TCDN - Kể từ khi hung tin toàn bộ nhà máy điện gió đang vận hành của Công ty CP Điện Gia Lai (HOSE: GEG) bị điều tra, cổ phiếu GEG tiếp tục tụt dốc trên thị trường chứng khoán khiến cổ đông lớn nhất mất gần 45% giá trị đầu tư.

Cổ phiếu sụt giảm

Về cơ cấu cổ đông, Công ty CP Điện Gia Lai (HOSE: GEG) có Tập đoàn JERA (Nhật Bản) đang nắm hơn 119,7 triệu cổ phiếu GEG (tương đương 35,1% cổ phần); Công ty cổ phần Đầu tư Thành Thành Công (TTC Group) nắm 14,13% cổ phần, Công ty cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa (mã chứng khoán: SBT) nắm 9,24%, Công ty cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Bến Tre (HoSE: ABT) nắm giữ 5,32%, Công ty cổ phần Khu công nghiệp Biên Hoà nắm 3,83% cổ phần GEG.

Mới đây, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang điều tra vụ án “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Bộ Công Thương và các tỉnh, thành phố. Đây là vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.

Để phục vụ công tác điều tra, xử lý vụ án, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cung cấp các thông tin, tài liệu, liên quan đến 32 dự án gồm 8 dự án mặt trời và 24 dự án điện gió.

Theo đó, 4 dự án thuộc diện điều tra của GEG gồm: Nhà máy điện gió Tân Phú Đông 1; Nhà máy điện gió Tân Phú Đông 2; Nhà máy điện gió Ia Bang 1; Nhà máy điện gió VPL Bến Tre.

Sau khi có thông tin trên, giá cổ phiếu GEG đã giảm thêm 10% và đang ở mức 12.950 đồng/cổ phiếu (cập nhật ngày 20/8). Như vậy, Tập đoàn JERA đã bốc hơi 45% giá trị so với thời điểm mua lại cổ phần từ Công ty Tài chính Quốc tế (IFC) thuộc Ngân hàng Thế giới và Quỹ Đầu tư Năng lượng Tái tạo Armstrong Asset Management cách đây 2 năm.

Cụ thể, giữa năm 2022, báo Nikkei đưa tin thương vụ này có giá trị khoảng 112 triệu USD, tương đương 2.800 tỷ đồng. Trước khi vụ việc điều tra xảy ra, ước tính giá trị của số cổ phiếu ước tính giá trị của số cổ phiếu này xấp xỉ 1.700 tỷ (với giá 14.500 đồng/cổ phiếu). Từ lúc chưa có thông tin bị điều tra, khoản đầu tư đã sụt giảm 39% giá trị.

Về phần cổ đông lớn còn lại của GEG là TTC Group. Doanh nghiệp này mới lấn sân đầu tư vào mảng năng lượng từ năm 2017 với công bố giải ngân lên đến 1 tỷ USD. Đến nay, TTC Group đầu tư đa dạng các loại hình, trong đó điện mặt trời chiếm tới 57% danh mục dự án, còn lại là điện gió (18%), thủy điện (15%), nhiệt điện (10%).

Trong đó, CTCP Điện Gia Lai là đơn vị đầu tư chủ yếu trong mảng năng lượng của TTC Group. Vụ việc toàn bộ các nhà máy điện gió đang hoạt động của GEG bị điều tra có thể là một tình huống nghiêm trọng, đòi hỏi các biện pháp giám sát chặt chẽ hơn từ phía cổ đông lớn để phù hợp với định hướng đầu tư và mục tiêu chiến lược đã đề ra.

Rủi ro từ đòn bẩy nợ cao gần gấp đôi vốn

Hiện nay, GEG đang vận hành 4 dự án với công suất từ 30 đến 100 MW, bao gồm nhà máy La Bang, Tân Phú Đông 2, VPL Bến Tre - Giai đoạn 1 và Tân Phú Đông 1. Đáng chú ý, dự án Tân Phú Đông 1 được đầu tư với tổng vốn 4.464 tỷ đồng, lớn nhất từ trước đến nay của doanh nghiệp. Đây cũng là một trong những dự án điện gió có công suất lớn trên cả nước (100 MW).

Nếu hoạt động hết công suất, Tân Phú Đông 1 có thể tạo ra khoảng 307,6 triệu kWh điện, chiếm 20% tổng sản lượng điện toàn bộ danh mục của GEG. Dự án này được kỳ vọng là động lực tăng trưởng chính cho doanh thu và lợi nhuận của công ty trong những năm tới khi vận hành hết công suất và đạt giá bán điện thương phẩm.

Báo cáo tài chính của GEG cho thấy: Trong quý 2/2024, doanh thu bán điện mang về 488 tỷ đồng cho GEG, tăng 1,7% so với cùng kỳ năm trước. Giá vốn hàng bán tăng 26,5% so với cùng kỳ năm trước, đạt 276 tỷ đồng khiến lợi nhuận gộp giảm 19% so với cùng kỳ năm trước, lợi nhuận gộp của GEG trong quý 2 là 212 tỷ đồng.

Lợi nhuận gộp giảm chủ yếu do Nhà máy điện Tân Phú Đông 1 (100 MW) đi vào hoạt động từ cuối tháng 5 năm 2023, ghi nhận doanh thu theo giá bán điện tạm tính bằng 50% giá trần khung giá phát điện của nhà máy điện gió ngoài khơi theo Quyết định số 21/QĐ-BCT ngày 7/1/2023 của Bộ trưởng Bộ Công Thương và ghi nhận dự phòng hàng tồn kho.

Mặc dù chi phí SG&A giảm 26,2%, nhưng lợi nhuận hoạt động trong quý 2/2024 giảm 17,6% so với cùng kỳ năm trước, đạt 183 tỷ đồng. LNST công ty mẹ đạt 21 tỷ đồng, tăng 146% so cùng kỳ.

Lợi nhuận lũy kế 6 tháng đầu năm 2024 của GEG đạt 1.226,8 tỷ đồng. LNST công ty mẹ là 111 tỷ đồng nhờ vào ghi nhận lợi cao trong quý 1.

Về hoạt động tài chính, chi phí lãi vay là 163 tỷ đồng, giảm 20,6% so với cùng kỳ năm trước do lãi suất giảm. Thu nhập tài chính giảm 33% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 9 tỷ đồng.Tính đến quý 2/2024, tổng nợ phải trả chịu lãi của GEG là 9.943 tỷ đồng, chiếm 62% tổng tài sản, trong đó nợ dài hạn là 8.628 tỷ đồng. Trong quý 2, công ty đã phát hành 290 tỷ đồng trái phiếu dài hạn, nâng tổng dư nợ trái phiếu dài hạn lên 425 tỷ đồng.

Cũng theo báo cáo tài chính quý 2/2024, tại ngày 30/6/2024, Công ty cổ phần điện Gia Lai (GEG) đang có dư nợ vay dài hạn lên tới 7.164 tỷ đồng tại Vietcombank. Đáng chú ý, Vietcombank còn ghi nhận dư nợ khoảng hơn 4.200 tỷ đồng tại hai dự án điện gió Tân Phú Đông 1 và Tân Phú Đông 2. Còn tại dự án Điện gió Ia Bang 1 và Điện gió VPL Bến Tre, GEG cũng còn dư nợ vay dài hạn tại Vietcombank với giá trị hơn 2.000 tỷ đồng.

Đến cuối quý 2/2024, tổng tài sản của GEG đạt 16.063 tỷ đồng nhưng nợ phải trả đã lên đến 10.100 tỷ đồng. Năm 2023, công ty chi 841 tỷ đồng cho lãi vay.

Báo cáo tài chính quý 2/2024 cũng chỉ ra, Công ty điện Gia Lai đang là một trong những doanh nghiệp niêm yết trong mảng đầu tư năng lượng tái tạo có tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu cao nhất, với mức nợ gần gấp đôi vốn chủ.

Mặc dù quy mô doanh thu, tài sản, nợ vay có xu hướng tăng trưởng đáng kể trong những năm gần đây do hoạt động đầu tư và đi vào vận hành các dự án điện gió; nhưng lợi nhuận chưa có dấu hiệu cải thiện tương xứng. Biên lợi nhuận gộp quý 2 ở mức 42%, gần như thấp nhất trong 3 năm gần đây. Nếu quá trình điều tra kéo dài làm cho tình hình xấu hơn, dẫn đến gián đoạn hoạt động sản xuất điện, công ty có thể đứng trước gánh nặng về tài chính khi lãi vay hàng năm đang chiếm đến 30% tổng doanh thu hiện tại.

Những nguy cơ nào có thể xảy ra với GEG?

Thông tin Cơ quan an ninh yêu cầu điều tra sẽ là một “cú sốc” khá mạnh, tác động trực tiếp tiêu cực đến kết quả kinh doanh của GEG. Theo đó, những nguy cơ nào có thể xảy ra cho GEG cũng là câu hỏi các cổ đông lớn đang quan tâm.

Hiện nay, hai dự án điện gió gần bờ Tân Phú Đông 2 và dự án VPL Bến Tre - Giai đoạn 1 đã đi vào vận hành từ 2021 và đang được hưởng mức giá FIT ưu đãi là 9,8 cents/kWh (tương đương 2.450 đồng/kWh). Dự án La Bang cũng đang được hưởng mức ưu đãi giá FIT cho điện gió trên biển là 8.5 cents/kWh (tương đương 2.125 đồng/kWh). Mức giá này đang cao hơn 30% so với giá điện gió trên bờ và ngoài khơi theo khung giá điện được ban hành theo Quyết định số 21/QĐ-BCT lần lượt là 1.587đ/kWh và 1.816đ/kWh.

Hiện tại, dù vụ việc đang nằm trong vòng điều tra nhưng các dự án đều bị rơi vào thế khó. Đơn cử, dự án Tân Phú Đông 1 dù đã đi vào hoạt động từ tháng 5/2023 nhưng vẫn đang trong quá trình đàm phán giá và tạm bán với mức giá 3.5 cents/kWh (khoảng 875 đồng/kWh), chỉ bằng 40% so với giá bán thương phẩm của các dự án khác. Việc có tên trong danh sách điều tra có thể gây kéo dài vô thời hạn cho việc đàm phán giá. Theo đó, dự án không chỉ bị ảnh hưởng lợi nhuận nghiêm trọng, mà lãi phát sinh còn đè nặng từng ngày lên GEG.

PV đã liên hệ đến bộ phận truyền thông của TTC Group nhưng nhận được trả lời: "Công ty chưa có bất cứ phản hồi nào về việc này".