TCDN - Để chống thất thu thuế từ hoạt động thương mại điện tử đặc biệt là các giao dịch xuyên biên giới, các chuyên gia cho rằng cần phải xây dựng bộ phận thu thuế chuyên ngành, quy định bắt buộc đăng ký thông tin đối với người bán hàng trên sàn giao dịch thương mại điện tử.

Bài 1: Lộ diện nhiều cá nhân thu nhập hàng trăm tỷ từ thương mại điện tử đóng thuế khiêm tốn 

Bài 2: Thách thức trong thu thuế thương mại điện tử 

Ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế Toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín:

Quy định quản lý, sử dụng tài khoản Facebook, Youtube

Hiện tại Luật quản lý Thuế số 38 và Nghị định 126 đã quy định tương đối cơ bản và đầy đủ hành lang pháp lý về thu thuế thương mại điện tử trong đó đặc biệt là quy định cơ chế phối hợp giữa cơ quan thuế với các cơ quan liên quan (Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Thông tin và Truyền thông) và các tổ chức có liên quan như ngân hàng thương mại để phối hợp thực thi trong công tác thu thuế đối với hoạt động thương mại điện tử.

Thời gian vừa qua do ảnh hưởng dịch Covid-19 nên việc thu thuế cũng có thể gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, trong giai đoạn tới đây, sau dịch Covid-19, việc thu thuế thương mại điện tử chắc chắn sẽ được đẩy mạnh.

Để làm được điều đó, cần phải đẩy mạnh tuyên truyền các chính sách pháp luật về quản lý thuế thương mại điện tử cho người nộp thuế, các cơ quan có liên quan được hiểu rõ để thực hiện cũng như phối hợp hiệu quả.

Mặt khác, ngành thuế cần đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra về hoạt động này trên quy mô lớn đặc biệt ở các điểm nóng và các trường hợp nhạy cảm để từ đó tạo tính răn đe trong xã hội... Đơn cử, trong tương lai các nhà cung cấp dịch vụ xuyên biên giới sẽ khai thuế qua mã số thuế đăng ký với cơ quan thuế nên cơ quan thuế cần tích cực tuyên truyền để người nộp thuế khi mua sử dụng dịch vụ của các tổ chức, cá nhân nước ngoài này sẽ có hiểu biết và ý thức, trách nhiệm trong việc kê khai nộp thuế theo đúng quy định; hoặc là các ngân hàng thương mại phải thực hiện khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế của nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam…

Ngoài ra, cơ quan thuế cũng nên nghiên cứu, phối hợp với các cơ quan chuyên môn để ban hành thêm quy định liên quan đến quản lý, sử dụng tài khoản của Facebook, Youtube,… để nắm được người kinh doanh thông qua thông tin của chủ tài khoản. Từ đó có thể quản lý thuế thuận lợi, hiệu quả hơn.

Đặc biệt, ngành thuế phải đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, xây dựng bộ phận thu thuế chuyên ngành có chuyên môn cao về nghiệp vụ cũng như công nghệ thông tin để hỗ trợ truy vết, phân tích, tổng hợp, ngăn chặn các lỗ hổng về thu thuế đối với hoạt động thương mại điện tử đặc biệt hoạt động cung cấp dịch vụ xuyên biên giới. Ngoài ra ngành thuế cũng cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế để trao đổi thông tin cũng như chia sẻ kinh nghiệm thu thuế thương mại điện tử được hiệu quả trong đó cần quan tâm đến vấn đề bắt buộc đăng ký thuế và khai thuế tại Việt Nam của nhà mạng xuyên biên giới không có cơ sở thường trú tại Việt Nam.

Ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Deloitte Việt Nam:

Yêu cầu bắt buộc thông tin đối với người bán hàng trên sàn giao dịch thương mại điện tử

Vấn đề hiện nay là việc phối hợp thực thi như thế nào giữa cơ quan thuế với người nộp thuế và các tổ chức trung gian (như các sàn giao dịch thương mại điện tử; các nền tảng mạng xã hội như FaceBook, Zalo, Instagram…).

Đối với các sàn giao dịch thương mại điện tử đang hoạt động tại Việt Nam, cần có những yêu cầu bắt buộc thông tin đối với người bán hàng khi đăng ký (hoặc cập nhật hồ sơ hiện tại) như Giấy đăng ký kinh doanh, Mã số thuế kinh doanh hoặc Mã số thuế TNCN. Đây sẽ là cơ sở để nếu người kinh doanh không ủy quyền cho sàn giao dịch thương mại điện tử kê khai nộp thuế thay, thì sàn giao dịch thương mại điện tử sẽ gửi thông tin liên quan tới cơ quan thuế để có biện pháp quản lý thuế trực tiếp. Các sàn giao dịch thương mại điện tử sẽ yêu cầu người bán cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật trong trường hợp không ủy quyền bên trung gian kê khai nộp thuế thay, nhưng thực tế không tự giác kê khai nộp thuế theo quy định.

Tương tự như vậy, cơ quan thuế cần làm việc với đại diện của các nền tảng mạng xã hội thông dụng để yêu cầu phối hợp, đưa ra những quy định bắt buộc như trên đối với cá nhân/tổ chức muốn đăng ký các tài khoản có thể thực hiện được công việc kinh doanh, sau đó tự động cung cấp cho cơ quan thuế Việt Nam theo định kỳ để có biện pháp quản lý thuế phù hợp.

Đối với các giao dịch thương mại điện tử, giao dịch trên nền tảng số xuyên biên giới theo mô hình B2C (Nhà cung cấp tới người tiêu dùng cá nhân), theo quy định hiện hành thì nhà cung cấp nước ngoài phải đăng ký MST, kê khai và nộp thuế trực tiếp với cơ quan thuế, hoặc sẽ bị các Ngân hàng thương mại khấu trừ trước khi thanh toán ra nước ngoài thông qua thẻ tín dụng.

Nhiều nhà cung cấp nước ngoài vẫn đang tìm hiểu quy định và hướng dẫn cụ thể từ cơ quan thuế để thực thi, nhưng đối với cả 2 hình thức này cơ quan thuế cũng chưa có hướng dẫn cụ thể. Để có thể thực hiện được chính sách này, cơ quan thuế và các NHTM cần làm việc sâu và cụ thể hơn về kỹ thuật xử lý thông tin thanh toán qua thẻ tín dụng, để xem các thông tin cho mỗi nghiệp vụ sẽ bao gồm những gì, lưu trữ thế nào, khi kết xuất có giúp cơ quan thuế/NHTM lọc được các tài khoản nghi ngờ là của nhà cung cấp nước ngoài hay không. Từ đó mới xác định được tiếp cơ chế cung cấp/sàng lọc thông tin và làm việc với nhà cung cấp nước ngoài để yêu cầu đăng ký hoặc thực hiện khấu trừ thuế sau này.

Bên cạnh đó, cơ quan thuế cũng cần nghiên cứu để tạo các thông tin phân loại đối tượng chịu thuế khác nhau, đồng thời công khai mức thuế suất tương ứng ở cấp độ đơn giản, nhằm tạo điều kiện thuận lợi và niềm tin cho nhà cung cấp nước ngoài khi đăng ký/kê khai/nộp thuế trực tiếp cho cơ quan thuế Việt Nam.

TS. Vũ Xuân Dũng - Trường Đại học Thương mại:

Thành lập bộ phận chuyên trách quản lý thuế thương mại điện tử

Hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý thuế theo hướng thành lập bộ phận chuyên trách quản lý thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử. Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm của một số quốc gia về vấn đề này.

Chẳng hạn, ở Nhật Bản, các cơ quan thuế địa phương thành lập tổ quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử bao gồm các chuyên gia công nghệ thông tin, cán bộ thanh tra, kiểm tra thuế có kinh nghiệm. Ở Hàn Quốc, trong các cơ quan thuế địa phương có phòng quản lý thuế đối với thương mại điện tử với nhiệm vụ thu thập thông tin, phân tích xu hướng của các ngành nghề liên quan đến thương mại điện tử và các nghi vấn về trốn thuế.

Do đó, Việt Nam cũng nên cho phép cơ quan thuế các cấp hình thành bộ phận chuyên trách quản lý thuế đối với các hoạt động thương mại điện tử nhằm đảm bảo tính chuyên môn hóa sâu và nâng cao hiệu quả quản lý.

Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ cán bộ, công chức thuế chuyên trách trong quản lý thuế đối với thương mại điện tử. Một mặt, ngành thuế cần tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn, trao đổi chuyên gia trong và ngoài nước nhằm nâng cao trình độ hiểu biết về thương mại điện tử và các kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, phần mềm hỗ trợ trong tìm kiếm, truy vết, phân tích dữ liệu,… để nhận biết và thu thập bằng chứng về các gian lận, vi phạm về thuế trong thương mại điện tử. Mặt khác, ngành thuế cần hình thành các diễn đàn trao đổi kiến thức, kỹ năng trong quản lý thuế nói chung và quản lý thuế đối với thương mại điện tử nói riêng.

Tiếp tục chú trọng đầu tư, xây dựng kho dữ liệu của ngành thuế theo hướng tăng cường sử dụng các ứng dụng của cách mạng công nghiệp 4.0 như công nghệ Bigdata, IOT và AI để kết nối, thu thập thông tin, chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành, cơ quan chức năng của Nhà nước, đồng thời tích hợp chức năng thu thập thông tin từ các trang mạng xã hội, các trang web bán hàng, các sàn giao dịch trực tuyến,… để đảm bảo có thể thu thập đầy đủ thông tin cần thiết phục vụ cho công tác quản lý thuế đối với thương mại điện tử.