TCDN - Ngày 19/4, Bộ Công Thương chính thức lên tiếng về những “lùm xùm” liên quan đến xuất khẩu 400.000 tấn gạo trong tháng 4.

Theo đó, Bộ Công Thương khẳng định phương án điều hành xuất khẩu gạo trình Thủ tướng đã được Bộ Công Thương hai lần xin ý kiến các bộ, ngành. Ý kiến tham gia của các bộ, ngành đã được Bộ Công Thương tổng hợp, tiếp thu, giải trình đầy đủ trong báo cáo gửi Thủ tướng ngày 6-4.

"Các ý kiến mới đưa ra sau khi Thủ tướng đã kết luận và có ý kiến chỉ đạo về vấn đề xuất khẩu gạo sẽ được Bộ Công Thương tổng hợp, phân tích và báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước 25-4" - Bộ Công Thương thông tin.

Bộ Công Thương nhấn mạnh: Tất cả báo cáo của Bộ Công Thương về vấn đề xuất khẩu gạo trình Thủ tướng và các hướng dẫn sau đó của Bộ Công Thương đều được công bố kịp thời, công khai, minh bạch để báo chí, các cơ quan, tổ chức liên quan biết, thực hiện và đưa tin.

Trước đó, Bộ Công Thương cũng đã có văn bản đề nghị Bộ Tài Chính công bố công khai danh sách các thương nhân đã đăng ký tờ khai hải quan xuất khẩu gạo theo hạn ngạch 400.000 tấn trong tháng 4-2020. Bộ cho hay những ngày qua Bộ Công Thương đã nhận được nhiều văn bản của các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo phản ánh việc đăng ký tờ khai hải quan đã xuất hiện một số bất cập.

Trong đó có thể kể đến là thương nhân không được thông báo về thời gian bắt đầu tiếp nhận tờ khai xuất khẩu nên không đăng ký được kịp thời, hoặc không tiếp cận được hệ thống (báo lỗi), cá biệt có trường hợp đã đăng ký được nhưng sau đó lại bị mất tờ khai trên hệ thống...

Ngày 17/4, Bộ Công Thương đã có quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành làm việc với một số cơ quan có liên quan để nắm tình hình về lượng gạo hàng hóa tại các cảng. Đoàn kiểm tra có nhiệm vụ làm việc với cơ quan hải quan và một số cơ quan có liên quan để nắm tình hình về lượng gạo hàng hóa tại các cảng. Thời gian làm việc từ ngày 20 đến 24/4.

Thời gian qua, giữa Bộ Công Thương và Bộ Tài chính đã có những "lời qua tiếng lại" liên quan đến xuất khẩu gạo. Bộ Tài chính cho rằng các ý kiến góp ý của Bộ này đã không được Bộ Công Thương tiếp thu.

Trước đó, ngày 17/4, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) cho rằng, Bộ Tài chính đã có nhiều lần tham vấn ý kiến với Bộ Công Thương nhưng không được tiếp thu. Cụ thể, tại công văn số 3905 ngày 3/4, Bộ Tài chính đề nghị tiếp tục cho xuất khẩu gạo nếp, gạo đồ, gạo hữu cơ, gạo thơm; tạm dừng xuất khẩu gạo tẻ thường đến hết 15/6 để bảo đảm mua đủ gạo dự trữ quốc gia.

Đến ngày 10/4, Bộ Tài chính lại có công văn số 4355 về việc nhiều doanh nghiệp (DN) đã được phê duyệt kết quả trúng thầu và thông báo kết quả trúng thầu với Cục Dự trữ Nhà nước khu vực nhưng có văn bản từ chối ký hợp đồng hoặc không đến ký hợp đồng với số lượng 160.300 tấn. Do vậy, Bộ Tài chính đề nghị chỉ cho phép xuất khẩu gạo đối với những DN đã trúng thầu và phải ký hợp đồng giao hàng xong. Cùng đó, Bộ Tài chính đề nghị chỉ thực hiện xuất khẩu gạo sau ngày 15/6.

Trong văn bản, Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Công Thương chủ trì xây dựng lộ trình hợp lý để thực hiện xuất khẩu gạo của những hợp đồng đã ký từ tháng 6/2020 đến tháng 12/2020 phù hợp với diễn biến dịch ở Việt Nam và thế giới, phù hợp với an ninh lương thực trong bối cảnh khả năng diễn ra khủng hoảng kinh tế toàn cầu.

Tại công văn này, Bộ Tài chính cũng nêu rõ: "Phương án điều hành nêu trong dự thảo của Bộ Công Thương cho thấy DN rất bị động trong quyết định phương án kinh doanh, thậm chí phải đền bù hợp đồng do không còn số lượng được xuất".

Do vậy, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án: Giao Hiệp hội lương thực Việt Nam phân bổ chỉ tiêu xuất khẩu giữa các DN, có sự giám sát của Bộ Công Thương; hoặc giao Bộ Công Thương phân bổ hạn ngạch xuất khẩu gạo trong điều kiện dịch bệnh COVID-19. “Tuy nhiên, các ý kiến nêu trên không được Bộ Công Thương tiếp thu” - Bộ Tài chính nêu.