TCDN - Chiều 12/12, Bộ Tài chính tổ chức họp báo chuyên đề về Cắt giảm thuế quan theo các FTAs của Việt Nam.

Tại cuộc họp báo, trả lời báo chí về tác động của việc cắt giảm thuế quan theo các Hiệp định thương mại tự do (FTAs) của Việt Nam đến số thu ngân sách, ông Lê Mạnh Hùng, Phó cục trưởng Cục thuế Xuất nhập khẩu (XNK), Tồng cục Hải quan (TCHQ) khẳng định số thu tuyệt đối của ngành Hải quan vẫn tăng.

Cắt giảm hàng nghìn dòng thuế

Phó Vụ trưởng Vụ Quan hệ Quốc tế, Bộ Tài chính Hà Duy Tùng cho hay, trong số 20 FTAs mà Việt Nam đã tham gia và đang đàm phán, có 12 hiệp định đang thực thi, 02 hiệp định có hiệu lực trong năm 2010, 02 hiệp định đã ký kết nhưng chưa có hiệu lực, 1 hiệp định đã kết thúc đàm phán lời văn và kết thúc cơ bản các vấn đề mở cửa thị trường, và 03 hiệp định đang đàm phán. Với các FTAs mà Việt Nam đã, đang và sẽ tham gia, hàng nghìn dòng thuế đã và sẽ cắt giảm trong tương lại không xa.

Với 12 Hiệp định đang thực thi, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành 12 Nghị định về các biểu thuế ưu đãi cho các đối tác cho giai đoạn 2018 - 2022/2023 (riêng CPTPP là giai đoạn 2019 – 2022, và Việt Nam - Lào giai đoạn từ 01/9/2016 đến 03/10/2020, tuy nhiên Nghị định biểu thuế Việt Nam - Lào đang thực hiện theo AHTN 2012). 

Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN đã hoàn thành lộ trình cắt giảm thuế vào năm 2018. Các Hiệp định đang tiến gần tới năm hoàn thành lộ trình xóa bỏ thuế gồm ASEAN - Trung Quốc (2020), ASEAN - Hàn Quốc (2021), ASEAN - Úc - Niu Di-lân (2022) đạt tỷ lệ tự do hóa cao, khoảng 90% vào năm 2019. 

Cùng kết thúc lộ trình vào năm 2029, tỷ lệ tự do hóa năm 2019 của Việt Nam trong FTA Việt Nam - Hàn Quốc đã đạt 85,63%, trong khi tỷ lệ này trong FTA Việt Nam - Chi-lê mới chỉ đạt 31,73%. Còn lại, các Hiệp định đạt tỷ lệ tự do hóa trung bình khoảng 60% trong năm 2019 như ASEAN - Nhật Bản, ASEAN - Ấn Độ, Việt Nam - Nhật Bản, Việt Nam - Chi-lê, Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á-Âu.

Trong số 12 hiệp định đang thực hiện, CPTPP là Hiệp định mới nhất được thực thi của Việt Nam. Chính phủ ban hành Nghị định 57/2019/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu ưu đãi, Biểu thuế nhập khẩu (NK) ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện CPTPP giai đoạn từ ngày 14/01/2019 đến hết ngày 31/12/2022. Theo đó, Việt Nam cam kết xóa bỏ gần 100% số dòng thuế.

Cụ thể: 65,8% số dòng thuế có thuế suất 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực; 86,5% số dòng thuế có thuế suất 0% vào năm thứ 4 kể từ khi Hiệp định có hiệu lực;  97,8% số dòng thuế có thuế suất 0% vào năm thứ 11 kể từ khi Hiệp định có hiệu lực; Các mặt hàng còn lại cam kết xoá bỏ thuế NK với lộ trình xóa bỏ thuế tối đa vào năm thứ 16 hoặc theo hạn ngạch thuế quan. 

Ngoài CPTPP, còn có 4 FTAs đã ký kết hoặc có hiệu lực trong năm 2019 là  Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu EU (EVFTA), Hiệp định Thương mại hàng hóa giữa ASEAN và Hồng Công (Trung Quốc) (AHKFTA), Hiệp định Thương mại Việt Nam - Cu-ba, và Bản thỏa thuận thúc đẩy thương mại song phương giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ Vương quốc Cam-pu-chia.

Với 4 hiệp định này, lộ trình cắt giảm thuế quan cũng khá sâu, như với Hiệp định Thương mại Việt Nam - Cu-ba, năm hoàn thành dự kiến là 2020 và tỉ lệ xóa bỏ thuế quan cuối lộ trình lên tới 91,3%. Hay như với Thỏa thuận Việt Nam- Cam-pu-chia, lộ trình kết thúc ngay trong năm 2020 và ngay từ năm 2019, 32 mã hàng hưởng thuế suất NK ưu đãi đặc biệt 0%...

Tăng kim ngạch xuất nhập khẩu, tăng biện pháp chống thất thu

Nói về việc ngân sách giảm thu do cắt giảm thuế quan, và các giải pháp bù đặp khoản thiếu hụt này, dưới góc độ ngành hải quan, ông Lê Mạnh Hùng: Phó Cục trưởng Cục thuế XNK, TCHQ cho biết, ngành Hải quan không chỉ thu thuế XNK mà còn thu cả thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế tiêu thụ dặc biệt (TTĐB) thuế Bảo vệ môi trưởng (BVMT). “Cho nên cắt giảm thuế NK thì vẫn còn các loại thuế khác”, ông Hùng khẳng định và ví dụ: Có những mặt hàng có 1 sắc thuế thuế, thuế NK bằng 0 thì vẫn còn thuế VAT, có những mặt hàng  có cả thuế NK và thuế TTĐB, có những mặt hàng vừa có Thuế NK vừa có thuế VAT, vừa có thuế TTĐB, nhưng có những mặt hàng có cả 4 sắc thuế NK, TTĐB, VAT và BVMT.

“Nên khi cắt giảm theo các FTAs thì chỉ có thuế NK giảm, còn các sắc thuế khác tuy có giảm theo nhưng không đáng kể…”, ông Hùng khẳng định.

Dẫn số liệu, đại diện TCHQ cho biết, trong năm 2018, khi thực hiện các FTAs, thuế NK giảm 29 nghìn tỷ đồng, nhưng trong 11 tháng 2019 thuế NK giảm 13 nghìn tỷ đồng.  Đặc biệt, tỷ trọng thuế NK trong số thu của ngành Hải quan cũng giảm dần. Cụ thể, năm 2017, tỷ trọng thuế NK trên số thu của ngành Hải quan là 21,85%. Đến 2018 con số này là 17,4% và đến 2019 chỉ còn 16.7%, 

“Tức là số thu của ngành Hải quan về số tuyệt đối vẫn tăng. Năm ngoái thu đc 314 nghìn tỷ đồng, năm nay dự báo thu đc trên 340 nghìn tỷ đồng…”, ông Hùng dẫn chứng.

Đại diện TCHQ cũng khẳng định, việc tăng thu ngân sách của ngành Hải quan còn phụ thuộc vào kim ngạch XNK và các biện pháp chống thất thu thuế của ngành Hải quan…