TCDN - Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều sai phạm trong chấp thuận chủ trương đầu tư, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, cho thuê đất, khởi công dự án khi chưa đủ điều kiện tại một số dự án điện mặt trời ở Bà Rịa - Vũng Tàu.

Tại Thông báo Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh, Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ các vi phạm, khuyết điểm tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về quản lý, sử dụng đất để đầu tư xây dựng các nhà máy điện mặt trời.

Theo Thanh tra Chính phủ, tại dự án Điện gió Côn Sơn, huyện Côn Đảo, về chấp thuận chủ trương đầu tư đến nay, chủ đầu tư dự án vẫn không triển khai thực hiện theo quyết định ngày 29/3/2019 của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Dự án thuộc trường hợp phải thu hồi chủ trương đầu tư.

Tại dự án Nhà máy điện gió Công Lý của Công ty CP Aurai Vũng Tàu. Nhà đầu tư đã nộp hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư từ ngày 28/8/2020, Sở KH&ĐT tỉnh cũng đã có báo cáo kết quả thẩm định. Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh chưa thông báo cho nhà đầu tư kết quả là chưa tuân thủ đúng quy định của Luật Đầu tư năm 2020.

Dự án Nhà máy điện mặt trời (ĐMT) khu công nghiệp (KCN) Châu Đức (70 MW) được Ban quản lý dự án các KCN tỉnh cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư lần đầu vào ngày 4/4/2018 cho Công ty HALL E&C Co, Ltd (Hàn Quốc) thực hiện, diện tích sử dụng đất 60 ha trong KCN Châu Đức. Nhưng việc cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư khi vốn góp của chủ sở hữu dự án là 15% tổng vốn đầu tư (chưa đủ 20% tổng mức đầu tư) là vi phạm quy định Thông tư 16/2017 của Bộ Công Thương.

Còn tại dự án Nhà máy ĐMT Hồ Gia Hoét 1, Hồ Tầm Bó, UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư cho 2 dự án khi vị trí khu đất thực hiện dự án chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của huyện Châu Đức và quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới xã Quảng Thành, huyện Châu Đức là vi phạm quy định của Luật Đầu tư năm 2014 và Nghị định 118/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư.

Theo Thanh tra Chính phủ, Công ty TNHH Phát triển Năng lượng CY sử dụng 7,78ha đất để xây dựng trạm biến áp, nhà điều hành, đường dây truyền tải ra điểm đấu nối của dự án Nhà máy điện mặt trời Hồ Tầm Bó, Công ty TNHH Đầu tư năng lượng tự nhiên DTD sử dụng 8,5ha đất để xây dựng trạm biến áp, nhà điều hành, đường dây truyền tải ra điểm đấu nối của dự án Nhà máy điện mặt trời Hồ Gia Hoét 1 khi chưa được UBND tỉnh cho thuê đất là vi phạm quy định của Luật Đất đai năm 2013.

Công ty Cổ phần Sonadezi Châu Đức (chủ đầu tư Khu công nghiệp Châu Đức) được UBND tỉnh cho thuê 278,52ha đất (đợt 6) để đầu tư xây dựng Khu công nghiệp Châu Đức; được Sở Tài nguyên và Môi trường ký hợp đồng cho thuê 278,52ha đất. Tuy nhiên, Công ty này đã cho Công ty TNHH SH Solar Farm Vina thuê lại 60ha để thực hiện dự án Nhà máy điện mặt trời Khu công nghiệp Châu Đức khi chưa được bàn giao đất trên thực địa là vi phạm quy định của Luật Đất đai 2013.

Ngoài ra, Cục Thuế tỉnh đã ban hành 4 quyết định cho Công ty Cổ phần Sonadezi Châu Đức miễn tiền thuê đất đối với diện tích đất xây dựng cơ sở hạ tầng dùng chung trong Khu công nghiệp Châu Đức với tổng số tiền 184,13 tỷ đồng, trong đó tiền thuê đất được miễn là 96,33 tỷ đồng.

Ngày 14/10/2022, Cục Thuế tỉnh ban hành 2 quyết định thu hồi 2 quyết định trước đó và yêu cầu Chi cục Thuế khu vực Xuyên Mộc - Châu Đức thông báo thu nộp tiền thuê đất và tiền chậm nộp. Từ đó dẫn đến việc chủ đầu tư Khu công nghiệp Châu Đức đã được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi chưa hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ tài chính. Thanh tra Chính phủ nhận định: “Trách nhiệm thuộc về Cục Thuế tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu”.

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, Công ty Cổ phần Đông Á Châu Đức được UBND tỉnh cho thuê 198,02ha đất để thực hiện dự án Khu công nghiệp Đá Bạc, được Sở Tài nguyên và Môi trường ký hợp đồng thuê đất. Mặc dù, chưa được bàn giao đất trên thực địa nhưng Công ty này đã cho Công ty TNHH Tài Tiến thuê lại 53ha để thực hiện dự án Nhà máy điện mặt trời Đá Bạc 2, Công ty TNHH Green HC thuê lại 46ha để thực hiện dự án Nhà máy điện mặt trời Đá Bạc 3 là vi phạm quy định của Luật Đất đai 2013.

Về điều kiện khởi công xây dựng dự án, chủ dự án NMĐMT KCN Châu Đức khởi công xây dựng dự án trong KCN Châu Đức ngày 26/10/2018 khi chưa được BQL các KCN tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cấp Giấy phép xây dựng là vi phạm quy định của Luật Xây dựng năm 2014.

Sai phạm về điều kiện khởi công xây dựng dự án cũng được phát hiện tại 04 dự án điện mặt trời trong KCN Đá Bạc khi chưa được Sở Tài nguyên và môi trường bàn giao đất trên thực địa là vi phạm quy định của Luật Xây dựng năm 2014 và Nghị định số 118/2015 của Chính phủ.

Chưa hết, các dự án ĐMT KCN Châu Đức, ĐMT Đá Bạc và ĐMT Đá Bạc 4 đã vận hành thương mại trước khi được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra công tác nghiệm thu và ra thông báo chấp thuận kết quả là vi phạm quy định tại Nghị định 46/2015, Nghị định 139/2017 của Chính phủ.

Tương tự, các dự án điện mặt trời Hồ Tầm Bó, điện mặt trời Hồ Gia Hoét 1 vận hành thương mại khi chưa được UBND tỉnh cấp giấy phép hoạt động trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi là vi phạm quy định của Luật Thủy lợi và Nghị định 67/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thủy lợi; vận hành thương mại trước khi được Sở Công Thương kiểm tra công tác nghiệm thu và ra thông báo kết quả nghiệm thu là vi phạm quy định tại Nghị định 08/2018 của Chính phủ.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ ngành liên quan, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chủ trì kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân theo quy định. Đồng thời, khắc phục những vi phạm, tồn tại.

Về xử lý kinh tế, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, các sở ngành liên quan và Cục Thuế tỉnh khẩn trương thực hiện xem xét, giải quyết dứt điểm việc miễn tiền thuê đất đối với diện tích đất xây dựng kết cấu hạ tầng sử dụng chung trong KCN Châu Đức và KCN Đá Bạc theo đúng quy định pháp luật, trên cơ sở đó thực hiện bàn giao đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư theo quy định về quản lý, sử dụng đất đai.