TCDN - Theo Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình, ngành tòa án chưa có giải pháp để thu hồi tài sản thất thoát trong vụ án OceanBank liên quan đến ông Đinh La Thăng.

Chất vấn Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình sáng 20/3, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho biết, trong thời gian qua việc thu hồi tài sản dẫn vẫn còn ít, chưa đạt kỳ vọng theo mong muốn của Quốc hội và của người dân. Thời gian tới, Chánh án TAND tối cao phối hợp với các cơ quan liên quan như thế nào để mà thu hồi tài sản tham nhũng được nhiều và đạt được theo kỳ vọng của người dân?

Trả lời đại biểu, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho rằng việc thu hồi tài sản tham nhũng ở tất cả các nước không bao giờ triệt để. Tại Việt Nam, thời gian qua các cơ quan tố tụng đã phối hợp tốt nên tỉ lệ thu hồi được 40% tổng số tài sản đã tham nhũng. Về con số này, Chánh án Nguyễn Hòa Bình đánh giá đây là kết quả đáng ghi nhận.

Theo quy định, các cơ quan chỉ được thu hồi tài sản tham nhũng khi các cơ quan tiến hành tố tụng (công an, viện kiểm sát và tòa án) chứng minh được nguồn gốc tài sản là từ tham nhũng. Do đó, chất lượng điều tra, truy tố, xét xử cần nâng cao và các cơ quan phải kịp thời phong tỏa tài sản có dấu hiệu tham nhũng.

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, trên thế giới xem tham nhũng là tội đặc thù, nên bên cạnh nghĩa vụ chứng minh nguồn gốc tài sản tham nhũng, họ còn có cơ chế khác là tăng nghĩa vụ giải trình của nghi can.

"Nếu như nghi can có tài sản mà không chứng minh, giải trình được nguồn gốc hợp pháp thì bị xem là tài sản tham nhũng và bị tịch thu. Nếu chúng ta làm được điều này như các nước thì tỉ lệ thu hồi tài sản tham nhũng trong tương lai sẽ rất cao"- ông Nguyễn Hòa Bình nói.

Đối với các bản án đã tuyên nhưng khó thu hồi được tài sản, Chánh án TAND Tối cao cho biết có 2 nguyên nhân chính. Thứ nhất, là tuyên án không rõ nên khó thi hành, tuy nhiên, tỉ lệ tuyên không rõ của các bản án đã được khắc phục rất nhiều. Thứ 2 là những bản án tuyên rõ, đúng rồi, nhưng không thi hành được hoặc khó thi hành.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình đã dẫn chứng một số vụ án bản án đã có nhưng không thi hành được như vụ Trustbank (ngân hàng TMCP Đại Tín, hiện đã đổi tên thành ngân hàng TMCP Xây dựng Việt Nam). Tại vụ án này, bà Hứa Thị Phấn làm mất của ngân hàng hơn 10.000 tỷ đồng, tòa án tuyên bà Hứa Thị Phấn bồi thường số tiền đó nhưng bà Phấn đã qua đời.

Vụ án liên quan Ngân hàng Đại dương (Oceanbank), con số thiệt hại khoảng 800 tỷ đồng, trách nhiệm dân sự các bị cáo trong vụ án phải bồi thường số tiền này. Trong đó, ông Đinh La Thăng phải đền bù 600 tỷ đồng, hiện ông Thăng đang chấp hành án phạt tù.

"Ông Đinh La Thăng phải đền bù 600 tỷ đồng, đã đi tù rồi. Đây là bản án khó thi hành nhưng không tuyên không được. Cách nào để bản án thực thi trên thực tế thì chúng tôi chưa nghĩ ra giải pháp", ông Bình cho hay.

Giải trình vấn đề liên quan, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long khẳng định, việc thu hồi tài sản để phục vụ công tác thi hành án trong các vụ án kinh tế, tham nhũng là trọng tâm, nhiệm vụ chính trị quan trọng đặt ra trong ngành Tư pháp. Với việc tổng hợp nhiều giải pháp, ông Long cho biết công tác thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế, tham nhũng thời gian qua khá tích cực.

"5 tháng đầu năm 2023, các cơ quan đã thu hồi được trên 17.000 tỷ đồng. Xét số lượng tuyệt đối thì tăng gần 12.000 tỷ đồng so với năm 2022", Bộ trưởng Tư pháp nêu rõ.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Lê Thành Long thừa nhận còn nhiều vấn đề tồn tại. Về khách quan, ông cho biết có khó khăn trong bản thân vụ án như số lượng tài sản trong hầu hết vụ án lớn, nằm rải rác trên phạm vi cả nước; nguồn gốc, tính pháp lý nhiều tài sản được kê biên phức tạp, mất nhiều thời gian cần xác minh, làm rõ; việc xác định tài sản ngay tình, tài sản chung - riêng còn khó khăn…

Đề cập giải pháp, Bộ trưởng Tư pháp cho biết sẽ tiếp tục bám sát, thực hiện tốt các chỉ đạo về thu hồi tài sản tham nhũng, kinh tế; phối hợp cơ quan tiến hành tố tụng trong việc này và tập trung các vụ án lớn được dư luận xã hội quan tâm.

Bộ trưởng Lê Thành Long cũng đề nghị Quốc hội, các cơ quan dân cử, đại biểu Quốc hội tăng cường giám sát.