TCDN - Hiện việc tiến hành chuyển đổi số của doanh nghiệp nhỏ và vừa mới chỉ ở phần nhận thức. Để chuyển đổi số đi vào thực chất, các bộ ngành và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cần liên kết lại với nhau để thúc đẩy đối tượng này vừa chuyển đổi số.

Không thể thiếu người dùng số

Ông Trần Đức Quyết, Giám đốc phát triển đối tác Công ty TNHH Cốc Cốc cho biết, trong quá trình chuyển đổi số không thể thiếu người dùng số. Hiện nay, thế hệ Gen Z thường dùng điện thoại với mục đích nhắn tin và giải trí phong phú, khác với Gen Y dùng điện thoại cho các tác vụ kết nối và thông tin. Theo khảo sát của Cốc Cốc, có tới 62% người dùng của thế hệ này đang dùng đa thiết bị với những vai trò khác nhau như điện thoại, máy tính… để giải trí và mua sắm. Bên cạnh đó, có tới 47% người dùng số đang mua sắm online và thanh toán phi tiền mặt. Trong đó chủ yếu sử dụng phương thức thanh toán hiện đại như thanh toán qua mobile, ví điện tử, thẻ nội địa, thẻ tín dụng... Điều này đặt ra yêu cầu cần có phương án tiếp cận đối tượng người dùng số trên không gian đa chiều này.

Là một trong những doanh nghiệp áp dụng chuyển đổi số trên diện rộng, Công ty CP Dược phẩm FPT Long Châu đã “chuyển đổi số” thành công, nâng cấp hệ thống bán hàng hiện đại, đưa hệ thống lên Cloud nhanh nhất và ứng dụng AI, nâng cao trải nghiệm khách hàng vượt bậc. Hiện FPT Long Châu là chuỗi nhà thuốc đầu tiên và duy nhất phủ khắp 63 tỉnh, thành Việt Nam với việc cán mốc 1.000 cơ sở. Ông Bùi Hải Hà - Giám đốc Trung tâm CNTT Công ty CP bán lẻ kỹ thuật số FPT cho biết, năm 2022, FPT Long Châu đầu tư hệ thống bán hàng mới thay thế cho toàn bộ hệ thống trước đó, có khả năng tiếp cận được yêu cầu của khách hàng nhanh nhất.

Phó Tổng Giám đốc thường trực Công ty CP MISA Lê Hồng Quang nhận định, giai đoạn vừa qua là một giai đoạn tốt trong việc thay đổi nhận thức về chuyển đổi số, các doanh nghiệp cũng đã thực hiện chuyển đổi số.

Bên cạnh đó, các bộ ban ngành như Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương, VCCI, các Hiệp hội đã tích cực đẩy mạnh các nội dung truyền thông về chuyển đổi số đến các doanh nghiệp. Đặc biệt, cẩm nang chuyển đổi số không chỉ có giá trị cho các doanh nghiệp cá nhân mà còn các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ có khung biểu chung và phấn đấu chung cho mục tiêu chuyển đổi số.

Thực chất đi vào sử dụng vẫn chưa nhiều

Tuy nhiên, ông Nguyễn Trọng Đường, Chuyên gia chuyển đổi số, Bộ Thông tin và Truyền thông, cũng thừa nhận rằng trên thực tế việc tiến hành chuyển đổi số mới chỉ ở phần nhận thức, thực chất đi vào sử dụng vẫn chưa nhiều.

Cụ thể, số liệu tính riêng trên Cổng thông tin của Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số (SMEdx) của Bộ Thông tin và Truyền thông cho thấy, có trên 600.000 doanh nghiệp tiếp cận, tham khảo thông tin về các nền tảng được đăng tải trên đó; khoảng 70.000 doanh nghiệp sử dụng một trong số các nền tảng của Chương trình để chuyển đổi số, chiếm 1/10 số lượng doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, để chuyển đổi số đi vào thực chất, cuối 2021 Bộ đã ban hành bộ chỉ số đo lường mức độ chuyển đổi số của doanh nghiệp. Tuy nhiên, sau 1 năm, chỉ có 500 doanh nghiệp tham gia và đăng ký tài khoản trên trang Cổng www.dbi.gov.vn.

Trong số những doanh nghiệp đăng ký tài khoản, vẫn còn nhiều doanh nghiệp còn chưa quan tâm đến việc đo lường mức độ chuyển đổi số. Cụ thể, chỉ có khoảng 400 doanh nghiệp tự đánh giá mức độ chuyển đổi số của mình và có một số nhỏ, khoảng vài chục doanh nghiệp thực hiện tư vấn đánh giá.

Trong khi đó, về mặt chính sách, vẫn còn tồn tại những vướng mắc khi áp dụng trong thực tế. Theo ông Đường, trong việc triển khai hỗ trợ ứng dụng công nghệ số, hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp theo Nghị định 80 vẫn còn khó khăn trong việc phân định rõ nguồn vốn doanh nghiệp phải đóng góp và nguồn vốn Nhà nước hỗ trợ trong thủ tục lập và thanh quyết toán kinh phí hỗ trợ.

Ngoài ra, các doanh nghiệp vẫn phải thực hiện rất nhiều thủ tục, chứng từ rườm rà, phức tạp để nhận được phần kinh phí hỗ trợ của nhà nước, trong khi số kinh phí hỗ trợ này cũng không nhiều.

Kinh phí từ ngân sách nhà nước cho các chương trình, kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số vẫn còn khá hạn chế. Trong khi việc huy động nguồn lực từ các tổ chức trong và ngoài nước hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa đang triển khai phân tán, manh mún…

Thay đổi tư duy và nhận thức

Để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, bà Bùi Thanh Hằng, đại diện Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học công nghệ, Bộ Khoa học công nghệ, cho rằng hiện nay ở các bộ ngành khác đều có những đề án chuyển đổi số… nên cần liên kết lại với nhau để thúc đẩy chuyển đổi số.

Chuyển đổi số không phải chỉ là nền tảng đưa lên để doanh nghiệp truy cập vào đó, mà cần đi từ vấn đề hạ tầng, thay đổi tư duy và nhận thức. Nhà nước hay các hiệp hội không thể nỗ lực làm thay cho doanh nghiệp, mà chính bản thân doanh nghiệp phải thấy được tác động của chuyển đổi số tới khả năng cạnh tranh của chính mình trên thị trường.

Còn theo ông Đường, điều quan trọng nhất doanh nghiệp quan tâm là chuyển đổi số để phát triển thị trường, mở rộng thị phần, thêm khách hàng, tăng doanh thu và lợi nhuận.

Vì thế, “chuyển đổi số của doanh nghiệp nên đi vào thực chất giải quyết bài toán trên hơn là trăn trở hay quan tâm đến các thuật ngữ khoa học. Bộ Thông tin Truyền thông cũng đang thực hiện theo định hướng này, hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp về chính sách”, ông Đường cho biết.

Bà Nguyễn Thị Thu Giang, Phó Chủ tịch Hiệp hội phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin (VINASA), khuyến nghị việc chuyển đổi số cần được tổ chức thực hiện trong doanh nghiệp, từ hoạt động chỉ đạo của các lãnh đạo doanh nghiệp đến việc thay đổi của các bộ phận chuyên môn.

Khi chuyển đổi số, văn hoá kinh doanh, quy trình hoạt động của doanh nghiệp thay đổi nên doanh nghiệp cần có kế hoạch đào tạo nâng cao trình độ cho nhân sự, bố trí hoặc luân chuyển nhân sự phù hợp…

Hơn nữa, chuyển đổi số không chỉ riêng Bộ Thông tin & Thông tin hay các doanh nghiệp công nghệ thông tin mà cần sự vào cuộc của các bên cùng tham gia. Muốn chuyển đổi số thành công cần đẩy mạnh hợp tác cùng nhau.

Ở góc độ khác, ông Nguyễn Ngọc Khiêm, Phó Viện trưởng Viện tin học Doanh nghiệp, VCCI, nhấn mạnh tới vai trò quan trọng của dữ liệu với doanh nghiệp khi phân tích và đưa ra chiến lược, kế hoạch kinh doanh.

Do đó, Chính phủ cần chia sẻ dữ liệu quốc gia. Ông Liêm nhấn mạnh không chỉ chia sẻ dữ liệu doanh nghiệp mà cần phải chia sẻ dữ liệu quốc gia như “tài sản chung” chứ không riêng của ngành lĩnh vực nào.

Vấn đề nữa là liên quan bảo mật thông tin, theo ông Khiêm, nếu không đảm bảo an toàn thông tin, chính là nguy cơ lớn với doanh nghiệp khi thực hiện chuyển đổi số. Vấn đề bảo mật thông tin cần được đặt lên hàng đầu.

Đặc biệt, theo ông Khiêm, Chính phủ và các Bộ ngành cũng cần có chính sách khuyến khích, có chương trình đào tạo cho doanh nghiệp về bảo mật thông tin, dữ liệu, giúp họ yên tâm đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số.