TCDN - Kinh tế tập thể, nòng cốt là hợp tác xã đã nổi lên như lực lượng then chốt, mang lại tác động lan tỏa mạnh mẽ trong sản xuất, tiêu thụ nông sản, phát triển chuỗi giá trị và cải thiện sinh kế cho hàng triệu hộ dân.

Tại Hội nghị tổng kết chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nhấn mạnh, giai đoạn 2021- 2025 là thời kỳ đầy thách thức, khi những cú sốc từ dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu và biến động kinh tế thế giới đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống người dân, đặc biệt tại vùng nông thôn, miền núi và khu vực đồng bào dân tộc thiểu số.

Trong bối cảnh đó, việc triển khai các chương trình MTQG trở nên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy phát triển bền vững.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho biết hệ thống Liên minh HTX trên toàn quốc đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương nhằm triển khai hiệu quả các nhiệm vụ của chương trình, đảm bảo sự hỗ trợ đến đúng đối tượng và phát huy vai trò tổ chức sản xuất của hợp tác xã.

Các HTX được huy động tham gia vào đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ sản xuất và kết nối tiêu thụ nông sản, từ đó giúp lan tỏa phương thức sản xuất mới, nâng cao kỹ năng và kiến thức sản xuất của nông dân, đồng thời góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ cũng như gắn kết các thành phần trong chuỗi giá trị.

Theo thống kê của Liên minh HTX Việt Nam, mô hình HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị được xem là giải pháp tổ chức lại sản xuất hiệu quả nhất hiện nay, giúp tạo việc làm, tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững cho người dân nông thôn, nhất là tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS. Việc phát triển HTX ở những địa bàn khó khăn mang lại nhiều ý nghĩa: Vừa khai thác tiềm năng địa phương (đặc sản, nghề truyền thống), vừa hạn chế tình trạng di cư lao động khi nông dân có thể làm giàu ngay trên quê hương.

Báo cáo của Cục Thống kê cũng cho thấy, hiện khu vực kinh tế tập thể (KTTT) đóng góp trực tiếp khoảng 4,8% GDP và gián tiếp khoảng 30% thông qua kinh tế hộ gia đình. Dù chưa đạt mức cao như nhiều quốc gia phát triển, nhưng trong điều kiện vùng miền núi Việt Nam, HTX trở thành kênh quan trọng giúp chuyển dịch cơ cấu lao động từ tự cung tự cấp sang sản xuất. Điển hình như:

HTX Du lịch Cộng đồng Bản Bon (Sơn La), thành lập năm 2018, liên kết 10 thành viên trong bản cùng tham gia kinh doanh dịch vụ homestay, ẩm thực và các dịch vụ trải nghiệm văn hoá - du lịch. Nhờ phát triển du lịch, người dân nơi đây có thêm thu nhập và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, gìn giữ cảnh quan, phục dựng và duy trì nhiều giá trị văn hóa truyền thống.

Chị Hoàng Thị Dung, Giám đốc HTX Du lịch Cộng đồng Bản Bon chia sẻ: HTX đang duy trì các dịch vụ du lịch cộng đồng, phục vụ du khách tắm suối khoáng nóng bản Bon và các hoạt động trải nghiệm văn hóa, ẩm thực, sản xuất đồ lưu niệm bằng thổ cẩm, đan lát truyền thống... Mỗi năm, HTX đón trên 3.000 lượt khách, giúp bà con có thu nhập, cuộc sống ổn định và thoát nghèo.

Hay như HTX Du lịch Cộng đồng Ngọc Chiến (Sơn La), thành lập năm 2020, liên kết 40 cơ sở lưu trú nhà sàn, 60 bungalow và 120 phòng khép kín, phục vụ gần 120.000 lượt khách mỗi năm, doanh thu đạt 8-10 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động địa phương, trong đó có những lao động là người DTTS đặc biệt khó khăn.

Cũng với mong muốn xây dựng một nền nông nghiệp bền vững, gắn kết cộng đồng và tạo sinh kế ổn định cho bà con đồng bào DTTS, HTX Nông nghiệp xanh Sơn Thái (Khánh Hoà) đã khai thác lợi thế tự nhiên, kết hợp với phương pháp canh tác hiện đại để đưa ra thị trường những sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao, an toàn, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của người tiêu dùng.

Ông Hà Ben - Giám đốc HTX Nông nghiệp xanh Sơn Thái chia sẻ: Với sự hỗ trợ kỹ thuật, tập huấn từ HTX, nông dân từng bước tiếp cận phương pháp sản xuất an toàn, hạn chế sử dụng hóa chất, hướng đến mô hình nông nghiệp hữu cơ, thân thiện môi trường. Qua đó, bà con không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm mà còn gìn giữ được sự cân bằng sinh thái và bản sắc văn hóa gắn với nông nghiệp địa phương…

Giai đoạn 2026 - 2030 đặt ra yêu cầu cao hơn, thách thức lớn hơn, nhưng đồng thời mở ra cơ hội để HTX tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị quốc gia, ứng dụng công nghệ số, sản xuất xanh và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Trong vai trò nhạc trưởng của hệ thống kinh tế tập thể, Liên minh HTX Việt Nam đang hướng tới mục tiêu xây dựng mô hình HTX hiện đại, hiệu quả và bền vững, góp phần đưa nông nghiệp Việt Nam phát triển theo hướng giá trị cao, sinh thái và hội nhập quốc tế sâu rộng.