TCDN - Quy mô và tốc độ cứu kinh tế bằng tiền đều đang đạt mức kỷ lục, song khủng hoảng nặng nề nhất thế giới từ thập niên 30 chưa có dấu hiệu biến mất trong tương lai gần.

Hôm 17/11, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã công bố báo cáo thường niên. Báo cáo ước tính các chính phủ và ngân hàng trung ương đã cam kết chi 19.500 tỷ USD từ khi COVID-19 bùng phát để "ngăn kinh tế toàn cầu giảm sâu".

Đến hết tháng 9, các chính phủ đã công bố các gói kích thích trị giá gần 12.000 tỷ USD. Trong khi đó, con số tối thiểu từ cam kết của các ngân hàng trung ương là 7.500 tỷ USD, nhằm khắc phục tác động của cuộc khủng hoảng lên nền kinh tế.

Bất chấp quy mô và tốc độ vô tiền khoáng hậu của làn sóng giải cứu kinh tế, với các chính sách giảm thuế, hỗ trợ trả lương, cho vay doanh nghiệp nhỏ và hạ lãi suất xuống thấp kỷ lục, kinh tế toàn cầu vẫn đang chứng kiến cuộc khủng hoảng tệ nhất kể từ Đại suy thoái hồi thập niên 30.

Báo cáo nhận định hoạt động kinh tế và tuyển dụng tại phần lớn khu vực trên thế giới, kể cả Mỹ và châu Âu, vẫn thấp hơn nhiều so với mức tiền đại dịch.

Đương nhiên các vắc xin tiềm năng của Pfizer hay Moderna có thể tăng triển vọng kinh tế toàn cầu năm tới, song các chuyên gia nhận định chúng không phải là phép màu cho các quốc gia trong ngắn hạn. Trở ngại khi tiếp cận hỗ trợ tài chính có thể cản trở đà phục hồi vốn đã rất yếu.

"Các quốc gia đang đối mặt với đường lên dốc rất dài, khó khăn, không đồng đều, bất ổn và nguy cơ đảo ngược rất lớn", Tổng giám đốc IMF, bà Kristalina Georgieva, cảnh báo.

Trong khi số ca nhiễm mới COVID-19 đang bùng nổ ở Mỹ, việc Tổng thống Donald Trump từ chối thừa nhận thất bại trước đối thủ Joe Biden có thể làm chậm quá trình tung gói kích thích mới. Nền kinh tế Mỹ vẫn thiếu 10 triệu việc làm so với giai đoạn trước đại dịch, và một số bang còn phải tái áp đặt lệnh hạn chế để ngăn đại dịch lây lan. Thực trạng ấy càng cản trở đà hồi phục.

Do mâu thuẫn nội bộ, có thể Liên minh châu Âu sẽ trì hoãn việc thông qua quỹ cứu trợ trị giá 800 tỷ euro (950 tỷ USD). Quá trình đàm phán gói cứu trợ ấy đã kéo dài vài tháng và Liên minh châu Âu muốn triển khai nó vào đầu năm sau.

Sự cản trở của Hungary và Ba Lan khiến giới quan sát lo ngại nguy cơ tiền hỗ trợ cần thiết không thể đến các quốc gia chịu tác động mạnh nhất, như Italy, Tây Ban Nha và Hy Lạp. 

Các nhà kinh tế học cảnh báo rằng nếu rút lại các gói kích thích quá sớm, các chính phủ sẽ làm giảm đà hồi phục kinh tế. Dù các ngân hàng trung ương có thể áp dụng thêm các biện pháp kích thích tiền tệ, họ lại không có kênh hỗ trợ trực tiếp cho hộ gia đình.

Neal Shearing - kinh tế trưởng tại Capital Economics, nhận định rút lại hỗ trợ tài khóa sớm "là rủi ro lớn nhất" của các nền kinh tế trong ngắn hạn, do nhu cầu yếu sẽ còn kéo dài, trong khi chính sách kích thích quy mô lớn là giải pháp duy nhất đối với tình trạng đó.