TCDN - Ngân hàng Nhà nước đang hoàn thiện đề án thành lập sàn giao dịch vàng tập trung nhằm minh bạch hóa thị trường, khơi thông nguồn vàng trong dân và tăng cường quản lý nhà nước.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang gấp rút soạn thảo đề án thành lập sàn giao dịch vàng Việt Nam, dự kiến trình Chính phủ trong tháng 10.

Tại Tọa đàm “Thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam” diễn ra chiều 15/10, Phó thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, việc nghiên cứu và xem xét thành lập sàn giao dịch vàng nhằm hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng thị trường, khơi thông nguồn vàng trong dân, minh bạch hóa hoạt động giao dịch, đồng thời tăng cường vai trò quản lý nhà nước đối với thị trường vàng.

Theo ông Dũng, sàn giao dịch vàng không chỉ giúp hạn chế tình trạng giao dịch “ngoài luồng”, mà còn cung cấp dữ liệu minh bạch phục vụ công tác phân tích, dự báo và hoạch định chính sách. Khi được kết nối và xử lý kịp thời, dữ liệu từ sàn sẽ trở thành kênh thông tin bổ sung quan trọng cho cơ quan quản lý.

Tại tọa đàm, các ý kiến từ đại diện cơ quan quản lý, doanh nghiệp, ngân hàng, hiệp hội... đều thống nhất các nội dung, như thành lập và đưa vào vận hành sàn giao dịch vàng tập trung, được tổ chức, quản lý thống nhất; trước mắt là sàn giao dịch vàng vật chất, nghiên cứu theo lộ trình để giao dịch vàng phi vật chất.

Hơn nữa, sàn giao dịch vàng từng bước góp phần ổn định thị trường, tạo niềm tin để người dân đưa vàng vào lưu thông và chuyển hóa thành đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế.

Ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối (NHNN), chia sẻ thêm, bước đầu đây là sàn giao dịch vật chất, là kênh phân phối vàng nguyên liệu nhập khẩu đủ tiêu chuẩn, đảm bảo công khai, minh bạch. Sau khi vận hành ổn định, có thể triển khai thêm các sản phẩm vàng tài khoản, phái sinh, nhưng lộ trình còn tùy thuộc vào thị trường.

Trước khi đưa ra mô hình thành lập sàn giao dịch vật chất, NHNN cũng đã cân nhắc phương án thành lập sàn giao dịch cho phép giao dịch vàng trên sở giao dịch hàng hóa; hoặc thành lập sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. 

Các phương án đều hướng tới việc hình thành trung tâm giao dịch vàng hiện đại, có hạ tầng và công nghệ đầy đủ như trung tâm thanh toán, kho lưu trữ... từng bước huy động nguồn vàng trong dân. 

Hoạt động của sàn giao dịch vàng dự kiến qua 8 bước vận hành sau:

Cấp phép hoạt động: Cấp giấy phép cung cấp dịch vụ sàn giao dịch vàng; Cấp phép hoặc chỉ định, lựa chọn ngân hàng thương mại tham gia.

Đăng ký giao dịch: Tổ chức, cá nhân đủ điều kiện đăng ký tài khoản để thực hiện giao dịch trên sàn.

Ký quỹ trên tài khoản: Nộp tiền hoặc vàng ký quỹ trước khi đặt lệnh mua bán.

Đặt lệnh giao dịch: Đặt lệnh mua/bán vàng; Hệ thống thông báo kết quả khớp lệnh.

Giao nhận vàng vật chất: Thực hiện việc giao vàng sau khi khớp lệnh.

Thanh toán: Hoàn tất thanh toán giữa các bên theo giá trị khớp lệnh.

Báo cáo và lưu trữ thông tin: Ghi nhận, lưu trữ, báo cáo dữ liệu giao dịch.

Thanh tra, kiểm tra: Cơ quan quản lý nhà nước thực hiện giám sát, thanh tra định kỳ và đột xuất.

Việc thí điểm triển khai sàn giao dịch vàng tại Việt Nam sẽ qua 3 giai đoạn, với lộ trình được điều chỉnh linh hoạt theo tình hình thực tế và kết quả triển khai. 

Cụ thể, giai đoạn 1 giao dịch vàng nguyên liệu nhập khẩu. Giai đoạn 2 giao dịch vàng nguyên liệu nhập khẩu và vàng miếng. Giai đoạn 3 mở rộng sang vàng nguyên liệu nhập khẩu, vàng miếng, các loại vàng đang lưu thông trong nước, chứng chỉ vàng và công cụ phái sinh vàng.

Trong thời gian thí điểm, chưa thực hiện liên thông quốc tế, tức là sàn giao dịch vàng Việt Nam chỉ hoạt động trong phạm vi nội địa.

Về thành viên tham gia, giai đoạn 1 bao gồm: Tổ chức cung cấp dịch vụ sàn giao dịch vàng; Ngân hàng thanh toán; Thành viên giao dịch. Giai đoạn 2 và giai đoạn 3, dự kiến sẽ mở rộng thêm thành viên.

Riêng hệ thống lưu ký và kiểm định vàng tập trung chưa triển khai ở giai đoạn 1. NHNN sẽ phối hợp các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, triển khai ở các giai đoạn tiếp theo.