TCDN - Cục Doanh nghiệp nhà nước - Bộ Tài chính (Cục DNNN) đã phản hồi những ý kiến phản ánh của Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam – PVN về khó khăn, vướng mắc do quy định của văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực tài chính, đầu tư.

Theo đó, Cục DNNN có ý kiến đối với các nội dung liên quan lĩnh vực quản lý như sau:

1. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Nghị định 126/2017/NĐ-CP: “Khoản 4 Điều 10 Nghị định 126/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 của Chính phủ quy định nguyên tắc kế thừa quyền và nghĩa vụ của công ty cổ phần được chuyển đổi từ doanh nghiệp nhà nước như sau: “Tài sản thừa hoặc thiếu so với giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa đã được cơ quan đại diện chủ sở hữu quyết định và công bố được xử lý như sau: ...”. Tuy nhiên, trong thực tế công tác quyết toán cổ phần hóa có những chi phi mới phát sinh từ thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp đến trước khi chính thức chuyển thành CTCP mà không thuộc trường hợp “thừa” hoặc “thiếu” như quy định tại Khoản 4 Điều 10 NĐ 126/2017/NĐ-CP (ví dụ đối với trường hợp các chi phí đầu tư của Ban Quản lý dự án Nhà máy lọc dầu Dung Quất khi quyết toán cổ phần hóa Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn - BSR), do vậy đơn vị gặp khó khăn, lúng túng trong việc áp dụng pháp luật.

Cục DNNN trả lời như sau: Kiến nghị của PVN về “chi phí mới phát sinh từ thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp đến trước khi chính thức chuyển thành CTCP” chưa rõ, do đó, Bộ Tài chính chưa có cơ sở xem xét, xử lý.

2. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Điều 12 Thông tư 77/2015/TT-BTC: “Chỉ tiêu Đánh giá xếp loại DN - Tiêu chí 4: Tình hình chấp hành các quy định pháp luật hiện hành chưa phù hợp, chỉ cần một Quyết định phạt thuế xếp loại DN loại B không xét đến nỗ lực tăng DT, LN trong năm của DN”;

Cục DNNN trả lời như sau: Triển khai hướng dẫn Luật 68/2025/QH15, Bộ Tài chính đã chủ trì xây dựng trình Chính phủ dự thảo Nghị định về giám sát, kiểm tra, đánh giá, xếp loại, báo cáo và công khai thông tin trong quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp thay thế Nghị định số 87/2015/NĐ-CP, tại dự thảo Nghị định không còn quy định nội dung về tiêu chí 4 nêu trên.

3. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Nghị định số 87/2015/NĐ-CP: “Theo quy định tại Khoản 3 Điều 35 Luật 68/2025/QH15 quy định Quyền, trách nhiệm của Chính phủ: “Quy định về giám sát, kiểm tra, đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư và quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; báo cáo và công khai thông tin”.

Tuy nhiên, tại Dự thảo Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật 68/2025/QH15 kèm theo công văn số 9867/BTC-DNNN ngày 02/7/2025 của Bộ Tài chính chưa đề cập đến nội dung về công tác kiểm tra, giám sát Đồng thời, căn cứ để ban hành Nghị định 87/2015/NĐ-CP ngày 06/10/2015 (về giám sát đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp; giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động và công khai thông tin tài chính của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước) là Luật 69/2014/QH13 bị thay thế bởi Luật 68/2025/QH15 từ ngày 01/8/2025. Do vậy, chưa rõ Chính phủ có hay không ban hành Nghị định riêng về công tác kiểm tra, giám sát tương tự như Nghị định 87/2015/NĐ-CP hướng dẫn thực hiện Luật 69/2014/QH13”.

Cục DNNN trả lời như sau: Bộ Tài chính đang chủ trì xây dựng trình Chính phủ dự thảo Nghị định về giám sát, kiểm tra, đánh giá, xếp loại, báo cáo và công khai thông tin trong quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp thay thế Nghị định số 87/2015/ND-CP.

4. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Khoản 2, Điều 18, Nghị định 36/2021/NĐ-CP Quy chế tài chính của PVN: “Thu tiền khi ẩm mô Bạch Hổ và các mỏ khác theo quy định hiện hành.Quy định chưa rõ việc thu NSNN dẫn đến các đoàn Thanh, kiểm tra hay đặt vấn đề.”

Cục DNNN trả lời như sau: Đề nghị làm rõ nội dung “Quy định chưa rõ việc thu NSNN dẫn đến các đoàn Thanh, kiểm tra hay đặt vấn đề” để Bộ Tài chính có cơ sở trả lời.

5. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Điều 23, Nghị định 36/2021/NĐ-CP Quy chế tài chính của PVN: “Không cho trích Quỹ TKTD hỗ trợ PVN bù đắp rủi ro trong quá trình tìm kiếm thăm dỡ”.

Cục DNNN trả lời như sau: Việc xử lý chi phí tìm kiếm thăm dò không thành công đã được quy định tại Điều 63, Điều 64 Luật Dầu khí năm 2022. Ngoài ra, hiện nay tại các Luật hiện hành (Luật 68/2015/QH15, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Dầu khí...) không có quy định về trích Quỹ đặc thù bao gồm Quỹ Tìm kiếm thăm dò.

6. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Nghị định số 32/2018/NĐ-CP ngày 08/3/2018 của Chính phủ: “Quy định hiện hành yêu cầu giá thoái vốn không được thấp hơn giá sổ sách kế toán giá định giá. Trong khi đó, giá thị trường trên sàn đối với các công ty đã niêm yết/đăng ký giao dịch thấp hơn nhiều so với giả số sách/giả định giả dẫn đến không thực hiện thoái vốn được”.

Cục DNNN trả lời như sau: Nghị định số 32/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2025 của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp đã có quy định đối với trường hợp giá trị dự kiến thu được khi chuyển nhượng vốn thấp hơn giá trị đầu tư ghi trên sổ sách của doanh nghiệp nhà nước (khoản 12 Điều 1 Nghị định số 32/2018/NĐ-CP).

7. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Điều 2 Luật Quản lý và Đầu tư vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15): “Theo Điều 2 Luật số 68/2025/QH15, PVOIL không thuộc đối tượng điều chỉnh trực tiếp của Luật số 68/2025/QH15, tuy nhiên người đại diện phần vốn Nhà nước tại PVOIL (do PVN nắm giữ) vẫn là đối tượng điều chỉnh. Như vậy, mọi hoạt động quản lý, đầu tư, thoái vốn của PVOIL tại công ty con/ liên kết vẫn bị điều chỉnh giản tiếp. Việc này dẫn đến lúng túng pháp lý khi áp dụng quy định này trong việc xác định trách nhiệm, thẩm quyền và quy trình trong việc phê duyệt, xác định giá, công bố thông tin... khi PVOIL thực hiện thoái vốn tại các công ty con/liên kết niêm yết/chưa niêm yết, chưa đăng ký giao dịch/ đăng ký giao dịch”.

Cục DNNN trả lời như sau: Tại khoản 5 Điều 3 Luật số 68/2025/QH15 quy định: “Người đại diện phần vốn của doanh nghiệp là cá nhân được doanh nghiệp ủy quyền bằng văn bản để thực hiện quyền, trách nhiệm của doanh nghiệp đối với phần vốn của doanh nghiệp đầu tư tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn”, đồng thời, quyền, trách nhiệm của người đại diện phần vốn của doanh nghiệp đã được quy định cụ thể tại Điều 40 Luật số 68/2025/QH15. Quy định về quyền, trách nhiệm của người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại Luật số 68/2025/QH15 phù hợp theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp, được áp dụng chung cho tất cả loại hình doanh nghiệp và quy định này không làm ảnh hưởng đến hoạt động quản lý, đầu tư, thoái vốn của PVOIL tại công ty con/liên kết.

8. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Khoản 5, Điều 2, Nghị định 140/2020/ND-CP: “Cách hiểu về chi tiêu “Vốn điều lệ đã được phê duyệt gần nhất trước thời điểm xác định lại” có nhiều cách hiểu theo Điều lệ hoặc Quyết định tăng vốn của HĐTV”.

Cục DNNN trả lời như sau: “Vốn điều lệ đã được phê duyệt gần nhất trước thời điểm xác định lại” đã được quy định tại Nghị định số 140/2020/NĐ-CP.

9. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Nghị định số 23/2022/NĐ-CP ngày 05/4/2022 về thành lập, sắp xếp lại, chuyển đổi sở hữu, chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ: “Theo quy định tại khoản 3 Điều 4 Nghị định 69/2014/NĐ-CP thì đối với các doanh nghiệp như PVN không có quá ba cấp doanh nghiệp, các doanh nghiệp cấp III trong Tập đoàn không được phép thành lập các công ty con hoặc góp vốn, mua cổ phần doanh nghiệp khác mà nắm giữ quyền chi phối và không tổ chức doanh nghiệp cấp III theo hình thức công ty mẹ - công ty con. Tuy nhiên, Nghị định 69/2014/NĐ-CP đã bị bãi bỏ bởi Nghị định 23/2022/NĐ-CP và hiện này theo quy định hiện hành không còn nội dung điều chỉnh vấn đề này. Tại Nghị định 07/2018/NĐ-CP có nội dung quy định về doanh nghiệp cấp III trong PVN và cũng không có nội dung liên quan đến việc doanh nghiệp cấp III được phép thành lập công ty con hay không (để trở thành doanh nghiệp cấp IV). Tuy nhiên, tại Điều 67 Nghị định 07/2018 vẫn có nội dung quy định như sau: “Chức danh Giám đốc áp dụng đối với các doanh nghiệp cấp II không hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con; doanh nghiệp cấp III và các cấp tiếp theo”.Theo đó, hiện nay chưa rõ ràng rằng quy định về việc không được thành lập quá 03 cấp doanh nghiệp trong Tập đoàn có còn được áp dụng đối với các công ty con của PTSC hay không”.

Cục DNNN trả lời như sau: Khoản 2 Điều 67 Nghị định số 07/2018/NĐ- CP ngày 10/01/2018 của Chính phủ về Điều lệ tổ chức và hoạt động của PVN chỉ quy định về chức danh “Giám đốc”, không quy định về thành lập, cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp.10. Nội dung kiến nghị đề xuất xử lý Khoản 3, Điều 18, Nghị định 36/2021/NĐ-CP Quy chế tài chính của PVN: “Chưa thể chế hóa Kết luận của Bộ Chính trị (41/2015, 76/2024) về việc tăng Bổ sung nguồn vốn cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam từ các nguồn: được giữ lại 32% lãi được chia cho nước chủ nhà của các hợp đồng dầu khí và 100% lợi nhuận từ hoạt động hàng năm của Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro (thực thi Nghị quyết 41-NQ/TW ngày 23/7/2015 và Kết luận 76- KL/TW ngày 24/4/2024 của Bộ Chính trị)”Cục DNNN trả lời như sau:Nghị định số 36/2021/NĐ-CP ngày 29/03/2021 của Chính phủ về ban hành Quy chế tài chính của Công ty mẹ PVN đã có quy định về đầu tư trở lại cho PVN theo hình thức đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho công ty mẹ PVN nguồn lãi dầu khí nước chủ nhà từ ngân sách nhà nước (Điều 19 Nghị định 36/2021/NĐ-CP). Hàng năm, khi xây dựng dự toán ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính đều đề nghị PVN báo cáo, tuy nhiên PVN không đề xuất. Hiện nay, Luật số 68/2025/QH15 về Quản lý và Đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp và dự thảo các Nghị định hướng dẫn cũng đã có quy định cụ thể về thẩm quyền trình tự thủ tục bổ sung vốn Điều lệ cho các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn Điều lệ (trong đó có PVN).