TCDN - Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho rằng giá thực phẩm và năng lượng tăng đang khiến nguy cơ bất ổn xã hội dâng cao. Tuy nhiên, các biện pháp giảm thuế, trợ giá và kiểm soát giá sẽ có thể gây tốn kém cho ngân sách nhà nước.

Ngày 12/10, IMF đưa ra báo cáo Giám sát Tài khóa khi giá thực phẩm tăng tới 50% kể từ năm 2019 trong khi giá năng lượng cũng tăng mạnh, theo báo Đầu tư.

Báo cáo của IMF nêu rõ "các hộ gia đình đang phải vật lộn với giá thực phẩm và năng lượng tăng cao, làm tăng nguy cơ bất ổn xã hội". Tuy nhiên, "việc đánh đổi chính sách tài khóa đang ngày càng khó khăn, đặc biệt là đối với các quốc gia có mức nợ cao, những nước vốn bị dịch bệnh Covid-19 làm cho cạn kiệt nguồn tài chính.

Trong bối cảnh các chính phủ hoạt động với nguồn ngân sách eo hẹp, việc ưu tiên các chính sách và chương trình trở nên quan trọng. Mục tiêu chính hiện nay là đảm bảo khả năng tiếp cận với nguồn thực phẩm có mức giá hợp lý và bảo vệ các hộ gia đình có thu nhập thấp khỏi lạm phát.

Giám đốc phụ trách các vấn đề tài khóa của IMF Vitor Gaspar cho rằng các nước trên thế giới đang phải đối mặt với áp lực lớn hơn và phải đánh đổi nhiều hơn. Lạm phát kết hợp với giá thực phẩm và năng lượng tăng đã dẫn tới một cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Trong khi đó, nền kinh tế thế giới chịu tác động của nhiều cú sốc cùng lúc trong năm qua.

Tuy nhiên, việc cân nhắc một chính sách tài khóa phù hợp hiện ngày càng trở nên khó khăn, đặc biệt là với những nước nợ công cao đã dần mất năng lực tài khóa sau thời gian phải ứng phó với đại dịch Covid-19.

Bên cạnh đó, IMF cảnh báo khi các cú sốc về cung ứng kéo dài và lạm phát lan rộng, các biện pháp nhằm kiềm chế giá như kiểm soát giá, trợ giá hoặc cắt giảm thuế sẽ gây thêm chi phí cho ngân sách nhưng cuối cùng lại không hiệu quả. Thay vào đó, giới chức cần phải để giá tự điều chỉnh và hỗ trợ tiền mặt cho những người dễ chịu tác động nhất. Các quốc gia cũng có thể cần phải tìm các nguồn thu nhập tăng thêm và kiềm chế chi tiêu khi lựa chọn chính sách ưu tiên.

IMF cho biết các quốc gia cũng có thể cần phải tăng nguồn thu bổ sung và kiềm chế sự gia tăng của các khoản chi tiêu khác khi họ ưu tiên các chính sách. Bên cạnh đó, các quốc gia có thu nhập thấp sẽ cần thêm sự hỗ trợ nhân đạo toàn cầu và tài trợ khẩn cấp, do nguồn lực hạn chế của mình, theo Bnews.

Ông Vitor Gaspar cũng cho rằng tình trạng nợ công tăng và áp lực tài khóa ngày càng nhiều cho thấy các nước cần nhanh chóng thực hiện tái cấu trúc nợ một cách có tuần tự và giảm nợ để đưa các nước thu nhập thấp vào lộ trình bền vững hơn.