tình trạng này là do những tác động không nhỏ của đại dịch Covid, thời gian giãn cách xã hội và việc nhân viên công ty dương tính với virus khiến việc kinh doanh bị đình trệ.

Thứ tư, về tình hình tài sản và tài trợ TSCĐ: TSNH đang có sự tăng trưởng khá nhanh và mạnh dẫn các khoản phải thu ngắn hạn tăng cao; Công ty đang bị chiếm dụng vốn nhiều hơn so với các doanh nghiệp cùng ngành nghề kinh doanh. Mặc dù, tổng TSNH Công ty tăng khá nhanh nhưng trong đó vẫn còn một số chỉ tiêu sụt giảm như: Hàng tồn kho giảm do đặc thù ngành bưu chính là hoạt động dịch vụ, nên ít hàng tồn kho. Tuy nhiên, nếu tiếp tục có sự giảm sút về hàng trong kho thì doanh nghiệp sẽ không đủ hàng hóa để cung cấp cho thị trường; TSDH tăng cho thấy Công ty đang chi ra một khoản khá lớn để phục vụ cho hoạt động kinh doanh.

Thứ năm, chính sách huy động, đầu tư và sử dụng vốn của Công ty chủ yếu từ bên ngoài, doanh nghiệp quản lý, sử dụng vốn chưa hiệu quả, nợ phải trả tăng cao. Nguyên nhân do công ty phụ thuộc vào nguồn vốn bên ngoài chủ yếu; Hiệu suất sử dụng vốn của Công ty qua kết quả phân tích ở trên cho thấy việc tăng trưởng trong kết quả kinh doanh của Công ty không tương với việc tăng của dòng vốn lưu động. Nguyên nhân, do ảnh hưởng của đại dịch covid dẫn các khoản vốn lưu động chưa tận dụng hết. Công ty cần xem xét trong các kỳ tiếp theo.

Thứ sáu, xu hướng biến động của kết quả kinh doanh không tốt., cụ thể: các hoạt động về bán hàng chưa tốt, doanh thu thuần tăng chậm hơn so với tốc độ của giá vốn dẫn đến lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh giảm.

Bên cạnh việc lưu chuyển tiền thuần trong kỳ âm tức là dòng tiền chi ra lớn hơn dòng tiền thu về làm ảnh hưởng đến mức độ an toàn về ngân quỹ của Công ty, các khoản phải thu, phải trả của Công có sự thay đổi, tốc độ luân chuyển các khoản phải thu giảm (trong khoản phải thu có khoản phải thu khó đòi).

Mặt khác, khả năng thanh toán của Công ty những năm gần đây chưa được tốt, các hệ số thanh toán cho thấy Công ty chưa bảo đảm hoạt của mình. Cần có biện pháp quản trị hợp lý để đảm bảo sự cân đối trong hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty.

Hàng tồn kho giảm. Nguyên nhân là do kỳ luân chuyển của hàng tồn kho năm 2021 tăng, chứng tỏ tốc độ luân chuyển hàng tồn kho năm 2021 giảm, đã làm lãng phí một lượng vốn hàng tồn kho. Như vậy, việc quản lý hàng tồn kho năm 2021 chưa được hiệu quả.

2. Một số giải pháp

Trên cơ sở phân tích thực trạng tình hình tài chính của Công ty mẹ - Tổng công ty CP Bưu chính Viettel, tác giả đề xuất một số ý kiến nhằm cải thiện, nâng cao năng lực tài chính tại Công ty như sau:

2.1. Giải pháp tài chính

Thứ nhất, nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn

- Về nguồn vốn, hiện nay Công ty đang phụ thuộc vào nguồn vốn từ nợ phải trả ngắn hạn và huy động từ bên ngoài là chủ yếu, không chủ động được về tài chính của mình. Vì vậy, Công ty cần đa dạng hóa chính sách huy động vốn, xác định nhu cầu và phân bổ vốn hợp lý; huy động thêm các nguồn vốn dài hạn để đảm bảo an toàn tài chính cho công ty.

- Để tăng vốn chủ sở hữu, Công ty cần tận dụng nguồn vốn từ lợi nhuận giữ lại để có thể sẵn sàng đáp ứng cho các nhu cầu đầu tư.

- Công ty có thể sử dụng hình thức phát hành thêm cổ phiếu để huy động lượng vốn chủ sở hữu lớn.

- Huy động vốn thông qua hình thức phát hành trái phiếu.

- Tăng cường huy động vốn thông qua ngân hàng, các tổ chức tín dụng.

- Huy động vốn thông qua kênh tín dụng nhà cung cấp.

- Huy động vốn thông qua thuê tài chính

- Có thể thu hút các nguồn vốn đầu tư nước ngoài

Thứ hai, nâng cao hiệu quả thu hồi công nợ

Công ty cần có giải pháp cụ thể, toàn diện từ chính sách: con người, công cụ hỗ trợ đến kỹ năng, quy trình thu nợ, phối hợp giữa các phòng ban chức năng (Phòng kinh doanh, Phòng kế hoạch, Phòng kế toán...) để xây dựng chính sách thu hồi công nợ hợp lý: Lập danh sách nợ phải thu; thời gian thu hồi; đa dạng hóa hình thức thu hồi nợ...

- Xây dựng tốt mối quan hệ với khách hàng, phân loại khách hàng để đưa ra tiêu chuẩn nợ, hạn mức nợ nhằm hạn chế các khoản nợ xấu và rủi ro các khoản nợ không có khả năng thanh toán để có chính sách thu nợ hợp lý.

- Quy định rõ thời hạn thanh toán, phương thức thanh toán, các điều khoản phạt vi phạm hợp đồng ngay từ khi ký kết hợp đồng. Quy định rõ lộ trình thanh toán và tỷ lệ ứng trước giá trị hợp đồng theo tỷ lệ nhất định, đồng thời giữ uy tín với khách hàng, thực hiện đúng các điều khoản nêu tại Hợp đồng, nhằm nâng cao uy tín, tạo điều kiện thu hồi công nợ.

- Phối hợp với các phòng ban trong công ty, bố trí phân công hợp lý nhân viên thu hồi công nợ.

- Trong trường hợp phát sinh nợ khó đòi, Công ty phân tích đánh giá để có kế hoạch và biện pháp đòi nợ

Thứ ba, tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh

Xây dựng bộ máy tinh gọn từ cấp lãnh đạo xuống cấp trực tiếp; lựa chọn nhân sự có trình độ; bố trí, phân công công việc hợp lý phù hợp với năng lực và trình độ cán bộ, nhân viên; ứng dụng công nghệ thông tin đổi mới vào hoạt động kinh doanh của Công ty. Tối ưu hóa năng suất lao động, giảm chi phí giá thành sản phẩm, tạo sức cạnh tranh cho sản phẩm cung cấp của Công ty.

Là đơn vị ngành nghề chính là chuyển phát vì vậy cần có định mức nhiên liệu cho các xe vận chuyển phù hợp; bố trí xe chuyển phát đi theo các cung đường vận chuyển hợp lý.

Thứ tư, nâng cao chất lượng và khả năng thanh toán

Qua phân tích cho thấy khả năng thanh toán của Công ty những năm gần đây chưa được tốt, các hệ số thanh toán cho thấy Công ty chưa bảo đảm hoạt của mình. Cần có biện pháp quản trị hợp lý để đảm bảo sự cân đối trong hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty:

- Chính sách quản trị vốn bằng tiền hiệu quả, đảm bảo khả năng phản ứng nhanh các khoản nợ đến hạn và tình huống phát sinh bất ngờ

- Khả năng sinh lời của Công ty, theo tính toán ở trên cho thấy hệ số sinh lời ròng của vốn kinh doanh (ROA) giảm dẫn đến lợi nhuận giảm. Nguyên nhân chủ yếu do hệ số khả năng hoạt động (ROS) giảm.

Để tiếp tục làm gia tăng ROA Công ty cần có chính sách quản trị tốt doanh thu và chi phí và chính sách sử dụng nguồn vốn hiệu quả hơn.

- Nâng cao công tác phòng ngừa rủi ro tài chính.

- Tăng cường quản lý giảm dự trữ hàng hóa

Thứ năm, triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics. Hoạt động chia chọn bưu phẩm bưu kiện, vận chuyển hàng hóa, năng lực khai thác của Viettel Post cũng từ đó được hiện đại hóa, rút ngắn thời gian chia chọn, đảm bảo cam kết về thời gian chuyển phát cho khách hàng. Bên cạnh đó, Viettel Post cũng đã thành lập trung tâm điều vận kết nối bay, xây dựng các chỉ số đánh giá chất lượng và các công cụ để khách hàng tra cứu, theo dõi hành trình đi của hàng hóa.

Với lợi thế về mạng lưới chuyển phát rộng khắp, không ngừng gia tăng năng lực vận chuyển, Viettel Post đã thực hiện thành công các giao dịch bán hàng, mang lại doanh thu và lợi nhuận cao cho doanh nghiệp thương mại điện tử. Đồng thời, Viettel Post cũng mang tới cho các doanh nghiệp này các tệp khách hàng đa dạng.

Không chỉ tập trung phát triển dịch vụ trong nước, Viettel Post cũng là doanh nghiệp bưu chính đầu tiên kinh doanh tại thị trường nước ngoài và kết nối thành công 23/23 tỉnh của Campuchia. Sau Campuchia, Viettel Post tiếp tục phát triển dịch vụ tại Myanmar và kết nối với hơn 200 quốc gia trên thế giới.

Để tiếp tục gia tăng khả năng sinh lời của Công ty, cần có chính sách quản lý doanh thu, chi phí và sử dụng nguồn vốn hợp lý

2.2 Giải pháp phi tài chính

- Nâng chất lượng trình độ quản lý (bao gồm quản lý về doanh thu, chi phí, nguồn vốn, tài sản và về con người...), để lựa chọn cán bộ quản lý phù hợp cho từng vị trí:

Chất lượng trình độ nhân sự vừa là yếu tố trực tiếp và vừa là yếu tố gián tiếp tác động đến hiệu quả kinh doanh của DN, bao hàm nhiều chi tiết liên quan đến từ người lao động.

Công ty cần tập trung nâng cao chất lượng, trình độ và bổ sung đủ cán bộ, nhân viên để đáp ứng yêu cầu của Công ty, có các chế tài phù hợp nhằm nâng cáo ý thức kỷ cương, kỷ luật của cán bộ, nhân viên, người lao động. Đồng thời, quan tâm đến đời sống của cán bộ, nhân viên, người lao động trong Công ty, tạo môi trường làm việc thân thiện, đoàn kết chung sức để Công ty ngày càng vững mạnh.

- Đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ vào hoạt động của Công ty như dịch vụ trên hệ thống app/web Viettel Post, để khách hàng thuận lợi trong việc khai thác thông tin và đặt gửi hàng nhanh và thuận tiện.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Bộ Tài chính (2014), Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014: Hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp.

2. GS.TS.NSND Ngô Thế Chi và PGS.TS.NSƯT Nguyễn Trọng Cơ (2015), Giáo trình: Phân tích tài chính doanh nghiệp, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội

3. PGS.TS Nguyễn Trọng Cơ, PGS.TS Nghiêm Thị Thà (2010), Giáo trình Phân tích tài chính doanh nghiệp, Nhà xuất bản tài chính, Hà Nội.

4. Hệ thống báo cáo tài chính riêng của Công ty mẹ - Tổng công ty CP Bưu chính Viettel từ năm 2019-2021, Báo cáo thường niên của Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel.

5. https://viettelpost.com.vn

CN. Đặng Thị Thanh Minh

Cục Tài chính doanh nghiệp - Bộ Tài chính