TCDN - Tập đoàn Intel, công ty từng bá chủ trong ngành chip, đang đối mặt khó khăn tương tự những tên tuổi công nghệ trước đây như Nokia, Kodak, Yahoo.

Intel, doanh nghiệp từng bá chủ trong ngành chip, đang đối mặt khó khăn tương tự những gã tập đoàn công nghệ lớn trước đây như Nokia, Kodak, Yahoo hay BlackBerry.

Nokia từng thống trị thị trường điện thoại di động nhưng bỏ lỡ cuộc cách mạng smartphone. Kodak là ông vua máy ảnh nhưng hụt chân với công nghệ số. Còn Blackberry, một trong những hãng đầu tiên sản xuất smartphone, lại không theo kịp xu hướng thị trường.

Các doanh nghiệp "vang bóng một thời" đều có điểm chung là từng ở top đầu trong ngành công nghệ, nhưng hiện gần như vắng bóng trên thị trường. Intel, tên tuổi lớn trong ngành chip máy tính, đang đối mặt khó khăn tương tự khi Nvidia và AMD vươn lên mạnh mẽ.

Các đối thủ đều trên đà vượt qua Intel

Các mẫu chip xử lý CPU của tập đoàn Intel hiện diện trong hầu hết máy tính trên toàn cầu trong nhiều thập kỷ. Từ máy tính cá nhân, laptop đến máy chủ trung tâm, người dùng không xa lạ với những model như Pentium, Core i hay Xeon.

Ở vị trí hàng đầu khá lâu, tập đoàn Intel vẫn không thể cản bước sự phát triển mạnh mẽ của AMD, Nvidia và khiến cục diện thị trường dần thay đổi. Nvidia, từng được coi là doanh nghiệp bé nhỏ xét cả về doanh thu và vốn hóa so với Intel, hiện thống trị thị trường chip AI, trong khi CPU của AMD ngày càng cải tiến để đạt hiệu suất cao hơn, giá hợp lý hơn.

Số liệu thống kê cho thấy Intel vẫn dẫn đầu thị phần chip máy tính, nhưng đang để mất dần thị phần vào tay đối thủ. Theo dữ liệu được công ty nghiên cứu Stocklytics công bố tháng trước, thị phần chip dành cho PC và laptop của Intel giảm 20% trong quý 2/2024. Trong khi đó, thị phần của AMD tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tính rộng hơn, từ quý 2/2016 đến 2/2019, Intel luôn thống trị với 91% thị phần, còn AMD nắm 8%. Tuy nhiên, đến quý cuối 2023, Intel tụt xuống 77,3% thị phần, trong khi AMD đạt 20,4%. Đến quý 2/2024, thị phần của Intel còn 71,9%, ngược lại đối thủ là 21,7%.

Intel còn để mất lợi thế sản xuất chip về tay đối thủ TSMC. Từng đứng đầu mảng sản xuất, Intel bị hãng gia công bán dẫn từ đảo Đài Loan vượt qua vào năm 2021 và trở thành nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới hai năm sau đó. Tập đoàn Intel đang đẩy mạnh các chiến lược để lấy lại thị phần, nhưng giới phân tích dự đoán họ sẽ gặp nhiều khó khăn.

Từng là hãng chip có giá trị thị trường cao nhất ở Mỹ, nhưng hiện vốn hóa của tập đoàn chỉ bằng một phần 16 của Nvidia và thậm chí nhỏ hơn Qualcomm, Broadcom, Texas Instrument và AMD. Việc công bố sa thải 15% nhân viên khiến tình hình thêm ảm đạm.

Hàng loạt sai lầm của tập đoàn Intel

CNBC nhận định tập đoàn Intel mắc nhiều sai lầm trong các năm qua. Họ bỏ lỡ làn sóng chip di động khi iPhone ra mắt năm 2007. Họ cũng đứng ngoài cuộc đua AI, trong bối cảnh các công ty như Meta, Microsoft và Google cần lượng lớn chip từ Nvidia.

Trước đây, tập đoàn Intel luôn duy trì lợi thế đi trước gần hai năm so với các đối thủ. Tuy nhiên, theo Reuters, sau 2014, mọi thứ trở nên tồi tệ.

Câu chuyện thực tế bắt đầu từ năm 2011 khi EUV (Extreme Ultra Violet) - công nghệ in thạch bản mới - ra đời. Đây là kỹ thuật in khắc cực cao, sử dụng ánh sáng để khắc mạch tích hợp phức tạp. EUV cho phép đưa nhiều bóng bán dẫn hơn lên bề mặt tấm silicon, giúp tạo chip mạnh, kích thước nhỏ và tiết kiệm điện năng so với trước.

Dù đánh giá cao, lãnh đạo tập đoàn Intel nghĩ rằng sẽ phải mất nhiều năm nữa EUV mới có thể hoàn thiện và ứng dụng thực tế. Vì thế, công ty tiếp tục dùng công nghệ cũ hơn là DUV (Deep Ultra Violet). Theo FT, đây là quyết định sai lầm với cái giá phải trả là ngôi vương ở lĩnh vực gia công bán dẫn. Chỉ trong chưa đầy một thập kỷ, tập đoàn Intel trượt từ vị trí đi trước các đối thủ một thế hệ về công nghệ chip xuống đi sau một thế hệ.

Theo The Globe and Mail, khó khăn hiện tại của Intel khiến giới công nghệ liên tưởng đến những tập đoàn công nghệ khổng lồ trước đây như Nokia, Kodak và Blackberry. Họ đều dẫn đầu nhưng ngủ quên trên chiến thắng cũng như tốc độ đổi mới giảm dẫn đến tụt hậu. Tập đoàn Intel chậm triển khai EUV, giống như Kodak chậm thích nghi với nhiếp ảnh số.

"Sự thay đổi nhanh chóng về nhu cầu thị trường và tiến bộ công nghệ thách thức vị thế thống trị một thời của Intel. Intel gặp khó khi muốn theo kịp cơn sốt AI, giống như Nokia không thể chuyển mình sang thời đại smartphone. Họ thích ứng kém, như sự thất bại của Blackberry trong việc dự đoán sở thích của người dùng để điều chỉnh cho phù hợp", The Globe and Mail bình luận.