TCDN - Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình vừa có ý kiến chỉ đạo về thông tin báo chí phản ánh việc nhiều đối tượng lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 thu gom, mua bán sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) trục lợi.

Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, ngày 8/4/2020 báo chí có đưa tin “Lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 công nhân mất việc làm, nhiều đối tượng thu gom, mua bán sổ bảo hiểm xã hội nhằm trục lợi của công nhân. Mới đây, một số đối tượng đã lập trang Facebook mạo danh cơ quan Bảo hiểm xã hội Bình Dương để rao mua bán”.

Về việc này, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình giao các Bộ, cơ quan: Công an, Lao động – Thương binh và Xã hội, Thông tin và Truyền thông, BHXH Việt Nam và UBND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương kịp thời cảnh báo, xử lý nghiêm các hành vi mua gom sổ bảo hiểm xã hội, siết chặt quy trình chi trả để ngăn chặn các đối tượng trục lợi.

Trước đó, ngày 8/4/2020 BHXH tỉnh Bình Dương  cũng đã có công văn gửi Phòng Kỹ thuật nghiệp vụ (PA06) Công an tỉnh Bình Dương đề nghị điều tra hành vi mạo danh tài khoản Facebook mang tên BHXH Bình Dương nhằm trục lợi.

Cụ thể, đối tượng lập Facebook giả mạo BHXH tỉnh Bình Dương để dụ người lao động đến cơ quan công chứng làm giấy ủy quyền cho người mua nhận BHXH một lần sẽ được nhận tiền ngay. Trong khi đó, cơ quan này khẳng định không sử dụng tài khoản mạng xã hội và trang Facebook rao mua bán sổ BHXH, đây là việc giả mạo nhằm lừa đảo người lao động.

Sổ BHXH là một hình thức dùng để ghi nhận quá trình đóng BHXH cho công nhân. Trên cơ sở ghi nhận đó, cơ quan BHXH sẽ giải quyết các chế độ trực tiếp cho người tham gia BHXH hoặc thân nhân của họ (trường hợp tử tuất) khi đủ điều kiện. Sổ BHXH không phải là một loại tài sản để cầm cố, thế chấp, chuyển nhượng. Vì thế, không có ngân hàng, công ty tài chính nào cho công nhân thế chấp sổ BHXH để vay tiền.  

Luật sư Nguyễn Hưu Học (Đoàn Luật sư TPHCM) phân tích, với việc ủy quyền này người mua sẽ gặp những rủi ro nhất định. Bởi lẽ pháp luật hiện hành quy định, phải sau 1 năm kể từ ngày nghỉ việc mà không tham gia BHXH ở đâu, thì người lao động mới được nhận BHXH một lần, trừ những trường hợp ốm đau bệnh tật nguy hiểm đến tính mạng hay xuất cảnh ra nước ngoài định cư. Chính vì thế, thực tế hiện nay, những người mua sổ BHXH cũng chỉ mua của những người đã nghỉ việc lâu, chỉ còn 2, 3 tháng nữa thì đủ điều kiện hưởng BHXH một lần để hạn chế rủi ro.

“Trong lúc dịch bệnh hoành hành, những người lao động phải ngừng việc chắc chắn sẽ có những khó khăn. Song người lao động không nên mua bán sổ BHXH mà nên làm hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp. Đợi khi tình hình ổn định, người lao động tiếp tục đi làm, được đóng BHXH để khi hết tuổi lao động sẽ có lương hưu hằng tháng, có BHYT được thanh toán 95% khi chẳng may bị ốm đau, không phải phụ thuộc vào con cháu, không tạo gánh nặng cho xã hội” - luật sư Học khuyến cáo.

Ông Phan Văn Mến (Giám đốc BHXH TP.HCM) cho biết, cơ quan này đã có văn bản gửi cho BHXH các quận, huyện yêu cầu khi phát hiện một người nhận ủy quyền của hai người trở lên làm thủ tục để hưởng BHXH một lần, thì phải kiểm tra lại xem đó có phải là mua bán sổ BHXH không. Nếu phát hiện trường hợp mua bán sổ BHXH theo hình thức người bán ủy quyền cho người mua nhận BHXH một lần thì sẽ từ chối giải quyết.

“Thực tế, BHXH TP.HCM từng từ chối chi trả chế độ BHXH một lần cho người nhận ủy quyền cùng lúc của 10 người khác. Có trường hợp giám đốc BHXH quận, huyện bị phê bình vì giải quyết BHXH một lần cho một người nhận ủy quyền cho nhiều người mà không thẩm tra lại” - ông Mến nói.