TCDN - Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính vừa công bố kết luận thanh tra hoạt động bán bảo hiểm thông qua ngân hàng tại Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ AIA Việt Nam (Công ty bảo hiểm AIA) trong đó phát hiện nhiều sai phạm.

Tỷ lệ hủy hợp đồng cao, nhân viên ngân hàng bán bảo hiểm chưa đủ điều kiện

Theo kết luận, năm 2022, Công ty bảo hiểm AIA bán bảo hiểm qua 6 tổ chức tín dụng gồm VPBank, Viet Capital Bank - BVB, KienlongBank, CitiBank, HSBC Việt Nam, Public Bank Việt Nam - PVB, trong đó ngân hàng có doanh thu bảo hiểm khai thác mới chiếm tỷ trọng lớn nhất là VPBank. Đến cuối 2022, AIA đã trả số tiền hỗ trợ ban đầu cho đối tác lớn nhất là VPBank hơn 7.200 tỷ đồng.

Năm 2022, doanh thu phí bảo hiểm triển khai bán qua ngân hàng đạt 5.290 tỷ đồng, tương ứng 28% tổng doanh thu phí. Doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới bán qua ngân hàng đạt 1.548 tỷ đồng, tương ứng 42% tổng doanh thu phí khai thác mới.

Đáng chú ý, trong năm này, công ty phát hành mới 73.474 hợp đồng bảo hiểm qua kênh phân phối ngân hàng, trong đó có 4.440 hợp đồng bảo hiểm hủy bỏ trong thời gian cân nhắc 21 ngày, tương ứng với tỷ lệ 6%, hoàn trả phí bảo hiểm cho khách hàng tổng số tiền là 222,8 tỷ đồng.

Tỷ lệ duy trì hợp đồng năm thứ nhất đối với hợp đồng bảo hiểm khai thác qua ngân hàng (tính theo phí bảo hiểm) là 43%, tương ứng với tỷ lệ hủy, mất hiệu lực năm thứ nhất là 57%.

Cũng theo kết luận thanh tra, Công ty bảo hiểm AIA còn sai phạm tại hoạt động của các đại lý bảo hiểm. Cụ thể, 167 nhân viên ngân hàng thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, giới thiệu khách hàng tham gia 232 hợp đồng bảo hiểm liên kết chung khi chưa được cấp chứng chỉ đào tạo đại lý, hoặc chưa được chứng nhận hoàn thành khóa học về sản phẩm bảo hiểm liên kết chung.

Một số đại lý bảo hiểm, nhân viên ngân hàng chưa tư vấn đầy đủ về quy tắc, sản phẩm bảo hiểm liên kết dẫn đến khách hàng chưa nhận thức rõ được quyền lợi bảo hiểm, quyền lợi đầu tư và các rủi ro đầu tư khi tham gia bảo hiểm. Tình trạng đại lý bảo hiểm chưa hợp tác trong quá trình điều tra, làm rõ các nội dung phản ánh của khách hàng vẫn xảy ra…

Việc thanh tra cũng cho thấy, có hơn 3.000 nhân viên ngân hàng của BVB, KienLongBank... được công ty AIA đào tạo để giới thiệu khách hàng tham gia bảo hiểm liên kết đơn vị nhưng chưa đảm bảo đầy đủ nội dung, thời lượng đào tạo theo quy định của Bộ Tài chính. Theo đó, các nhân viên ngân hàng này chỉ giới thiệu khách tham gia mà không tham gia vào việc tư vấn, chào bán và thu xếp ký kết hợp đồng.

Thanh tra cho rằng, việc để các nhân viên thuộc đại lý bảo hiểm chưa được đào tạo đầy đủ tiếp cận với khách hàng, chưa làm đầy đủ các bước theo thoả thuận giữa AIA và ngân hàng, nhưng vẫn nhận đủ hoa hồng và khoản thưởng, theo kết quả thanh tra, là không đúng quy định.

Kiến nghị giảm gần 1.000 tỷ đồng

Trước những sai phạm của AIA, Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm kiến nghị xử lý tài chính đối với kỳ kế toán năm 2022.

Hạch toán giảm chi phí hoa hồng đại lý bảo hiểm, chi phí thưởng cho các đại lý tổ chức tương ứng với 15.842 hợp đồng bảo hiểm liên kết đơn vị với tổng số tiền là hơn 344 tỷ đồng.

Hạch toán giảm chi phí hỗ trợ ban đầu chi trả cho VPBank (đối với số tiền đã hạch toán chi phí năm 2022) số tiền là hơn 80 tỷ đồng. Hạch toán giảm chi phí "phụ cấp quản lý - hỗ trợ quản lý" chi trả cho Bản Việt, KienlongBank, HSBC Việt Nam, PVB (đối với số tiền đã hạch toán chi phí năm 2022) số tiền là hơn 51,5 tỷ đồng.

Hạch toán giảm chi phí "thưởng tái tục" chi trả cho Bản Việt bank, HSBC (đối với số tiền đã hạch toán chi phí năm 2022) hơn 620 triệu đồng.

Hạch toán giảm chi phí thưởng cho nhân viên thuộc đại lý tổ chức (nhân viên ngân hàng) số tiền hơn 60 tỷ đồng. Hạch toán giảm các khoản chi cho đại lý bảo hiểm cá nhân số tiền hơn 376 tỷ đồng. Tổng chi phí hạch toán giảm là gần 918 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền rà soát các hành vi vi phạm hành chính của Công ty tại kết luận thanh tra (nếu có) để tiến hành xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.

Cơ quan Thuế có thẩm quyền đôn đốc, rà soát việc Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ AIA (Việt Nam) thực hiện kê khai, tuân thủ quy định pháp luật về thuế, hóa đơn; qua đó tiến hành xử lý đối với các hành vi vi phạm hành chính thuế, hóa đơn (nếu có) và hướng dẫn, xử lý các trường hợp tương tự.

Ngoài ra, Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm đề nghị Tổng giám đốc Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ AIA (Việt Nam) thực hiện rà soát, tăng cường công tác quản lý hoạt động bán sản phẩm bảo hiểm thông qua tổ chức tín dụng để kiểm soát tình trạng hủy hợp đồng bảo hiểm nhằm đảm bảo quyền lợi của người mua bảo hiểm, an toàn tài chính của doanh nghiệp bảo hiểm.

Đồng thời rà soát, hoàn thiện việc xây dựng, triển khai và giám sát việc thực hiện các quy trình, quy chế, thường xuyên kiểm tra để đảm bảo việc chấp hành pháp luật, các quy trình nghiệp vụ và quy định nội bộ của Công ty... Rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý đại lý bảo hiểm; đại lý bảo hiểm phải đảm bảo đủ điều kiện hoạt động và thực hiện đúng các quy định pháp luật, quy định của công ty.