TCDN - Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo, kết luận của Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng tại Diễn đàn Kinh tế hợp tác, hợp tác xã năm 2025. Thông báo nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của liên kết giữa hợp tác xã và doanh nghiệp trong phát triển kinh tế tập thể.

Kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển cả về quy mô và chất lượng

Theo Thông báo, thời gian qua, thể chế, cơ chế, chính sách về kinh tế tập thể, hợp tác xã và kinh tế tư nhân tiếp tục được hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý ngày càng thuận lợi cho liên kết giữa các khu vực kinh tế. Luật Hợp tác xã năm 2023 cùng nhiều văn bản hướng dẫn đã bổ sung các quy định khuyến khích hợp tác xã liên kết với doanh nghiệp, tham gia chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao, phát triển nông nghiệp xanh, sạch.

Nhờ đó, khu vực kinh tế tập thể đã có bước phát triển rõ nét. Cả nước hiện có hơn 35 nghìn hợp tác xã với gần 6 triệu thành viên, 164 liên hiệp hợp tác xã, gần 66 nghìn tổ hợp tác; cùng với khoảng 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động, tăng 20% so với năm 2020. Đã có khoảng 4,7 nghìn hợp tác xã tham gia liên kết chuỗi giá trị, 2,6 nghìn hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao.

Trên phạm vi cả nước, gần 3 nghìn dự án, kế hoạch liên kết giữa hợp tác xã và doanh nghiệp trong nhiều ngành, lĩnh vực đã được phê duyệt và triển khai, góp phần mở rộng thị trường, nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm chủ lực, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp.

Giai đoạn 2018 – 2025, các dự án, kế hoạch liên kết đã huy động được trên 15,2 nghìn tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước gần 3,2 nghìn tỷ đồng (khoảng 21%), còn lại là vốn đối ứng của doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân. Điều này cho thấy mô hình liên kết đã bước đầu khơi thông và sử dụng hiệu quả nguồn lực xã hội.

Tuy nhiên, Thông báo cũng chỉ rõ, số lượng hợp tác xã và doanh nghiệp tham gia liên kết chuỗi giá trị còn hạn chế, chủ yếu tập trung trong nông nghiệp; liên kết trong các lĩnh vực du lịch, dịch vụ, công nghiệp còn ít. Năng lực quản trị của nhiều hợp tác xã còn yếu, quy mô nhỏ, thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao; nguồn lực tài chính cho chính sách hỗ trợ liên kết chưa đáp ứng yêu cầu, chưa có nguồn ngân sách trung ương riêng.

Liên kết là xu thế tất yếu, mang tính chiến lược

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, trong bối cảnh kinh tế thế giới diễn biến phức tạp, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng trên 8% năm 2025 và đạt tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo, hướng tới trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Để đạt được mục tiêu này, cần đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế, lấy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực.

Trong tiến trình đó, thúc đẩy mạnh mẽ liên kết giữa hợp tác xã và doanh nghiệp là giải pháp quan trọng nhằm phát huy hiệu quả mọi nguồn lực xã hội, lấp đầy những khoảng trống mà từng khu vực kinh tế riêng lẻ khó có thể đảm đương. Phát triển kinh tế tập thể theo mô hình xanh – số – tuần hoàn, gắn với liên kết bền vững được xác định là yêu cầu khách quan và mang tính chiến lược lâu dài.

Để thúc đẩy liên kết hiệu quả, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; xây dựng khung chính sách phát triển chuỗi liên kết, chuỗi giá trị; hoàn thiện Nghị định thay thế Nghị định số 57/2018/NĐ-CP và rà soát Nghị định số 113/2024/NĐ-CP.

Đồng thời, nghiên cứu tăng quy mô hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, hoàn thiện các chương trình, đề án phát triển kinh tế tập thể giai đoạn 2026 – 2030; triển khai chương trình hỗ trợ chuyển đổi số cho hợp tác xã từ năm 2026.

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao sửa đổi Nghị định số 98/2018/NĐ-CP, theo hướng đơn giản hóa thủ tục, tăng phân cấp cho địa phương, bổ sung các quy định về chuỗi giá trị xanh, chuỗi giá trị số, truy xuất nguồn gốc, giảm phát thải và tín chỉ các-bon; đồng thời xây dựng chương trình đào tạo nông dân số, đội ngũ quản trị hợp tác xã hiện đại, đáp ứng yêu cầu tham gia sâu vào chuỗi giá trị trong nước và toàn cầu.