TCDN - Kiểm toán Nhà nước chỉ ra hàng loạt thiếu sót, hạn chế tại Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS), đồng thời nêu loạt công ty con vào diện mất cân đối tài chính phải giám sát đặc biệt theo quy định tại Điều 24 Nghị định số 87/2015/NĐ-CP của Chính phủ.

Theo báo cáo Tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2021 của Kiểm toán Nhà nước chỉ ra rằng, một số đơn vị thuộc VNS chưa xây dựng quy chế quản lý dòng tiền, định mức tồn quỹ tiền/tiền gửi ngân hàng, kế hoạch sử dụng dòng tiền hoặc quản lý dòng tiền không hiệu quả như: Công ty CP Gang thép Thái Nguyên, Công ty mẹ - VNS duy trì số dư tiền gửi không kỳ hạn ở mức cao (trên 63 tỷ đồng/ngày, giai đoạn 12/10/2020 đến ngày 28/12/2020 trên 150 tỷ đồng/ngày), chưa chào lãi suất đến các tổ chức tín dụng khi gửi tiền.

Còn tình trạng quản lý nợ chưa chặt chẽ, để phát sinh nợ phải thu quá hạn, khó đòi nợ lớn như Công ty CP Gang thép Thái Nguyên là 601,75 tỷ đồng, Công ty mẹ 269,68 tỷ đồng.

Bán hàng, đặt cọc cho nhà cung cấp không có bảo lãnh hoặc vượt giá trị tài sản thế chấp, bảo lãnh hoặc ký hợp đồng với khách hàng chưa chặt chẽ tại Công ty CP Gang thép Thái Nguyên, Công ty CP Kim khí Hà Nội-VNSteel.

Công ty CP Kim khí Hà Nội-VNSteel trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi 0,47 tỷ đồng. Chưa đánh giá giá trị vật tư thu hồi sau sửa chữa tài sản tại Công ty CP Mạ kẽm Công nghiệp Vingal-VNSteel.

Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho không đúng quy định tại VNS là 19,51 tỷ đồng. VNS bảo lãnh vượt giá trị vốn góp như bảo lãnh cho Công ty CP Thép tám lá Thống Nhất (62,4 tỷ đồng) và Công ty CP Gang thép Thái Nguyên là 1.196 tỷ đồng.

Tại VNS, Công ty mẹ, Công ty CP Gang thép Thái Nguyên, Công ty TNHH MTV Thép tám lá Phú Mỹ -VNSteel không có khả năng thanh toán các khoản nợ thanh toán, mất cân đối tài chính.

Kiểm toán chỉ ra nhiều công ty thuộc VNS bị đưa vào diện giám sát tài chính đặc biệt như: Công ty CP Thép tấm lá Miền Nam, Công ty TNHH MTV Thép tám lá Phú Mỹ -VNSteel, Công ty CP Gang thép Thái Nguyên, Công ty TNHH Tư vấn MDC-VNSteel, Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt trung, Công ty CP Thép tấm lá Thống nhất, Công ty CP Tân Thành Mỹ, Công ty TNHH Natsteelvina.

Một số đơn vị đầu tư không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp và thua lỗ lớn: Tỷ lệ cổ tức, lợi nhuận được chia trên vốn đầu tư là 4,13% và Công ty mẹ (4 công ty con, 5 công ty liên kết và 3 khoản đầu tư khác lỗ luỹ kế 898,88 tỷ đồng, trong đó 2 đơn vị đang tạm dừng hoạt động; Công ty CP Gang thép Thái Nguyên (3 công ty con, liên kết không hoạt động, không có khả năng phục hồi sản xuất.

Công ty mẹ -VNS chưa nộp kịp thời tiền thu về cổ phần hoá 301,63 tỷ đồng. Chưa đăng ký chương trình khuyến mại hoặc khuyến mại vượt thời gian hoặc không quy định rõ định mức khuyến mại cho khách hàng trong quá trình tiêu thụ tài sản (Công ty CP Gang thép Thái Nguyên).

Về quản lý sử dụng đất còn nhiều diện tích đất chưa sử dụng hoặc sử dụng hiệu quả. Tại Công ty mẹ 1,6 ha, Công ty CP Kim khí Hà Nội-VNSteel 1,49 ha, sử dụng không đúng mục đích tại Công ty mẹ đất tại số 63/42 Lạc Trung, Hai Bà Trưng, Hà Nội; 337 An Dương Vương, Hồng Bàng và 45 Ngô Quang Huy, HCM. Công ty CP Gang thép Thái Nguyên 0,93 ha. Bị lấn chiếm tranh chấp tại Công ty CP Gang thép Thái Nguyên 0,5 ha, Công ty mẹ 0,34 ha.

Sử dụng đất không rõ nguồn gốc tại Công ty CP Kim khí Hà Nội – VNSteel cho thuê cơ sở nhà đất (0,03 ha) tại số 163 Hà Huy Tập, Gia Lâm, Hà Nội nhưng không theo dõi sổ sách Công ty. Tại hồ sơ bàn giao khi cổ phần hoá (năm 2006) do đơn vị cung cấp thì tài sản trên đất không có trong danh mục tài sản ban giao và diện tích đất trên không có trong phương án sử dụng đát sau cổ phần hoá.

VNS khai thác khoáng sản khi giấy phép đã hết hạn tại Mỏ than Phấn Mễ, Mỏ sắt Trại Cau. Công ty mẹ - Sonadezi chưa thoái vốn tại 03 công ty ( Công ty CP Cảng Đồng Nai, Công ty CP Phát triển đô thị công nghiệp số 2, Công ty CP Sonadezi Long Thành). Chưa hoàn thành quyết toán cổ phần hoá sau khi chính thức chuyển thành công ty cổ phần nhiều năm.