TCDN - Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng nhiều doanh nghiệp lo là sau khi thời hạn giãn, hoãn tiền thuế và tiền thuê đất đã hết, phải nộp nghĩa vụ về tài chính thì gánh nặng tài chính bị cộng dồn.

Tại Tọa đàm "Tạo thuận lợi cho doanh nghiệp được gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất" vừa được tổ chức, ông Phan Đức Hiếu đặt ra vấn đề nhiều doanh nghiệp (DN) lăn tăn với Nghị định 52/2021/NĐ-CP gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN và tiền thuê đất năm 2021.

Theo ông Hiếu, bản chất của Nghị định 52 là không miễn, không cắt thuế, mà là tạm lùi thời gian thực hiện nghĩa vụ, chính sách. DN phải thực sự ý thức rất rõ điều này. Nếu không, DN sẽ tính toán sai trong chiến lược kinh doanh. Tạm thời lùi việc nộp nghĩa vụ về tài chính, lùi lại thời hạn, có nghĩa là nghĩa vụ tài chính này không phải nộp trong thời điểm hiện nay, nhưng sau đó phải nộp đầy đủ, cho nên, đây không phải là biện pháp miễn.

“Đúng là trong thời gian hiện nay DN cần một luồng tiền mặt để trang trải những chi phí trong việc cầm cự, hoặc hỗ trợ cho sản xuất kinh doanh, nhưng DN lo là sau khi thời hạn giãn, hoãn đã hết, phải nộp nghĩa vụ về tài chính thì gánh nặng tài chính bị cộng dồn. Có nghĩa cuối năm họ nộp một lúc rất nhiều nghĩa vụ tài chính, thậm chí khó khăn lại chồng chất hơn về cuối năm. Chúng ta tin tưởng dịch bệnh được kiểm soát. Nhưng giả sử một kịch bản xấu nhất là dịch bệnh vẫn tiếp tục, DN vẫn gặp khó khăn, thì khó khăn của họ sẽ tăng lên rất nhiều lần. Vì thế rất nhiều DN rất ngần ngại khi đưa ra quyết định có nên thụ hưởng chính sách này hay không?”, ông Hiếu nhấn mạnh.

Cũng theo Phó Viện trưởng CIEM, theo Nghị định 52, chúng ta tạm hoãn 4 chính sách là thuế TNDN, thuế GTGT, thuế TNCN đối với hộ gia đình và tiền thuê đất, như vậy sẽ có các vấn đề xảy ra.

Thứ nhất, về tiền thuê đất, rất nhiều DN trả tiền thuê đất một lần hoặc hằng năm, đối tượng được thụ hưởng nội dung này cũng giảm đi một chút.

Thứ hai, thuế GTGT xảy ra khi chúng ta có giao dịch thương mại thì mới phát sinh thuế GTGT. Khi kinh doanh bị đình trệ, thậm chí không phát sinh các hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhiều DN không phát sinh nghĩa vụ thuế.

Điểm thứ ba, điều DN lo ngại nhất là khi họ thực hiện thủ tục hành chính, trong nguyên tắc DN tự kê khai, tự chịu trách nhiệm về tính trung thực chính sách, về mặt đối tượng.

"Khi họ nộp thủ tục, theo Nghị định 52, cơ quan thuế có một thủ tục theo tôi không thực sự rõ, nên DN rất nghi ngại. Đó là sự chấp nhận đề nghị gia hạn, nhưng chấp nhận đề nghị gia hạn đấy, giả sử sau này DN có bị sai về đối tượng, hoặc bị sai về các vấn đề về thuế, thì theo nguyên tắc DN tự chịu trách nhiệm và nếu sai lại bị thanh tra và bị truy thu thuế. Vấn đề DN lo ngại ở đây là khi đã nộp đề nghị gia hạn thuế thì liệu rằng đề nghị này có giá trị pháp lý như thế nào? Họ lo rằng, nếu được hưởng chính sách này, sau đó cơ quan thuế lại thanh tra, nhỡ có một sai sót gì trong việc thực hiện thủ tục mà bị nộp phạt thuế, hoặc bị truy thu thuế thuế thì rất khó khăn cho DN”, ông Hiếu đặt câu hỏi. 

Chia sẻ với những bang khoăn, lo lắng của Phó Viện trưởng CIEM, bà Nguyễn Thị Thu Hà, Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế (Tổng cục Thuế) cho rằng, trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, DN phải lường trước được, phải chuẩn bị dòng tiền để thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước.

Nghị định 52 đã có thiết kế để giãn cách thời hạn thanh toán, không để dồn cục tất cả vào tháng 12. Ví dụ thuế GTGT của tháng 3 sẽ được gia hạn 5 tháng, thì tháng 9 sẽ phải nộp thuế, thuế GTGT tháng 4 thì tháng 10 nộp thuế… chứ không phải tất cả nộp trong tháng 12. Hoặc như tiền thuê đất, nếu tiền thuê đất đợt một phải nộp vào NSNN vào ngày 31/5 thì được thiết kế là gia hạn 6 tháng, có nghĩa đến 31/11 mới phải đóng.

“Chúng ta thấy được sự giảm tải tập trung thanh toán tại một thời điểm, giúp người nộp thuế chủ động hơn”, bà Hà khẳng định.

Về tính pháp lý của giấy đăng ký gia hạn nộp thuế, theo bà Hà, ngành thuế luôn tuân theo nguyên tắc người nộp thuế tự khai, tự nộp và tự chịu trách nhiệm. Không ai ngoài người nộp thuế biết hộ đang sản xuất, kinh doanh ngành hàng nào, có thuộc nhóm được Nhà nước cho phép gia hạn không?

Đồng thời, tại Nghị định 52 cũng thiết kế danh mục ngành hàng mà người nộp thuế sẽ tự soi vào đấy để xác định mình thuộc ô nào và tự tích vào đấy. Nếu họ không thuộc các ô đấy thì họ không được hưởng chính sách gia hạn nộp thuế. Cơ quan thuế chỉ rà soát, kiểm tra đối chiếu xem người khai thuế có sai sót, nhầm lẫn hay không để nhắc nhở họ soi lại, chứ cơ quan thuế không phủ định việc họ có được gia hạn nộp thuế hay không.

“Tôi khẳng định, giấy đề nghị gia hạn nộp thuế của người nộp thuế có tính chất pháp lý, có hiệu lực để áp dụng chính sách gia hạn nộp thuế cho người nộp thuế”, bà Hà nói.

Liên quan đến việc tiếp tục hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp, ông Hiếu cho rằng, cơ quan thuế phải suy nghĩ đến kịch bản xấu nhất. Dịch vẫn còn tiếp diễn phức tạp và tác động đến cộng đồng DN đến cuối năm; cộng dồn những nghĩa vụ thuế ở đây mà DN không trả được, thậm chí rủi ro của họ tăng gấp đôi. Ngay bây giờ phải nghĩ đến biện pháp, nếu như tác động của dịch bệnh còn kéo dài, thì việc tiếp tục thực hiện Nghị định 52, hay những khoản thuế đã được gia hạn, có nên đặt vấn đề tiếp tục gia hạn hay không.

“DN cần biết rất rõ để họ xây dựng chiến lược kinh doanh không thể trong vòng vài tháng. Nếu như ngay từ bây giờ họ có một phương hướng thì có thể sẵn sàng tiếp nhận và xây dựng chiến lược kinh doanh một năm tới”, ông Hiếu kiến nghị.