TCDN - Mặc dù nhiều cuộc kiểm toán quan trọng, có quy mô ngân sách lớn, tác động lớn đến tình hình kinh tế xã hội chưa triển khai hoặc dừng hoãn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, song kết quả kiểm toán 8 tháng đầu năm cũng đã đạt được một số kết quả nhất định.

Sáng 14/9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghe Tổng Kiểm toán Nhà nước Trần Sỹ Thanh báo cáo công tác năm 2021 và kế hoạch kiểm toán năm 2022 của Kiểm toán nhà nước.

Theo báo cáo, năm 2021, hoạt động kiểm toán tiếp tục có những đổi mới từ khâu xây dựng kế hoạch kiểm toán năm đến nội dung, phương pháp và cách thức tổ chức thực hiện cuộc kiểm toán nên hiệu lực, hiệu quả, chất lượng kiểm toán được nâng cao, góp phần quan trọng trong việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương quản lý tài chính công, tài sản công, sử dụng hiệu quả nguồn lực quốc gia, tích cực phòng chống tham nhũng, tiêu cực và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Tổng hợp sơ bộ kết quả kiểm toán đến 31/8/2021 đối với 91 báo cáo kiểm toán đã phát hành, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính 52.095 tỷ đồng (tăng thu NSNN 6.676 tỷ đồng, giảm chi NSNN 6.103 tỷ đồng và kiến nghị khác 39.316 tỷ đồng); kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung 67 văn bản pháp luật không phù hợp (gồm 1 luật, 04 nghị định, 3 quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 10 Thông tư và 49 văn bản khác), kịp thời khắc phục “lỗ hổng” về cơ chế, chính sách, tránh thất thoát, lãng phí, tiêu cực; kiến nghị chấn chỉnh, xử lý trách nhiệm đối với từng sai phạm.

“Kết quả kiểm toán cho thấy các đơn vị còn chưa chấp hành đầy đủ quy định của pháp luật trong quản lý, điều hành thu, chi ngân sách; quản lý tài sản, đất đai, tài nguyên khoáng sản; quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng tại các đô thị; quản lý doanh thu, chi phí, công nợ…thậm chí có trường hợp hạch toán vào chi phí hợp lý một số khoản không hợp lý, không có căn cứ, làm giảm lớn số thuế TNDN phải nộp NSNN; một số cơ chế chính sách chậm được sửa đổi và chưa sát thực tế, hiệu quả chính sách chưa cao”, ông Thanh cho hay.

Cũng trong 8 tháng đầu năm 2021, Kiểm toán nhà nước đã chuyển Cơ quan Cảnh sát điều tra để điều tra, làm rõ và xử lý theo quy định 1 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật được phát hiện qua hoạt động kiểm toán; cung cấp 151 Báo cáo kiểm toán và các tài liệu có liên quan cho các cơ quan có thẩm quyền để phục vụ công tác điều tra, kiểm tra, giám sát và xây dựng chương tình công tác.

Cụ thể, với hoạt động kiểm toán chuyên đề “Việc quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng tại các đô thị giai đoạn 2017-2020” Một số địa phương (tỉnh Khánh Hòa, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định) phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết, điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng còn chưa bố trí quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội theo quy định.

TPHCM chấp thuận đầu tư dự án phát triển nhà ở bao gồm loại hình văn phòng có nhân viên lưu trú (officetel) chưa đủ căn cứ pháp lý; không bố trí diện tích đất dành cho nhà ở xã hội theo quy định; một số giấy phép xây dựng được cấp chưa đáp ứng điều kiện cấp phép, cấp phép có tầng hầm, hoặc có số lượng tầng hầm chưa phù hợp quy hoạch được phê duyệt, cấp phép mật độ xây dựng lớn hơn mật độ xây dựng tối đa theo quy hoạch được duyệt; có dự án đã có quyết định giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhưng chậm xác định tiền sử dụng đất; có dự án điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng làm phát sinh nghĩa vụ tài chính nhưng chưa xác định nghĩa vụ tài chính bổ sung.

Tỉnh Khánh Hòa phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt quy hoạch xây dựng, phê duyệt quy hoạch chi tiết và điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 trên phần diện tích đất chưa có trong quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt; phê duyệt quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch xây dựng đối với các khu đất kinh doanh, dịch vụ thành đất ở không hình thành đơn vị ở chưa đúng quy định Luật Đất đai; đồng ý chủ trương giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án không đúng quy hoạch sử dụng đất, không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định Luật Đất đai; thậm chí có trường hợp phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết 1/500 để hợp thức hóa việc thi công sai quy hoạch và giấy phép đã được phê duyệt trước đó.

Liên quan đến việc quản lý nguồn nước lưu vực sông Mê Công gắn với việc thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước nêu rõ, Bộ Tài nguyên - Môi trường và các địa phương thuộc lưu vực sông Mê Công chưa thực hiện đầy đủ Luật Tài nguyên nước 2012; phối hợp chưa chặt chẽ với các bộ ngành  và các địa phương thuộc lưu vực sông Mê Công trong triển khai thực hiện mục tiêu phát triển bền vững; cấp phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước, cấp phép khai thác khoáng sản lòng sông chưa đảm bảo quy định; hệ thống giám sát tình hình khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước chưa hoạt động hiệu quả, chưa kịp thời phát hiện, ngăn chặn các sai phạm có thể dẫn đến nguy cơ, rủi ro, tác động tiêu cực tới môi trường, nguồn nước và sức khỏe con người.

Bộ Công Thương và 3 tỉnh thực hiện lập, ban hành quy hoạch và quản lý, vận hành các dự án thủy điện trên lưu vực sông Mê Công chưa chặt chẽ  gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái, môi trường, đời sống người dân vùng hạ du và ảnh hưởng đến việc vận hành của các thủy điện khác.

Theo ông Trần Sỹ Thanh, trong năm 2022, KTNN sẽ tập trung kiểm toán đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các bộ, cơ quan trung ương có quy mô ngân sách lớn, tiềm ẩn rủi ro để chấn chỉnh, phòng ngừa và xác nhận tính đúng đắn, trung thực của báo cáo quyết toán ngân sách năm 2021 phục vụ cho việc phê chuẩn của HĐND tỉnh, thành phố và Quốc hội; các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm quốc gia; đồng thời tập trung kiểm toán các vấn đề dư luận xã hội quan tâm gắn với kế hoạch giám sát tối cao của Quốc hội và giám sát của UBTVQH.

Cụ thể là công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2017-2021 của Bộ TN&MT và các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; công tác quản lý nhà nước về đất đai giai đoạn 2017-2021; việc thực hiện chính sách xã hội hóa theo Nghị định số 59/2014/NĐ-CP, Nghị định số 69/2008/NĐ-CP của Chính phủ trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề; việc thực hiện đặt hàng, đấu thầu cung cấp một số dịch vụ công ích giai đoạn 2019-2021 trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;…

Đồng thời, KTNN sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong hoạt động kiểm toán, nhất là trong xây dựng KHKT hàng năm nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực kiểm toán; kiên quyết kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm khắc đối với các trường hợp không thực hiện nghiêm các kết luận, kiến nghị của KTNN.

Thẩm tra báo cáo, Uỷ ban Tài chính Ngân sách đề nghị KTNN Xây dựng kế hoạch kiểm toán cụ thể, đặc biệt lưu ý các kiểm toán chuyên đề, kiểm toán hoạt động để phục vụ chuyên đề giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 và việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật quy hoạch được ban hành, bảo đảm chất lượng và thời gian các chuyên đề giám sát.