TCDN - Một năm trước, giá thuê container tuyến Trung Quốc - châu Âu chỉ ở mức 1.920 USD, song đại dịch COVID-19 đã khiến giá tăng hơn 6 lần, lên mức 14.000 USD.

Bà SJ Hunt, người đồng sáng lập thương hiệu bánh kẹo Lavolia tại London, nói với CNN rằng công ty đang vô cùng lo lắng vì chuyến hàng 30.000 vỏ hộp bánh trong container 20 feet vẫn chưa cập cảng trong khi lẽ ra chúng phải được giao vào tháng 7.

Để đảm bảo hoạt động sản xuất, Lavolia phải chi một số tiền rất lớn để đưa chuyến hàng từ nhà sản xuất ở Đông Á đến cảng ở Suffolk, Anh.

Ác mộng của doanh nghiệp

Cùng tuyến đường này, nếu trước đây, Hunt và đối tác Lavinia Davolio chỉ cần từ 1.500 USD đến 2.000 USD để thuê một container thì nay họ phải chi hơn 10.000 USD. Số tiền như thế chiếm tỷ trọng quá lớn trong chi phí sản xuất, khiến nguy cơ lỗ rất cao.

"Giá vận chuyển tăng phi mã, dù ngắn hạn hay dài hạn cũng thực sự là một cơn ác mộng. Tình trạng ấy chưa xảy ra với chúng tôi trước đây", bà Hunt bình luận.

Khoảng 18 tháng sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát, chuỗi cung ứng vận chuyển toàn cầu vẫn đang trong tình trạng khủng hoảng, đặc biệt khi số đơn hàng tồn đọng tăng đỉnh điểm trong kỳ nghỉ lễ. Sự khan hiếm container rỗng cho thấy ngày chuỗi cung ứng hoạt động bình thường trở lại còn rất xa.

Trước khi SARS-CoV-2 lây lan, việc thuê một container 20 feet, 40 feet là việc khá dễ dàng với chi phí thấp. Tuy nhiên, do đại dịch COVID-19, container rỗng vẫn nằm rải rác trên khắp châu Âu và Bắc Mỹ.

Việc chuỗi cung ứng hàng hóa gián đoạn, giao hàng chậm vì đại dịch COVID-19 trong khi nhu cầu vận chuyển hàng hóa tăng vọt khiến hệ thống tàu biển, container và xe tải vận chuyển hàng hóa trên khắp thế giới không đáp ứng kịp.

Kết quả là khi nhu cầu cung ứng hàng hóa lên cao trở lại nhờ sự phổ biến của vaccine, các doanh nghiệp lại gặp khó vì không thuê nổi container do giá quá cao hoặc không thể tiếp cận tàu.

Dữ liệu của công ty tư vấn Drewry cho thấy một năm trước các công ty sẽ trả khoảng 1.920 USD để đặt một container 40 feet cho tuyến đường giữa Trung Quốc và Châu Âu. Tuy nhiên, giờ đây chi phí tăng lên 14.000 USD/cont, tăng hơn 600%.

Đại dịch COVID-19 khiến các doanh nghiệp ở khắp nơi đang phải vật lộn tìm kiếm nguồn container. Dù chi phí mua một container tăng gấp đôi, nhiều gã khổng lồ sẵn sàng mua đứt để giảm bớt áp lực và phát sinh trong khâu hậu cần.

Những công ty không đủ lực phải cân nhắc kế hoạch sản xuất và tăng giá thành sản phẩm. Đây cũng là thiệt hại trước mắt do vấn đề đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu gây ra.

Sự hỗn loạn bùng phát vì thiếu container

Vài tháng qua, chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy gây ra tình trạng thiếu hụt các mặt hàng từ chip máy tính đến sữa của McDonald.

Thiếu container rỗng là tâm điểm gây ra cuộc hỗn loạn này. Khi đại dịch COVID-19 bùng phát, các hãng tàu lớn phải hủy bỏ hàng chục chuyến hàng.

Hiện trạng ấy đó có nghĩa là container rỗng vẫn nằm im lìm, không được luân chuyển trong khi lĩnh vực xuất khẩu của Trung Quốc bắt đầu phục hồi và nhu cầu toàn cầu đối với các sản phẩm tiêu dùng như quần áo và điện tử tăng vọt.

Thiếu container rỗng cũng gây khó khăn cho hoạt động tại các cảng, kho bãi và đẩy chi phí vận chuyển lên đỉnh.

Ông Emile Hoogsteden, Phó chủ tịch phụ trách thương mại của Cảng Rotterdam ở Hà Lan, cảng lớn nhất ở châu Âu cho biết: "Cảng Rotterdam vẫn còn nhiều diện tích trống song việc mở rộng thêm dung lượng lưu trữ container chỉ là giải pháp tạm thời".

Theo ông Hoogsteden, nghịch lý rằng hàng hóa vận chuyển giữa châu Âu và châu Á lại chủ yếu là những mặt hàng có giá trị thấp như giấy, phế liệu sắt thép… Khi giá vận chuyển tăng cao, những chuyến hàng đó không còn giá trị, mắc kẹt trong container.

Một vấn đề khác là các container tồn lại ở tàu, cảng trong thời gian khá dài, nghĩa là nhiều chuyến hàng khác sẽ thiếu container và chậm tiến độ so với kế hoạch.

"Nếu bạn nhìn vào lượng sử dụng container thì rõ ràng chúng ta đang cần nhiều container hơn cho cùng 1 tuyến đường so với trước đây. Mức chênh lệnh này vào khoảng 15-20% so với thông thường", ông Rolf Habben Jansen, Giám đốc điều hành của hãng vận tải container Hapag-Lloyd ( HPGLY) nói.

Konstantin Krebs, đối tác quản lý của Capstan Capital, một công ty ngân hàng đầu tư làm việc với các nhà đầu tư trong lĩnh vực container và vận chuyển container, dự báo lượng hàng tồn đọng tại các cảng có thể làm tăng thời gian tàu cập cảng và dỡ hàng lên gấp 4 lần.

"Những con tàu mắc kẹt trên biển 7 – 8 ngày với tất cả container, nghĩa là thị trường thiếu rất nhiều container", ông nói.

Vào tháng 9, văn phòng phân tích Chính sách kinh tế của CPB Hà Lan và Trung Quốc vừa công bố thương mại hóa toàn cầu tăng 5% so với trước đại dịch COVID-19.

Việc nối lại chuỗi cung ứng, tháo gỡ các điểm nghẽn cần được ưu tiên. Tuy nhiên, khối lượng hóa hàng quá lớn khiến việc giao hàng chậm vẫn tồn tại.