TCDN - Sáng 6/11/2019, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường là vị tư lệnh ngành đầu tiên lên “ghế nóng” trả lời chất vấn trước Quốc hội tại kỳ họp thứ 8. Theo Bộ trưởng, điều đáng mừng là doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực nông nghiệp ngày càng nhiều.

Doanh nghiệp thành lập mới trong lĩnh vực nông nghiệp đã tăng gấp 3 lần

Theo Bộ trưởng, số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong lĩnh vực nông nghiệp đã tăng gấp 3 lần từ khoảng 3.000 doanh nghiệp/năm, nay đã tăng gấp 3 lên khoảng 9.000 doanh nghiệp/năm, số lượng doanh nghiệp thành lập mới trải đều khắp vùng miền và các lĩnh vực, từ sản xuất trực tiếp, chế biến, đến tổ chức thương mại. 

"Tuy nhiên, 11.800 đơn vị nói trên cùng với 49.000 doanh nghiệp đầu tư gián tiếp vẫn chưa đáp ứng yêu cầu, khi chỉ chiếm 8% trong tổng số doanh nghiệp Việt Nam", ông Cường cho hay. “Số lượng này còn ít, cần thiết phải tăng số lượng doanh nghiệp để làm hạt nhân cho 8,6 triệu nông dân”, ông Cường nhấn mạnh.

Về giải pháp căn cơ thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, dù số doanh nghiệp tăng lên 3 lần nhưng số tuyệt đối còn rất thấp. Ông kỳ vọng vào việc sắp tới thông qua luật PPP để huy động đầu tư. Bởi thực tế hiện doanh nghiệp thiếu điều kiện, nếu có khuôn khổ pháp lý tốt, đặc biệt hướng PPP sẽ tiếp làn sóng đầu tư vì nông nghiệp dù khó khăn nhưng còn dư địa và thể hiện khát vọng của doanh nghiệp. 

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cho biết sức sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp của Việt Nam hiện rất lớn với 45 triệu tấn lương thực, 5,5 triệu tấn thịt, 8 triệu tấn cá, nhiều loại cây công nghiệp nhất thế giới về sản lượng.... Sức sản xuất rất lớn nhưng bất cập nhất là chế biến, thương mại, nếu không giải quyết được vấn đề này thì không giải quyết được chuyện được mùa, mất giá.

Lấy ví dụ về việc thừa hạt tiêu, ông Cường cho hay, Việt Nam có khả năng cung cấp 350.000 tấn hạt tiêu, chiếm khoảng 60% thế giới. "Nhiều thì thừa là tất yếu", ông nói. Vì vậy, Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn đã tìm giải pháp, bàn với địa phương là tới đây tập trung chế biến, tổng rà soát để phát triển sản xuất ở mức độ nhất định. 

"Chúng tôi đã mời một số doanh nghiệp, đưa công nghệ mới nhất vào, riêng hạt tiêu sẽ có 10 chuỗi sản phẩm, gồm cả dầu hạt tiêu. Thị trường cần cái gì ta làm cái đó, bây giờ bán hàng mới là quan trọng, tổ chức sản xuất không còn là số một", Bộ trưởng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn nhấn mạnh.

Lúa gạo là ngành hàng rủi ro, hiệu quả kinh tế không cao

Tại phiên chất vấn sáng nay, trả lời câu hỏi của Đại biểu Châu Chắc (đoàn An Giang) về việc "phát triển thương hiệu gạo Việt Nam, giải pháp hỗ trợ cho người trồng lúa", Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết "lúa gạo là ngành hàng rủi ro, hiệu quả kinh tế không cao, bấp bênh".

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường. (Ảnh: Ngọc Thắng/Vnexpress)

Theo Bộ trưởng, trên thế giới có 7 tỷ người nhưng có 3,5 tỷ người ăn gạo và các cường quốc đều tập trung cạnh tranh vào chuỗi giá trị này. Điều này gây áp lực lớn hơn cho ngành lúa gạo, trong khi hiệu quả thấp. Điều kiện khách quan đó đã tạo áp lực và giới hạn việc xuất khẩu gạo.

Ở trong nước, Quốc hội đã có nghị quyết về bảo vệ đất lúa và thời gian qua Chính phủ nghiêm túc thực hiện chủ trương này. Tuy nhiên hiện nay Việt Nam có 7,8 triệu ha đất canh tác, trong đó đất lúa chiếm tới 4,1 triệu ha. Tới đây Chính phủ sẽ xin Quốc hội giảm dần diện tích đất lúa, khoảng 0,5 triệu ha đất, tương đương giảm 5 - 6 triệu tấn thóc, 3 - 4 triệu tấn gạo nhưng vẫn bảo đảm an ninh lương thực. Đồng thời với đó tập trung ưu tiên vào nhóm giống lúa gạo có sản lượng, chất lượng cao.

"Chúng ta vẫn đảm bảo an ninh lương thực, kể cả trong 20 năm nữa vẫn đảm bảo được. Nhưng thay vào đó sẽ dành phần đất canh tác cho các cây trồng khác hiệu quả hơn", ông Cường nhấn mạnh.

Trước mắt Việt Nam sẽ tập trung tái cơ cấu theo hướng ưu tiên nhóm giống phù hợp với nhu cầu thị trường và nâng cao giá trị hạt gạo. "Lúa gạo sẽ không chỉ là mặt hàng bán bình thường mà trở thành dược phẩm, thực phẩm chức năng", ông Cường nhắc lại yêu cầu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong chỉ đạo trước đó.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết thêm, hiện nay sản phẩm dầu cám gạo đem lại giá trị cao hơn sản lượng gạo tự nhiên. Nhiều doanh nghiệp cùng nông dân ở đồng bằng sông Cửu Long đã đầu tư vào lĩnh vực này. Ở Quảng Trị vừa qua đã xây dựng mô hình 600 ha làm lúa gạo hữu cơ, mục đích là phát triển những gì tinh tuý nhất của hạt gạo. "Đây là hướng đi đúng và chúng ta sẽ  nâng cao giá trị hạt gạo", ông Cường cho hay.